Жабдықтар арасындағы өткелдердің нормалары

Тікелей баспалдақ торларына немесе аралас бөлмелерге шығумен байланысты көлденең және бойлық өткелдер, сондай-ақ станоктар немесе машиналар топтары арасындағы өткелдер ені 1м-ден кем емес болу керек, ал жеке машиналар мен станоктар арасында 0,8м-ден кем емес кеңдікте болуы қажет. Қызметке барлық жақтан қатынасты талап ететін сепкіштерді, айырғыштарды, жармасұрыптау, жуу машиналарын топпен орналастыруға рұқсат берілмейді.

Егер әр топта электрқозғалтқыштармен бірге 15 м-ден кем емес жалпы ұзындықты 5 станоктардан көп емес болса және топтағы басқаларын тоқтатпай ақ, кез келген станокта жұмыс біліктерін ауыстыру мүмкіндігі қамтылса ғана білікті станоктарды топпен орнатуға болады. Топта орналасқан білікті станоктардағы шкивтер арасындағы ажыраулар, станокпен бір жабындыда орнатылған жеке электр қозғалтқыштардан станоктар жетгінде 0,7м-ден кем емес кеңдікте болуы керек, ал төмен жатқан қабатта орналасқан электрқозғалтқыштардан жетекте 0,35м-ден кем емес.

Сепкіштер немесе шкафты түрдегі айырғыштар мен ғимарат қабырғалары арасындағы бойлық және көлденең өткелдерін 1,25м-ден кем емес деп алады, ЗРШ түрдегі сепкіштер арасындағы өткелдер қысқа жағында 1,15м-ден кем емес, ұзын жағында 1м /сепкіштердің бірқатармен орналасуында, сепкіштердің екіқатарлы бойлық орналасуында қысқа және ұзын жақтары бойынша өткелдер 1,5м-ден кем емес болуы керек.

Машиналар мен механизмдер/норий бастары,шнектер, т.б./ қызметіне арналған алаңдарда, көпіршелер мен галереяларда бойлық және көлденең өткелдерді 0,8м-ден кем емес кеңдікпен жасайды. Өткелдерде өздік ағысты құбырларды және басқа жабдықтарды орнатуға рұқсат берілмейді.

Қозғалысты бөлшектері мүлдем немес бір жағынан жоқ және бұл жағынан қызметті талап етпейтін жабдық /өздікағысты құбырлар, өнімжолдары, ауажолдары, норий құбырлары,т.б./ 0,25м-ден кем емес алшақтықпен қабырғалар жанына орнатылуы мүмкін. Таспалы конвейерлер мен шнектерді орналастыруда келесі негізгі өткелдер болуы керек:

- қабырға мен конвейердің бойлық жақтарының бір-бірімен арасындағы кеңдік 0,7 м-ден кем емес, басқа жағынан 0,35м-ден кем емес кеңдікпен;

- екі параллель конвейерлер арасында 0,8м-ден кем емес кеңдікті өткел жасайды.

Жоғары орналасқан жабдық/триерлер, норий бастары, магнитті қоршаулар, аспирациялық және пневмокөлік құрылғылары,т.б./ қызметі үшін 2м-ден төмен емес биіктікте баспалдақтармен және 1м биіктікті таяныштармен стационарлы алаңдарды қарастырады. Бір қабатта ауырсалмақты жабдық/білікті станоктың біліктерін алуға, жылжытуға, орнатуға арналған/ орналасуында ұстіне электротельфермен монорельс орнату қажет. Еденнен монорельске дейінгі қашықтық 0,7м-ден кем емес болуы керек.

Дистанциялық басқарумен ысырмаларды еденнен 2м-ден жоғары емес орнатады. Өздікағысты құбырдың қызмет бөліктерін-бөлу және аудару қақпақшаларын, тізелерді еденнен 1,5м-ден артық емес деңгейде жобалау ұсынылады.көлденең аспирациялық ауажолдарын еден деңгейінен 3м-ден жоғары емес орнату керек.

