Мысалы: сиыр еті-
Барлық ет санынан % студенттер қалауы бойынша алынады, тек жиыны 100% болуы қажет.
I.II Шикізат, тірі салмағы және мал басы санын есептеу (сиыр)
-
№
|
Мал түрі, құндылығы
|
%, мөл шері
|
Ет саны, кг, сүйегімен
|
Ет шығымы, %
|
Бір бас
салмағы
|
Мал саны
|
Тірі саны
|
|
Ересек
|
50
|
|
|
|
|
|
1
|
Жоғары
|
|
|
47,8
|
450
|
|
|
2
|
Орта
|
|
|
50
|
350
|
|
|
3
|
Ортадан төмен
|
|
|
42,2
|
300
|
|
|
4
|
Арық
|
|
|
39,3
|
250
|
|
|
|
Жас мал
|
50
|
|
|
|
|
|
5
|
Жоғары
|
5
|
|
48,8
|
350
|
|
|
6
|
Орта
|
|
|
45,0
|
300
|
|
|
7
|
Ортадан төмен
|
|
|
43,3
|
250
|
|
|
8
|
Арық
|
|
|
39,9
|
200
|
|
|
|
Жиыны
|
100%
|
А
|
|
|
|
|
Барлық тірі салмағы=
Мал басы=
I.3 Шикізат, тірі салмағы және мал басы санын есептеу (шошқа)
-
№
|
Мал түрі, құндылығы
|
%, мөлшер
|
Ет саны,кг
сүйегімен
|
Ет шығымы, %
|
Бір бас
салмағы
|
Мал саны
|
Тірі саны
|
|
Шошқа тері
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2-категория
|
|
|
60,0
|
100
|
|
|
2
|
3-категория
|
|
|
65,3
|
120
|
|
|
3
|
4- категория
|
|
|
66,7
|
120
|
|
|
4
|
Шошқа терісімен
|
|
|
|
|
|
|
|
2-категория
|
|
|
67,0
|
100
|
|
|
5
|
3-категория
|
|
|
72,3
|
120
|
|
|
6
|
Арық
|
|
|
58,4
|
60
|
|
|
|
Арық
|
100%
|
С
|
|
|
|
|
I.4 Шикізат, тірі салмағы және мал басы санын есептеу (қой)
-
|
Мал түрі, құндылығы
|
%, мөлшер
|
Ет саны,кг
сүйегімен
|
Ет шығымы, %
|
Бір бас
салмағы
|
Мал саны
|
Тірі саны
|
1
|
Жоғары
|
|
41,3
|
50
|
|
|
|
2
|
Орта
|
|
39,5
|
45
|
|
|
|
3
|
Ортадан төмен
|
|
37,3
|
40
|
|
|
|
4
|
Арық
|
|
35,4
|
30
|
|
|
|
|
Жиыны
|
100%
|
В
|
|
|
|
|
№5 сабақтан алған білімді тексеру тапсырмалары
Малды салмағына байланысты бөлу
Сойыс малға қойылатын талаптар
Практикалық сабақ №6
Субөнімдер цехындағы есептеу және есеп беру
Практикалық сабаққа арналған оқу-әдістемелік нұсқаулар №6
Өңделген субөнімдерді есептеу
-
№
|
Субөнімдер
|
Сиыр, %
|
Шошқа,%
|
Қой,%
|
|
1-категориялы
|
|
|
|
1
|
бауыр
|
2,0
|
2,0
|
2,58
|
2
|
бүйрек
|
0,52
|
0,32
