Н. К. Алпысбаева та рих ты оқыту

Та ри хи тү сі нік пен ұғым

жүктеу 10,33 Mb.

Pdf просмотр

бет	13/125
Дата	05.07.2022
өлшемі	10,33 Mb.
	#38987

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 125

тарихты оқыту әдістемесі

Та ри хи тү сі нік пен ұғым.
Та рих са ба ғы ба ры сын да оқып үй-
рен ген де рек тер дің не гі зін де оқу шы са на сын да та ри хи ұғым дар
мен нақ ты тү сі нік сақ та лып қа ла ды. Мі не, осын дай әдіс тер дің қа-
та рын да бей не леу, су ре тін са лу, ны сан ды кес кін де ме лік тұр ғы дан
қайта жаң ғыр ту ды атау ға бо ла ды.
Дәуір ге бай ла ныс ты бей не қа лып тас ты ру бас тауыш жә не ор та
буын оқу шы ла ры үшін аса ма ңыз ды. Ғы лым да та ри хи тү сі нік тің
3 тү рі бар. Олар:
– өт кен ке зең тү сі нік те рі (ма те ри ал дық, әлеу мет тік-саяси, та-
ри хи-мә де ни, т.б.);
– та ри хи уа қыт ту ра лы (та ри хи оқи ға лар мен құ бы лыс тың
ұзақ ты ғы, бі різ ді лі гі);
– та ри хи ке ңіс тік ту ра лы (оқи ға ның нақ ты әре кет ету ор ны на
тәуел ді лі гі). Бұл тү сі нік тер дің бір лі гі оқу шы ның та ри хи та-
ны мы на не гіз қа лай ды.
Ұғым. Та ри хи ұғым де рек тер ді тү сін ді ру мен жүйелеу де, бас-
қа ұғым дар ды қо ры тып айту ба ры сын да өте ма ңыз ды. Ұғым дар
бел гі лі бір са бақ тас тық ты сақ тау ар қы лы иге рі ле ді. Көр не кі тү сі-
нік бас тап қы ұғым ға, қа ра пайым нан күр де лі ге, т.б. қа лып та са-
ды. Та рихи ұғым қа лып тас ты ру тә сіл де рі – та ри хи кар ти на маз-
мұ ны нын бей не леу, де рек тер мен оқи ға ны тал дау, сю жет ті әң гі-
ме леу, прак ти ка лық әре кет ке ма кет жа сау, т.б. Ұғым мен жұ мыс
ор та буын оқу шы лар мен одан әрі жал ға са ды.
Та рих са ба ғын да мұ ға лім оқу шы лар ға тас дәуі рін де гі тас тан
жа сал ған өн ді ріс құ рал да ры мен қо ла дәуі рін де гі өн ді ріс құ рал-
да ры ның су ре тін көр се те ді. Мұ ға лім әр дәуір де гі ең бек зат та рын
көр се те оты рып, оқу шы лар ға олар дың бір-бі рі мен бай ла ныс ты-
лы ғын та бу ды ұсы на ды. Тал дау ар қы лы оқу шы лар ең бек құ рал-
да рын ажы ра та ды.
Тер мин бел гі лі бір сөз дің қан дай ма ғы на бе ре тін ді гін, оның бас-
тап қы мә нін біл ді ре ді. Тер мин дер әртүр лі тә сіл дер мен тү сін ді рі ле-
ді. Кей бір тер мин дер ді зат тың шық қан же рі мен бай ла ныс ты ра ды.
Та рих са ба ғын да та ри хи тер мин дер мен жұ мыс істеудің оқы-
ту про це сін де гі ма ңы зы ерек ше. Оқу шы лар дың та ри хи бі лім де-

рі нің дең гейі өз біл ге нін қан ша лық ты нақ ты әрі дәл айт ып бе ре
алуы нан бай қа ла ды. Пән бо йын ша мұ ға лім са бақ та оқу шы лар ға
та ри хи бі лім бе ру де ұйым дас ты ра тын пе да го ги ка лық ша ра ла ры
мен әр түр лі әдіс те ме лік тә сіл дер ді қол да ну ба ры сын да тер мин-
дер мен жұ мыс жа сау өте ма ңыз ды. Өйт ке ні түр лі та ри хи ке зең де
пай да ла ны ла тын та ри хи тер мин дер мен жұ мыс жа сау ке зін де оқу-
шы лар та ри хи тер мин дер бо йын ша сөз дік жа сау ке рек. Са бақ та
оқу шы лар та ри хи тер мин дер мен жұ мыс жа сау ар қы лы ала тын та-
ри хи бі лім де рін ны ғайтуға сеп ті гі мол.

жүктеу 10,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 125