Есептердің нәтижесінде алынған технологиялық жабдық бункерде біртұтас жүйеге біріктірілуі керек, ол дәннің өңдеуге дайындығының жүрісіне лайықты болуы керек. Жобалаудың алдын-ала нәтижесінің кезеңінде ауқымды қағазда көлденең сызықтың қатарын жасайды, аралары таңдап алынған қабаттың санына сәйкеседі. Технологиялық сызбамен сәйкестікте және ғимараттың қабаттарында шыққан есептерді қатал бақылаусыз барлық технологиялық жабдықты және бункерді безейді. Үстіңгі және төменгі қабаттарды көліктің жабдығын (басы және норий кебістерінің, пневмоқабылдағыш және түсіргіш) орналастыру үшін арнайды.

Технологиялық жабдықтың үстіңгі және төменгі қабаттарда орналастырылуы оның компоновкасының көліктің жабдығының элементтерімен бірге өндірілуі керек. Сол себеппен, әзірлеу аулақтануда жеке технологиялық сызықтар жоғары қабаттан төменгіге дейін болады. Кейін бункерлер мен бірінші технологиялық сызықтың жабдығының орналастырылуы дәнді жоғарғы қабатқа тасымалдау көмегімен көтереді.

Дәннің ауыспалылығын суретте тұтас вертикалды сызық түрінде белгілеген, ол норий құбырдың өтуін немесе пневмотранспорта материалопровод өндірістік ғимараттың қабаттары арқылы өткенін көрсетеді. Аналогиялық бейнемен бункердің барлық технологиялық жабдығын орналастырады. Жасалынған жұмыстың нәтижесінде мынадай технологиялық сызықтың санын анықтауға болады, қандай қабатта нақты қажетті жабдықты тағайындауға және дәннің тік өрлеуі үшін көліктің тетіктерінде шынайы қажеттілікті көруге болады.

Ұн-жем зауыттарының орташа өндірісінде мұндай сызықтар саны алтау немесе жетеу. Демек, сәйкесінше алты, жеті дәннің өрлеуіболу тиіс. Кейін негізгі жабдықты орналастырғаннан соң қалдықтарды тексеру құрылғысын орналастыруға көшеді. Тексеру сызықтары бірнеше технологиялық операцияларды сепарация, металмагнитті қоспаларды белгілеуі, ұсақтау, тарту және шұғыл сақтауды ескере отырып, жақсы нәтижелерге жетуге болады, қалдықтарды өңдеуге арналған құрылғыны орналастыра отырып, әзірлеу бөлімшесі ғимараттың жоғарғы қабаттарынан бастауға болады. Жиынға және бақылау операциясына қалдықтарды өткізу үшін пневмотранспорттық сызықтарды қайтадан жобалау қажет. I,II,III санатты қалдықтар, қуыршақтар қалдықтары жеке жіберіледі. Жуылатын және минералдық қоспалар бақылау операциясына мүмкіндігінше самотек арқылы жұғады. Ақырында, негізгі дәннің алты,жеті өрлеуіне қалдықтың төрт-бес өрлеуі қосылады. Суретте сабақтастырылған және жабдықтың және әзірлеу бөлімшесінің бункерлерін дәннің тік өрлеуінің санының және қалдықтың санын болжам бойыншакөрсетілген. Ақырында, дайындықтың ағылмалы үдерісінің орындалуы үшін төрт норки және алты дәннің және қалдықтың пневматикалық транспорттеуінің материал өткізгіштігін орнату қажет. Сонымен бірге бидайдың және ржи мен жарма зауыттар үшін барлық әзірлеу бөлімшелерінің бункер жабдығын біріктіреді.

Дайындау бөлімінің жабдығын алдын-ала орналастыру ғимарат қабаттарының жоспарларында оның соңғы орналасуымен сәйкес келуі мүмкін. Соңғысы жобалаудың нақтылы шарттарымен және әртүрлі белгілеудегі жабдықтардың үлкен санын бірыңғай кешенге байланыстыру қажеттілігімен байланысқан. Технологиялық жабдықтардың өзара, бункерлермен және тасымалдау механиздерімен байланысынан басқа, жобалаудың алдын ала кезеңінде дайындау бөлімінен ұнтақтауға және элеватордан дайындау бөлімінедәннің берілуі қағидалы өңделуі тиіс.

3 сурет. Ұн-жарма заутының дайындайтын бөліміндегі көлденең транспорттың және құрал-жабдықтың этапты орналасуы.

4сурет.Бидайға арналған бункер түбінің конструкциясы.

а-с бір шығару тесігі бар; б- с бункерді 4 бөлікке бөлу арқылы: в-бункерді бөлікке бөлмейді.
Соңғы уақытты конструкция түбінің таратуын тапты, ол астық массасын өздігінен сортталудвнсақтайды. Ол үшін түпте 16 шығару ойықтарын жасайды, қиылысуы бойынша біркелкі. Астықтың жиыны үшін әрбір бункердің астында құрама бақыр оймышты жасайды. Бункердің қабырғасының қалыңдығы конструкция түбіне тәуелсіз. Бір шығаруы бар бункерді тазартылмаған астықтарға пайдаланады. Сол себептен технологиялық үдеріске сапаның көрсеткіштерінің уақыт бойынша өзгеретін астықтар түседі. Соңғысы астықтазарту машинасының жұмысын тиімділігіне кері әсер етеді және оның түпкілікті күйттеуін сұрайды.

Шығару тесіктерінің жеткілікті үлкен санымен бункерлердің құрылысында бункер қимасының бүкіл кеңдігімен дәннің бағанмен ағуы қамтылады. Бұл дәннің өздік сұрыпталуына мен қабырғаларда және түбінде шөгу аймақтарының түзілуі жояды. Осындай бункерлер тазартылмаған дән үшін және үздіксіз әдісте дәнді суландыру үшін қолданылуы мүмкін /4 сурет/.

Бункерлер қабырғаларын стандартты темірбетонды элементтерден жасайды, олардың жалпы түрі 5 суретте берілген. Мұнда құрама элементтерден жасалған бункерлердің екі және төрт қатарларын жинақтау сызбасы көрсетілген.

Ұн тарту және жарма зауыттарын жеке жобалауда /мысалы, сейсмикалық қауіпті алаңдарда /бункерлерді мономентті темірбетоннан жасайды. Бұл жағдайда жоспарда бункерлер өлшемдерін зауыт өндірушілігіне, құрылымына және ғимарат қабаттығына байланысты таңдайды.

Тазартылмаған дәнге арналған бункерлерді элеваторға қаратып, дайындау бөлімінің торцінде орнатады. Элеваторлардан дән беруді тасымалдау галереяларымен немесе өздік ағысты тасымалдаумен жүзеге асырады. Таспалы конвейерлер көмегімен дән беру ең тиімдісі болып саналады. Бұл жағдайда дәнді дайындау бөліміне беретін конвейер тазартылмаған дәнге арналған бункерлерге өздік ағыспен дән таралуын қамтитын биіктікте жүреді. Оларды дайындау бөлімінің торцінде ғимараттың бүкіл енінде орнатады немесе арнайы блокта суландыру үшін бункерлермен жинақтайды.

Жалғыз бункерлерге дәнді тазарту көбінесе өздікағысты құбырлар немесе тырмалы конвейерлер көмегімен жүреді. Сондай-ақ олардың сәйкесуі де мүмкін.Өздік ағысты құбырлар көмегімен дән таратылуын олрнатуға барлық бункерлердің бір уақытта немес кезектесіп бірқалыпты жүктелуі қамтылуы керек.Бұл дән ағымдарын бөлуде аударма қақпақатар немесе өздік ағысты құбырдың тік теліміндегі ысырмалар құрылуымен жүзеге асады.

Суландыруға арналған бункерлер технолоиялық жабдықпен бірыңғай жүйеге байланысуы керек.Сондықтан олардың ұнтақтау бөлімінің қабырғасына таман орналасуы ықтималды, бұл суланудан кейін ұнтақтауға дәннің ыңғайлы /қысқа бағытпен/ берілуін қамтиды. Осындай шешім ұнтарту зауыттарын жеке жобалауда және құрылыста мономентті темірбетонды пайдалануда ақталады.

Құрама темірбетонды элементтерден ұнтарту зауыттарын жобалау және құрылысын салу тәжірибесінде суландыруға арналған бункерлерді тазартылмаған дәнге арналған бункерлермен бірге дайындау бөлімі жақтан ғимарат торцінде немесе бөлек тұрған ғимаратта орнатады. Бұл дән беруді біршама күрделендіріп, қосымша тасымалдау механизмдерін талап етеді. Бірақ бұл кезде бункерлер мен ғимарат негізін көтерудегі құрылыс монтаж жұмыстарын мәнді жеңілдетеді. Суретте сулауға және тазартылмаған дәнге арналған бункерлерді орналастыру мысалдары көрсетілген. Суландыруға арналған бункерлерді бұрандалы конвейерлер көмегімен жүктейді. Дәннің бірқалыпты ылғалдануын қамту үшін оның ұзындығы белгілі мөлшерден кем емес болу керек. Белгіленген ұзындықты бұрандалы конвейерлерді орналастыру мүмкін еместігінде оларды бір-бірінің үстіне, екі яруста орнатады.

Әзірлеу аулақтанудың ұзындығын есептік жолмен анықтауға болады. Ол үшін әлдеқайда габаритті технологиялық жабдық орналасатын қабат таңдап алу керек,кейін оның жоспарда болжама орналастыруынан соң әзірлеу аулақтанудың ұзындығының жақындатылған мағынасын есептеп шығару қажет. Ереже бойынша, әзірлеу аулақтанудың ең габаритті жабдығы болып сепаратор, тасбөлу машиналары, триерлер, сонымен қатар ғимараттың ұзын кіндігінің үлкен жағымен жуу машиналары орналасады.

Өлшемді анықтағанда негізгі технологиялық жабдықтың габаритті өлшемдерін ғана ескеру тиіс, қосалқы жабдық ғимараттың еніне сай негізгі жабдықтың арасында орналасады деп болжайды. Өңдеуші және әзірлеу аулақтанудың арасында болатын баспалдақтың торы да ескерілуі керек. Ақырында, әзірлеу аулақтанудың болжама ұзындығының есебінде бункердің, жабдықтың, норий немесе өнімөткізгіш, сонымен қатар баспалдақтың торының орналасуын алдын-ала анықтау қажет. L4 әзірлеу аулақтануының ортақ ұзындығы, сөйлемшеден алынады:

L₃ = L_о + L_б + L_л ,
L₀ - жабдықты орналастыратын ғимараттың ұзындығы, м; L_б -ғимараттың бункерін орналастыру үшін ұзындығы, м; L_л - ғимараттың баспалдақтың торының орналастыру үшін ұзындығы, м .

L₀ аумағы басқаратын қабат бойынша анықталады, онда әлдеқайда габаритті құрылғылар орналасқан. Бұл ретте жабдықтың арасында өтудің аумақтарын ескереді: n n

L_о = ∑ l₀i +∑ l_n

i=1 i=1
l₀i - ғимараттың ұзындығы,жалғыз құрылғымен айналысады, м; l_пi - бірліктің өтуінің аумағы, м. Кей жағдайларда арадағы L₀ үлкендігін екі қабат бойынша айқындап алу керек.

Сурет.6. Дайындау бөлімшесінің ұзындығын анықтау схемасы:

1- тазартылмаған астыққа арналған, 2- отволаживанияға арналған бункер, 3- нория, 4- ауа сепараторы, 5- баспалдақты клетка.

Әзірлеу бөлімінің ұзындығының есептік мағынасын үлкен жаққа дейін дөңгелектейді, еселік 6 м және аумақтың арасында қажетті қадамның санын қатар-қатар ғимараттың ұзындығы бойынша ескереді. Қабылдаған мағына бойынша l3 барлық қабаттың жоспарын өшіреді, ұнтақтан аулақтану зауытындағыдай тор санын қатар бойынша қабылдайды. Бұл ретте қабаттың жоспарларында масштабта жіңішке немесе пунктирлі сызықтармен ригельдерді, қосалқы өзектерді оның ақиқаттық құрылыстық өлшемдерімен сәйкес көрсетеді. Бұдан әрі жабдықтың және бункердің ақырғы орналастырыуына кірісе бастайды. Бұл ретте әзірленген аулақтанудың ұзындығы нәзік болуы мүмкін.