Пайдаланылатын әдебиеттер [1, 103-124 бет; 3, 87-105 бет; 5]
6 тақырып. Бастартусыз жұмыстың ықтималдылығы және бастартулар ықтималдылығы.
Жоспар:
Ықтималдылықтар теориясы және математикалық статистика қағидаларын сенімділікті анықтауда пайдалану.
Бастартусыз жұмыстың ықтималдылығын және бастартулар ықтималдылығын есптеу формулалары.
Әр сұрақтың қысқаша мазмұны
Сенімділік теориясының негізі ықтималдықтар теориясы мен математикалық статистика болып табылады. Шынымен, ТҚ-дағы тоқтаулар кез-келген уақытта кездейсоқ пайда болуы мүмкін. Бұл эксплуатацияға бір уақытта қойылған және бір өндіріс орнында жасалған біртипті құрылғыларға тән. Алғашында тоқтау пайда болуының ешқандай заңдылығы жоқ секілді болатын. Бірақ бірнеше құрылғыларды бақылау барысында бұл заңдылық байқалды.
Уақыт бойынша тоқтаудың пайда болу заңдылығын сипаттайтын ТҚ сенімділігінің негізгі өлшеу бірлігі ретінде тоқтаусыз жұмыстың ықтималдылығы алынған.
Тоқтаусыз жұмыстың ықтималдылығы (ТЖЫ) – бұл анықталған уақытта және эксплуатацияның берілген жағдайларында ТҚ жұмысында тоқтау болмайтын ықтималдылық. Тоқтаудың пайда болуы кездейсоқ оқиға болғандықтан, онда оның пайда болу уақыты to кездейсоқ. Сондықтан ТЖЫ
p(t) p(to t )
мұндағы t- анықталған уақыт.
Тоқтау пайда болу ықтималдылығы – бұл кері оқиғаның ықтималдылығы:
q(t ) = p(to < t )
Осыдан кері оқиғалар ықтималдылығының қасиетіне сәйкес былай жазуға болады:
p(t) +q(t) = 1
Тәжірибиеде осы ықтималдықтардың бағасын анықтайды. N – бұл t уақыт аралығында бір типті ТҚ-лардың жалпы саны болсын. Осы уақытта N (t) ТҚ тоқтаусыз жұмыс істеді, ал n (t) ТҚ-да тоқтау пайда болды. Сонымен
N = N (t ) + n(t )
яғни, t уақыттан кейін жұмыс істеп тұрған және тоқтау пайда болған ТҚ-лардың жалпы саны алғашқы санға тең. Тоқтаусыз жұмыстың статистикалық ықтималдылығы келесі теңдеумен анықталады:
p* (t) =
ал тоқтау жиілігі
q* (t)
теңдеумен анықталады.
Осы жиіліктердің қосындысын табайық:
p* (t) q* (t) + ==
Бұл теориялық нәтижелерге сәйкес келеді.
p* (t) және q* (t) – дан p(t) және q(t)-ға ауысу үшін жиілік қатынасының шегін алу керек:
p(t) q(t )
мүмкін болмағандықтан эксплуатацияға қойылған барлық ТҚ-ларды тәжірибеде пайдалануға болады.
Уақыт өте келіп, ТҚ-ның тоқтау жалпы саны q(t ) өседі, ал p(t) кемиді. Осы өзгерістерді көрсететін қисықтардың түрі келесідей болады:
p(t), q(t)
1
p(t)
q(t)
0 t
Сурет 3 - p(t) және q(t) қисықтарының өзгеруі.
Достарыңызбен бөлісу: |