Студент істей алуға тиіс:
негізгі технологиялық операциялардың реттілігін сақтай отырып суспензияларды конденсациялық әдіспен дайындау;
гидрофильді заттардан суспензия дайындауды;
суспензияларды дисперсиялық әдіспен дайындауды (Дерягин ережесі бойынша біріншілік пульпа алу, лайлау әдісін қолдану);
суспензияларды технологиялық операциялардың орындалу реті бойынша дайындауды: өлшеу, ұнтақтау, лайлау, диспергирлеу, араластыру;
индивидуальды жазылым бойынша суспензиялардың оптимальды технологиясын таңдауды және дәйектеуді;
дәрілік түрді тығындап, босатуға безендіруді және сапасын бағалауды;
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
Тақырып бойынша латын терминология.
Сұйық және қатты фазаларды бөлу.
Стокс, Пуазейль, диффузия, Фик заңдарының теңдеулері. Шынайы сұйықтықтырдың тұтқырлығы. Беттік тартылыс. Заттардың реологиялық қасиеттері.
Суспензия дәрілік түр ретінде. Құрамы мен дайындалу әдісіне байланысты жіктелуі. Суспензияның түзілу жағдайлары. Мысал келтіріңіз.
Гетерогенді жүйе ретінде суспензия тұрақтылығының түрлері. Суспензия тұрақтылығына әсер ететін факторлар.
Суспензияны алу әдістері (дисперстік, конденсациялық).
Суспензияның негізгі сапалық көрсеткіштері. Сақтау мерзімі.
Тапсырма 1. Рецептер бойынша есептеулер жүргізу, бақылау паспортын құрастыру, ингредиенттердің физико-химиялық қасиеттерін зерттеу, дәрілік түрдің технологиясын және теориялық дәйектемесін сипаттау:
1. 60 21 8. 2о 10
2. 80 22 9. 3о 12
3. 100 24 10. 40 19
4. 3 90 11. 50 14
5. 6 110 12. 4 130
6. 10 120 13. 1 13
7. 10 15 14. 2 8
Ескерту: рецептердің нөмірлерін Анарбаева Р.М. «Дәріханалық дәрілік түрлер технологиясы бойынша зертханалық сабақтарға арналған оқу құралының» 161-165 беттерінен қараңыз.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: дәстүрлі, кіші топтарда жұмыс істеу, жұппен жұмыс істеу.
6. Әдебиет
Қазақ тілінде:
негізгі:
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы. Т. 1. – Алматы: «Жібек жолы» баспа үйі, 2008. – 592 бет.
2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы. Т. 2. – Алматы: «Жібек жолы» баспа үйі, 2009. – 792 бет.
3. Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы. – Шымкент. – 2008. – 436 бет.
4. Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы. – Алматы. – 2011. – 436 бет.
5. Р.М. Анарбаева. Дәріханалық дәрілік түрлер технологиясы бойынша зертханалық сабақтарға арналған оқу құралы.– Шымкент.– 2013.– 329 б.
Қосымша:
1. Ділбарханов Р.Д., Датхаев У.М., Амантаева М.Е. Жақпа майлар. –Алматы. – 2005. – 123 бет.
Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ 2012 жылєы 17 ќаѕтардаєы № 91 Ќаулысы "Дјрілік заттардыѕ, медициналыќ маќсаттаєы бўйымдар мен медициналыќ техниканыѕ айналысы саласындаєы объектілерге ќойылатын санитариялыќ-эпидемиологиялыќ талаптар" санитариялыќ ќаєидаларын бекіту туралы
Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ 2011 жылєы 30 желтоќсандаєы № 1693 Ќаулысы «Дјрілік заттарды, медициналыќ маќсаттаєы бўйымдар мен медициналыќ техниканы кґтерме жјне бґлшек саудада ґткізу ќаєидаларын бекіту туралы»
Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ 2012 жылєы 19 ќаѕтардаєы № 114 Ќаулысы «Дайындалєан дјрілік препараттарєа дјріханаішілік баќылау жїргізу ќаєидаларын бекіту туралы»
Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ 2011 жылєы 30 желтоќсандаєы № 1692 Ќаулысы «Дјрілік заттарды, медициналыќ маќсаттаєы бўйымдарды жјне медициналыќ техниканы таѕбалау ќаєидаларын бекіту жјне "Дјрілік заттардыѕ ќауіпсіздігіне ќойылатын талаптар" техникалыќ регламентін бекіту туралы" Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ 2010 жылєы 14 шілдедегі № 712 ќаулысына ґзгерістер енгізу туралы»
Орыс тілінде:
Фармацевтическая технология: Технология лекарственных форм: учебник для студ. высш. учеб. заведений/И.И. Краснюк, С.А. Валевко, Г.В. Михайлова и др.; под ред. И.И. Краснюка, Г.В. Михайловой.–М.: Издательский центр «Академия», 2006. – 592 с.
Практикум по технологии лекарственных форм: учебное пособие И.И. Краснюк, Г.В. Михайлова, О.Н. Григорьева и др; под ред. И.И. Краснюка, Г.В. Михайловой. – М.: Издательский центр «Академия», 2006. – 432 с.
Елинов Ю.Ю. Полный справочник фармацевта. – М. – 2006.
Руководство к лабораторным занятиям по аптечной технологии лекарственных форм /Т.С. Кондратьева, Л.А. Иванова, Ю.И. Зеликсон и др.; Под ред. Т.С. Кондратьевой.– М.: Медицина, 1986.– 288 с.
Технология лекарственных форм. Учебник в 2 томах. Том 1 /Под ред. Т.С.Кондратьевой. – М.: Медицина. – 1991. – 496 с.
7. Бақылау (сұрақтар, тестілер, есептер және т.б.)
Суспензия. Анықтамасы. Жіктелуі. Суспензияларға қойылатын талаптар.
Суспензияларды алудың әдістері қандай?
Қандай микстуралар жарық шашырататын, лайлы деп аталады. Олардың түзілу жағдайлары.
Мүсәтір-анис тамшыларымен микстуралар дайындаудың ерекшеліктері.
Суспензиялар сақтау кезінде қандай өзгерістерге ұшырауы мүмкін;
Суспензиялардың гетерогенді жүйе ретінде ерекшеліктері қандай.
Қандай жағдайларда суспензиялар түзіледі. Мысал келтіріңіз.
Суспензиялар қандай фазалардан тұрады. Мысал келтіріңіз.
Гетерогенді жүйе ретінде суспензиялардың тұрақтылық түрлері қандай.
Суспензиялар тұрақтылығына қандай факторлар әсер етеді.
В.В. Дерягин ережесі дегеніміз не? Қатты заттарды диспергирлеуде қолданылатын көмекші сұйықтықтардың ролі қандай?
Гидрофильді және гидрофобты заттармен суспензия дайындаудың ерекшеліктері. Мысал келтіріңіздер.
Суспензияларды бағалаудың негізгі көрсеткіштері.
Ситуациялық тапсырмалар
1. Ал.: Аммиак ерітіндісінен 20 мл
Камфора спиртінен 10 мл
Натрий хлоридінен 0,5
Тазартылған судан 70 мл
Араластыр. Босат. белгіле. 1 ас қасықтан күніне 3 рет.
Студент қосымша ыдысқа 70 мл тазартылған суды өлшеп 0,5 г натрий хлоридін ерітті, 20 мл 10% аммиак ерітіндісін және 10 мл камфора спиртін қосты, араластырды және қоңыр түсті босататын құтыға сүзді. Тығындады және ішуге арналған құрал ретінде безендірді. Қосымша «Балалардан сақтаңыз» этикеткасымен жабдықтады.
Студенттің іс-қимылын сын көзбен бағалаңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |
