Қазақстан Республикасында тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу және профилактикасы саласындағы заңнамаға
және жергілікті полиция қызметінің құқық қолдану практикасына қоғамдық мониторинг туралы есеп
59
21) «Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық
бұзушылықтардың
профилактикасы
мен
бала лардың
қадағалаусыз
және
панасыз
қалуының алдын алу туралы» ҚР Заңы 19-3
бабының және «Тұрмыстық зорлық-зомбы-
лық профилактикасы туралы» ҚР Заңы 19-ба-
бының мазмұны профилактикалық әңгімелесуді
жүзеге асыру тетігі бойынша «Құқық бұзу-
шылық профилактикасы туралы» ҚР Заңы
25-бабының
ережелерінен
принципиалдық
айырмашылықтары жоқ. Сондықтан, барлық
заңда осы жеке профилактика шараның ұғымы
мен жүргізілу тәртібін түсіндірудің қажеті жоқ
деп
санаймыз.
Осылайша
салыстырылып
отырған заңдардың жоғарыда көрсетілген 19-3
және 19-баптарын алып тастау керек;
22) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 17-бабы 2-тармағын алып
тастау керек. Жеткізу ұғымы, себебі, мерзімі
және оның жүзеге асыру тетігі мәртебесі
бойынша жоғары заңда (ҚРӘҚБтК) регла мент-
телген, сондықтан өзге заңдарда жеткізуді
қолдану тәртібін қайталаудың қажеті жоқ;
23) ҚР ІІО ЖПҚ қызметкерлері қорғау нұсқамасын
тұрмыстық жәбірлеушіні жеткізуді және ұстауды
қолданбастан шығаруы тиіс. Осыған байланысты
«Іс жүргізуді қамтамасыз ету шараларын қолдану
және әкімшілік құқық бұзушылық туралы
заңнаманы қолданудың кейбір басқа мәселелері
туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы
сотының 2012 жылғы 9 сәуірдегі №1 Нормативтік
Қаулысында тиісті түсінік беру немесе ҚРӘҚБтК
789-бабына тиісті өзгерістер мен толықтырулар
енгізу керек;
24) тұрмыс аясында, атап айтқанда ҚРӘҚБтК 73, 73-
1, 73-2 және 461-б. бойынша әкімшілік құқық
бұзушылық жасаған адамдарды ІІО әкімшілік
жеткізуді қарастырып, ҚРӘҚБтК 788-б. түзетулер
енгізу керек;
25) қорғау нұсқамасының тыйымдары психоло-
гиялық (эмоциялық) зорлық-зомбылық көрсету
мақсатынсыз ауызша және телефонмен сөй-
лесуге қолданылмайды. Мысалы, тұрмыстық
жәбірлеуші телефонмен үйге келуге және жеке
заттарын алып кетуге рұқсат сұрады;
26) қорғау нұсқамасы дәлелді себептермен, мысалы,
тараптардың ортақ баласы ауырған жағдайда,
байланысты жоққа шығармауы тиіс. Осыған
ұқсас жағдайлар алдын ала ескерілуі және
қорғау нұсқамасы туралы шешімде назарға
алынуы тиіс. Мысалы, баламен кездесуге немесе
мүлікті бөлуге байланысты жолығу әлеуметтік
қызметкерлердің немесе өзге де үшінші
тұлғалардың қатысуымен белгіленуі мүмкін;
27) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 20-бабы 1-бөлігінде
«жәбір ленушінің пікірін ескере отырып» сөз-
дері ІІО қызметкерлерінің қорғау нұсқамасын
шығару бойынша түпкілікті шешім қабылдауын
жоққа шығаруға тиіс емес екендігі айтылуы
керек. Егер тұрмыстық зорлық-зомбылықтың
жалғаспайтынына немесе тұрмыстық зорлық-
зомбылықтың
анағұрлым
ауыр
түрлерінің
ушығуы болмайтындығына сенімділік болмаса,
онда қорғау нұсқамасы ІІО қызметкерінің
қарауынша қолданылуы тиіс;
28) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 21-бабы 1-б. 2015 жылғы
1 қаңтарға дейін қолданылған ҚРӘҚБтК бұрын
болған әкімшілік ұстаудың ескірген және
қате ұғымы берілген. Әкімшілік ұстау – бұл
қысқа мерзімге бостандықтан айыру емес,
бұл бостандықты шектеу. «Тұрмыстық зорлық-
зомбылық профилактикасы туралы» ҚР Заңының
21-б. әкімшілік ұстауды қолдануда ешқандай
ерекшелік жоқ, бұл заңда осы баптың болуы
маңызды емес дегенді білдіреді;
29) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 17-бабы 5-т. медициналық
сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданудың
ешқандай ерекшеліктері көзделмеген және
«Құқық бұзушылық туралы» ҚР Заңын қайта-
лаудың мәні жоқ;
30) ҚРӘҚБтК 54-бабының 1-бөлігіне құқық бұзу-
шының мінез-құлқына ерекше талаптар белгілеу
түрінде жеке профилактика шараларын қолдану
мерзімінің төменгі шегін көрсетпей, өзгерістер
енгізу керектігі негізделді;
31) ҚРӘҚБтК 54-бабы мониторингте салыстырылып
отырған ұқсас заң нормаларының алдында
мәртебесі бойынша жоғары болып табылады.
««Тұрмыстық
зорлық-зомбылық
профи лак-
тикасы туралы» ҚР Заңының 3 және 4-бөлімі
ҚРӘҚБтК 54-б. ережелерін ішінара қайталайды.
«Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 22-бабында тұрмыстық
жәбірлеушінің мінез-құлқына қойылатын ерекше
талаптарды қолдану тетігі бойынша ешқандай
ерекшелік жоқ, сондықтан бұл норманың болуы
маңызды емес;
32) Әкімшілік жазалау шараларын қолданудың
құқықтық
негіздері
«Құқық
бұзушылық
профилактиксы туралы» ҚР Заңында көзделген,
сондықтан осы жеке профилактика шарасын
«Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 17-бабы 7-тармағында
қайталаудың қажеті жоқ. Осыған ұқсас
қорытындылар «Кәмелетке толмағандар ара-
сындағы құқық бұзушылықтардың профилак-
тикасы мен балалардың қадағалаусыз және
панасыз қалуының алдын алу туралы» ҚР Заңы
үшін де негізделді;
33) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы
туралы» ҚР Заңының 17-бабы 8-тармағы нөмірі
және мазмұны бойынша «Құқық бұзушылық
профилактикасы туралы» ҚР Заңымен толық
сәйкес келеді және «Кәмелетке толмағандар
арасындағы құқық бұзушылықтардың профи-
лактикасы мен балалардың қадағалаусыз
және панасыз қалуының алдын алу туралы»
ҚР Заңында жоқ, бұл мүлде қисынды емес.
«Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилакти касы
туралы» ҚР Заңының 17-бабы 8-тарма ғында
тұрмыстық
зорлық-зомбылық
профилакти-
| 
