«Менеджмент» кафедрасында оќу-јдістемеліќ секциясында «Талќыланєан»

 

8 

 

12.  «Еңбек нарығының сараланымы.» 

13.  «Еңбек нарығы мен жұмыссыздық пен жұыстылық реттеуші ретінде.» 

14.  «Қр-дағы еңбек нарығының жағдайы мен оның даму болашағы..» 

15. «Жұмыс күші сұранысы мен ұсынысының қазіргі теориялары.» 

 

 

4. Бағдарламаның мазмҧны: 

 

4.1 Дәріс жоспары 

 

 

Тақырыптың атауы 

Тақырыптың мазмҧны 

Сағат 

1 

Курс 

мәні, 

мазмұны 

және 

міндеттері 

«Еңбек  нарығы  экономикасы»  курсының 

мәні,  оның  мағынасы  мен  мазмұны. 

Негізгі түсінігі мен анықтамасы. Курстың 

міндеттері. 

Еңбек 

нарығының 

функциялары.  Еңбек  нарығы  туралы 

түсінік және тауар мен қызмет нарығынан 

еңбек нарығының елеулі айырмашылығы. 

Жұмыс 

күшінің 

сұранысы 

мен 

ұсынысының  ара  қатынасы.  Жұмыс 

берушілер 

мен 

жұмысшылардың 

(кәсіподақтардың, 

фирмалардың) 

арасындағы 

жалақының 

тарифтік 

мӛлшерлемесін 

белгілеудегі 

келіссӛз 

процестері. 

Жұмыссыздықтың 

экономикалық және қоғамдық мәселелері. 

 

1 

2 

Еңбек нарығы туралы түсінік. 

Еңбек нарығының басқа ресурстар 

еңбек нарығымен ӛзара іс-әрекеті.  

 

Еңбек  нарығы  жұмыс  берушілер  мен 

жұмысшылар 

арасындағы 

қарым-

қатынастар  толық  туындайтын  нарықтық 

экономиканы органикалық құрамды бӛлігі 

ретінде. Оңтайлы әдіспен жұмыс күші мен 

жұмыс  орындарын  сәйкестікке  келтіру 

еңбек 

нарығының 

негізгі 

функцияларының бірі ретінде.  

Еңбек  нарығының  негізгі  функциялары: 

еңбек  ресурстарын  тиімді  орналастыру, 

жұмыс  күші  құнын  анықтау,  ӛндіргіш 

еңбегіне  мотивацияның  кӛтерілуі,  жұмыс 

күші сапасының жоғарлауына мотивация. 

 

1 

3 

Еңбек нарығының құрылымы мен 

модельдері (үлгілері).  

 

Ашық еңбек нарығы, оны анықтау. Ашық 

еңбек  нарығының  құрамды  бӛліктері. 

Еңбек нарығының ресми және ресми емес 

бӛлігі.  Жабық  еңбек  нарығы.  Жабық 

еңбек нарығының үлкею себептері. Еңбек 

нарығының  модельдері.  Сыртқы  және 

ішкі  еңбек  нарығы.  Таза  бәсекелестік 

еңбек нарығы. Кәсіподақ әрекеті есебімен 

еңбек  нарығы.  Монопсониялық  еңбек 

нарығы.  Дамыған  шетелдердің  еңбек 

нарығы модельдері 

1 

 

9 

 

4 

Еңбек нарығының сараланымы. 

 

Еңбек  күші  ұсынысын  қалыптастыру 

механизмі.  Жұмыс  күші  ұсынысының 

түрлі  жақтарын  ӛлшеу.  Жұмыс  күші 

ұсынысының қисық сызығы. Жұмыс күші 

ұсынысының  қарқындылығын  ӛлшеу. 

Жұмыс 

күші 

ұсынысына 

қатысу 

ықтималдығының кӛрсеткіші. 

. 

1 

5 

Аймақтық деңгейдегі 

кәсіпорындардың ішкі еңбек 

нарығын реттеу мен талдау жүйесі. 

 

Ішкі  еңбек  нарығын  реттеу  мен  талдау 

жүйесінің  мақсаты.  Кәсіпорында  ішкі 

еңбек  нарығының  талдауын  жүргізу 

әдістемесі.  

Басқарудың 

аймақтық 

органдарымен 

ӛзара  әрекеттесудегі  кәсіпорынның  ішкі 

еңбек  нарығын  реттеу  мен  талдау, 

жүйесін 

тұрғызудың 

принциптілік 

схемасы. 

Кәсіпорында 

жасырын 

жұмыссыздықты 

болдырмау 

мен 

жұмыстылықты 

жақсартудағы 

шаралардың бағдарламалары.  

 

1 

6 

Еңбек нарығы мен жұмыссыздық 

пен жұыстылық реттеуші ретінде. 

Жұмыссыздық  пен  жұмыстылық  түсінігі, 

толық  және  тиімді  жұмыстылық.  Еңбек 

нарығында 

сұраныс 

пен 

ұсыныс 

арасындағы тепе-теңсіздік. 

Жұмыссыздық 

қорғау 

мен 

жұмыстылықтың 

жәрдемі 

туралы 

халықаралық  еңбек  ұйымының  келісім-

шарты. Еңбек нарығының қызметі жұмыс 

күшіне ұсыныс пен сұраныстың ӛзгеруіне 

жұмыссыздық  пен  жұмыстылытың  әсері 

негізінде 

оның 

жүзеге 

асырылуы, 

жұмыссыздық  пен  жұмыстылық  реттеуші 

ретінде. 

2 

7 

Еңбек нарығын реттеу мен 

қалыптастырудағы мемлекеттің 

рӛлі. Қр-дағы еңбек туралы 

заңдары. 

 

Жұмыстылықтың мемлекеттік 

саясатының негізгі бағыттары. Халықтың 

жұмыспен қамтылуының бағдарламасы. 

ҚР-дағы еңбек туралы заңы. Еңбек туралы 

нормативтік және заң актілері.  

Еңбек 

нарығында 

жұмыстылықтың 

белсенділік  саясаты.  Еңбек  нарығында 

жұмыстылықтың пассивтік саясаты. 

2 

8 

Нарықтық экономика шартында 

еңбек нарығында кӛп 

қолданылатын жұмыстылықтың  

бейстандарттық нысандары 

Бейстандарттық  жұмыстылықтың  мәні. 

Жұмыстылықтың 

икемді 

нысандары. 

Жұмыстылықтың 

бейстандарттық 

нысандары.  Маусымдық  жұмысшылар. 

Дербес 

жұмысшылар 

мен 

оларға 

кӛмектесетін  жанұя  мүшелері.  Толымсыз 

жұмыстылық.  Болымсыз  жұмыс  уақыты. 

Қысқартылған  жұмыс  аптасы.  Икемді 

жұмыс уақытының тәртіптемесі. 

2