|
-
|
3
|
тіл
|
0,5
|
0,32
|
0,43
|
4
|
диафрагма
|
2,04
|
1,48
|
1,58
|
5
|
ми
|
0,22
|
0,28
|
-
|
6
|
жүрек
|
0,82
|
0,44
|
0,93
|
7
|
құймышақ
|
0,32
|
-
|
-
|
8
|
желін
|
0,58
|
-
|
-
|
|
Жиыны
|
7,0
|
4,89
|
5,52
|
|
2-категориялы
|
|
|
|
9
|
қарын
|
2,6
|
-
|
3,17
|
10
|
шошқа асқазаны
|
-
|
0,9
|
|
11
|
қолқа
|
0,33
|
0,4
|
0,22
|
12
|
өңеш ет
|
0,15
|
0,12
|
0,15
|
13
|
ұлтабар
|
0,47
|
-
|
-
|
14
|
трахея
|
0,3
|
0,13
|
-
|
15
|
өкпе
|
1,05
|
0,4
|
-
|
16
|
сиыр сирағы
|
1,83
|
-
|
-
|
17
|
құлақ
|
0,22
|
0,52
|
|
18
|
бас
|
5,9
|
7,2
|
|
19
|
ерін
|
0,28
|
|
|
20
|
шошқа құйрығы
|
|
0,11
|
|
21
|
шошқа аяғы
|
|
1,9
|
|
|
Жиыны
|
13,13
|
11,68
|
3,54
|
|
3.Құнсыз
|
|
|
|
22
|
книжка
|
0,67
|
|
|
23
|
желін аралығы
|
|
0,65
|
|
24
|
көк бауыр
|
0,35
|
0,22
|
0,45
|
25
|
бас
|
|
|
10,6
|
26
|
өкпе
|
|
|
1,98
|
27
|
ұлтабар
|
|
|
0,89
|
28
|
қой сирағы
|
|
|
1,95
|
|
Жиыны
|
1,02
|
0,87
|
15,87
|
|
4.Майлы
|
|
|
|
29
|
өкпе-бауыр майы
|
0,68
|
0,06
|
0,08
|
30
|
бүйрек майы
|
0,21
|
0,03
|
|
|
Жиыны
|
0,89
|
0,09
|
0,08
|
|
Барлығы
|
|
|
|
Өңделген субөнімдерді түрлерге бөлу
(кесте №2)
-
№
|
Субөнімдер
|
Шығымы(кг)
|
Жиыны
|
Сиыр
|
Шошқа
|
Қой
|
1
|
тіл
|
|
|
|
|
2
|
қолқа
|
|
|
|
|
3
|
өкпе
|
|
|
|
|
4
|
жүрек
|
|
|
|
|
5
|
трахея
|
|
|
|
|
6
|
бауыр
|
|
|
|
|
7
|
өкпе-бауыр майы
|
|
|
|
|
8
|
бүйрек
|
|
|
|
|
9
|
бүйрек майы
|
|
|
|
|
10
|
өңеш майы
|
|
|
|
|
11
|
көк бауыр
|
|
|
|
|
12
|
желін
|
|
|
|
|
13
|
турама ет
|
|
|
|
|
|
Жиыны
|
|
|
|
|
|
шырышты
|
|
|
|
|
14
|
қарын
|
|
|
|
|
15
|
шошқа асқазаны
|
|
|
|
|
16
|
ұлтабар
|
|
|
|
|
17
|
книжка
|
|
|
|
|
|
Жиыны
|
|
|
|
|
18
|
құлақ
|
|
|
|
|
19
|
желін
|
|
|
|
|
20
|
шошқа аяғы
|
|
|
|
|
21
|
страқ
|
|
|
|
|
|
Жиыны
|
|
|
|
|
|
Етті-сүйекті
|
|
|
|
|
22
|
құймышақ
|
|
|
|
|
23
|
бас
|
|
|
|
|
24
|
ерін
|
|
|
|
|
25
|
ми
|
|
|
|
|
|
Жиыны
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
|
|
|
Шикізат, даяр өнімдер қорытынды таблицасы.
(кесте №3)
-
№
|
Субөнімдер
|
Мал түріне байланысты(кг)
|
Жиыны
|
Сиыр
|
Шошқа
|
Қой
|
1
|
Жұмсақ
|
|
|
|
|
2
|
Етті-сүйекті
|
|
|
|
|
3
|
Шырышты
|
|
|
|
|
4
|
Жүнді
|
|
|
|
|
5
|
жиыны
|
|
|
|
|
№6 сабақтан алған білімді тексеру тапсырмалары
Субөнімдердің түрлері
Субөнімдердің шығымы
Практикалық сабақ №7
Тері өңдеу цехындағы есептеу және есеп беру
Практикалық сабаққа арналған оқу-әдістемелік нұсқаулар №7
Шикізат мына формула бойынша есептеледі:
Мұнда Мс- толық тірі салмағы
А- тірі салмақтан шығымы, %
Кесте №1
-
№
|
Шикізат түрі
|
Сиыр
|
Қой
|
Шошқа
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
1
|
Тері өңделмеген
|
7,2
|
|
11,0
|
|
6,0
|
|
2
|
Құлақ жүні
|
0,001
|
|
|
|
|
|
3
|
Теріден етін майын алған соң
|
5,17
|
|
9,0
|
|
4,33
|
|
4
|
Құйрық
|
0,11
|
|
|
|
|
|
5
|
Ет кесіндісі
|
0,12
|
|
|
|
|
|
6
|
Жүні
|
|
|
|
|
0,2
|
|
Даяр өнімді есепке алу
Кесте №2
-
№
|
Тері
|
Сиыр
|
Қой
|
Шошқа
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
1
|
Тұздалған тері
|
863
|
|
87
|
|
91,5
|
|
2
|
Шығын
|
17
|
|
13
|
|
8,5
|
|
|
Жиыны
|
100
|
|
100
|
|
100
|
|
Шығым пайызы терінің майын, етін алғаннан кейінгі салмағынан алынады.
Терілерді сорттары бойынша болу
Кесте №3
-
№
|
Терілер түрі, сорты
|
Тері саны (кесте2)
|
Меншікті салмағы, % шығымы теріден
|
Сорт
талған тері
саны
|
Коэф.
1-сорт
|
1-сорт саны
|
|
Сиыр
|
|
|
|
|
|
1
|
1-сорт
|
|
63,3
|
|
1,0
|
|
2
|
2-сорт
|
|
11,6
|
|
0,87
|
|
3
|
3-сорт
|
|
24,6
|
|
0,66
|
|
4
|
4-сорт
|
|
0,5
|
|
0,46
|
|
|
Жиыны
|
|
100%
|
|
|
|
|
Қой
|
|
|
|
|
|
5
|
1-сорт
|
|
6,1
|
|
1
|
|
6
|
2-сорт
|
|
49,3
|
|
0,88
|
|
7
|
3-сорт
|
|
38,4
|
|
0,66
|
|
8
|
4-сорт
|
|
6,2
|
|
0,5
|
|
|
Жиыны
|
|
100%
|
|
|
|
|
Шошқа
|
|
|
|
|
|
9
|
1-сорт
|
|
22,2
|
|
1,0
|
|
10
|
2-сорт
|
|
23,0
|
|
0,35
|
|
11
|
3-сорт
|
|
50,6
|
|
0,6
|
|
12
|
4-сорт
|
|
4,2
|
|
0,4
|
|
|
Жиыны
|
|
100%
|
|
|
|
Сортталған тері саны терілердің түрі бойынша (2-кестеде алынған) санын меншікті салмақ шығымына көбейтіп,100-ге тең бөлу керек.
1-сорт тері саны сортталған тері санын коэффициентіне көбейту арқылы табылады.
Жүн мен қылды есепке алу.
Кесте №4
-
№
|
Шикізат
|
Сиыр
|
Шошқа
|
Қой
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
%
|
саны
|
1
|
Құйрық жүні
|
0,11
|
|
|
|
|
|
2
|
Қыл
|
|
|
0,16
|
|
|
|
3
|
Құлақ жүні
|
0,001
|
|
|
|
|
|
Жүн мен қыл өңдегеннен кейінгі даяр өнімдерді есептеу
Кесте №5
-
№
|
Даяр өнім
|
%, шығымы шикізат салма ғынан (4-кесте)
|
Өнім саны
|
1
|
Құрғақ құйрық жүні
|
35
|
|
2
|
Құрғақ қыл
|
25
|
|
3
|
Шығын
|
40
|
|
|
Жиыны
|
100
|
|
4
|
Құрғақ қыл
|
70
|
|
5
|
Шығын
|
30
|
|
|
Жиыны
|
100
|
|
6
|
Құрғақ құлақ жүні
|
70
|
|
7
|
Шығын
|
30
|
|
|
Жиыны
|
100
|
|
5.5 Терілерді сортқа бөлу және ақау терілер түрлері
Кесте №6
-
№
|
Тері аттары, сорттары
|
Тері массасы н/е ауданы
|
Сорт бойынша ақау терілер саны ж/е олардың теріде орналасуы
|
Ақау өлшемі
|
Ор
та
|
шет
|
орта
|
шет
|
Ор
та
|
шет
|
|
ұзын
|
аудан
|
|
1-сорт склизок,опоек,қой,ешкі терісі
|
Салма
ғын бойлап емес 30-70дм2
|
|
2
|
1
|
2
|
5
|
1
|
|
8
|
30
|
2
|
2-сорт: выросток, кабан,крупон ұсақ
|
10кг-ге дейін 71-120 дм2
|
1
|
1
|
2
|
1
|
8
|
|
|
10
|
50
|
3
|
3-сорт: сиыр терісі,буйвол кабан,крупон терісі,шошқа
|
10-17кг
121-200 дм2
|
1
|
2
|
3
|
1
|
10
|
|
|
15
|
100
|
4
|
4-сорт: барлық терілер, шошқа терісі, кабан
|
17кг жоғары, 201 дм2
|
3
|
5
|
18
|
|
|
|
|
15
|
100
|
№7 сабақтан алған білімді тексеру тапсырмалары
Терілердің түрлері
Қалдықтарды есептеу
СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
№ р/б
|
СӨЖ тақырыбы
|
СӨЖ мазмұны
|
1
|
2
|
3
|
1
|
Малды сою түрлері
|
Мал түріне байланысты бөлінуі
Сою цехтері
|
2
|
Шұжық ассортименті және технологиясы
|
Шұжық өнімдері
Шұжық жасау технологиясы
|
3
|
Дүмбілдердің жаңа технологиясы
|
Дүмбілдер жасауға қолданатын шикізаттар
Дүмбілдерге қойылатын талаптар
Жаңа технологиялар
|
4
|
Ішек және қан алу технологиясы
|
Ішектерге және қанға қойылатын талаптар
Оларды тамақ өндірісінде пайдалану
|
5
|
Субөнімдер
|
1.Субөнімдердің түрлері
2.Пайдалану аясы және қойылатын талаптар
|
6
|
Ет және ет өнімдері
|
Малды сою технологиясы
Ет және ет өнімдерінің ассортименті
|
7
|
Шұжықтар және құрама ет өнімдері
|
Шұжықтар және құрама ет өнімдерінің ассортимент
Оларды жасау технологиясы
Дайын өнімге қойылатын талаптар
|
Әдебиеттер және қорлар
2.4.1 Негізгі әдебиет және қорлар
2.4.1.1 Назаров Н. И. «Общая технология пищевых производств» - М.: «Легкая и пищевая промышленность», 1981. – 360 с.
2.4.1.2 Кругляков Г.Н., Круглякова Г.В. Товароведение продовольственных товаров: Учебник – Ростов н/Д: изд. Центр «МарТ», 1999. – 448 с.
2.4.1.3. Горбатов А.В. Реология мясных и молочных продуктов. – М. Пищевая промышленность,1989, 384 с.
2.4.1.4. Төлеуов Е. Т., Әмірханов Қ. Ж. «Ет және ет өнімдерінің технологиясы». -Семей қаласы, 2004. – 184 б.
2.4.1.5. Рогов И. А. «Технология мяса и мясопродуктов» Учебник. – М.: «Агропромиздат», 1988. –565 с.
2.4.1.6. Барақбаев «Сүт және сүт тағамдары»
2.4.2 Қосымша әдебиет және қорлар
2.4.2.1 Твердохлеб Г. В. «Технология молока и молочных продуктов» - М.: «Агропромиздат»,1991.–463с.
2.4.2.2 Матюхина З.П., Королькова Э.П. Товароведение пищевых продуктов: Учебник. – 2-е изд. –М.: ИРПО; Изд. Центр «Академия», 2000. – 272 с.
Достарыңызбен бөлісу: |