«Мәдениет және өнер» институтының директоры

1. 
   Ертеректе зергерлік өнердің көп таралғаны?
   
2. 
   Бесіктің алатын орны?
   
3. 
   Ағаштан қандай бұйымдар орындайды?
   

6. 
   ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ
   

Аудиториялық және өздік жұмыстары оқытушылардың қадағалауымен жүргізіледі.

Оқу жұмысын төменгідей топтарға бөлуге болады:

- нұсқадан сурет салу, нобай, жылдам салынатын долбарлар, ұзақ мерізімге арналған жұмыстар;

- ой арқылы, еске түсіру арқылы, қиял арқылы салынған, жазылған жұмыстар;

- композициялық түрдегі жұмыстар – сюжетті іздеу барысындағы ізденіс нобай – долбарлар. Бұған белгілі тақырыпты ашу барысындағы, идеялық – образдық шешімге келу жолындағы ізденістер, пластикалық құрылымды іздеу барысындағы жасалған жұмыстар жатады.

Бұл айтылған жұмыстардың қай түрі болмасын (сырға, белдік, алқа, т.б.), өндірістік оқыту техникасының қандайы болмасын арнайы аудиторияда немесе аудиториядан тыс жерлерде де қолданыла беріледі.

Әдістемелік нұсқаулар:

Киіз үйдің ағаш жабдықтарын жобалау. Жабдықтар: кереге, уық, шаңырақ, есік. Ағаштың өзіндік техникалық қасиеті оның ішкі түзілімі мен механикалық сипаттамасына тікелей байланысты. Шаңырақ - дөңгелек білеу ағаштан жасалған төр көзді шеңбер. Ол киіз үйдің нақ төбесінде орналасады. Уық- шаңырақ пен керегені қосып, байланыстырып тұратын иінді ағаш. Кереге – үйдің қанат санын білдіретін тор не жел көзді етіп жасалған киіз үйдің негізгі бөліктерінің бірі. Киіз үйдің сүйегін жасауға арнаулы құрал-саймандар: ыруыш, сызғы, балта, шаппашот, үскі, жонғы, ырғақ, сықаурын. Жоңғы, ырғақ және сықаурын – қисық ағаштарды түзету, июге қолданатын құралдар.

Сабақтың міндеті – студенттердің эстетикалық талғамдарын қалыптастыру теориялық, практикалық қабілеттерін дамыту, композициялық-шығармашылық қызметтерін арттыру. Осы мәселелерді тиімді шешу үшін төмендегі үш қызметке баса назар аудару қажет:

- аудиториялық жұмыс;

- оқытушылардың жетекшілігімен өтетін студенттердің өздік жұмысы;

- өздік жұмыс немесе үй жұмысы.

Бұл үш түрлі жұмыстар бір-бірімен тығыз байланысты және бір-бірін толықтыру принципін атқарады. Өндірістік оқыту сабағында сәндік-қолданбалы өнер орындау, сонымен қатар арнайы тақырыптарға дәрістер оқылады.

Оқытушының жетекшілігімен өткізілетін - дайындық кезеңіндегі жұмыстарға түрлі зергерлік жұмыстарды қараған абзал, себебі жұмыстың жақсы шығуына осы тығыз байланысты. Орындалу кезеңінде салынған графикалық бейне, арнайы металды таңдау, көлем, ерекшелігі, жарық мөлшері, тұтастық заңдылығын сақтау, материалдық образды, бейнені шығару жолдары рет-ретімен жүргізіледі.

Жұмыстар орындау кезінде оюдың композициясына, пластикасына, мазмұнына көп көңіл бөлінеді. Себебі, оның композициялық шешімін табу арқылы өзіңнің ішкі ойыңды жеткізе аласың. Қолданбалы өнерді орындау үдерісінде неден бастау керек және де оған келетін металдың, асыл тастың ерекшеліктерін ескерген дұрыс. Бұл жөнінде оқулықтарда түрлі әдістеме, әр-түрлі тәсілдер айтылады.

Әдебиет: 1,2,3,4,5,6,7,8,18,22,23
10-15 апта

Тақырыбы: Дайын көркем бұйымдарды лактау. Геометриялық пішін түрлері.

Сабақтың мақсаты: Студентті кәсіпқой шығармашылық қызметке дайындау. Сәндік өнер мамандығында оқитын студенттердің қолданбалы практикалық жұмыстар арқылы қосымша шикізаттардан бұйым жасау пәні бойынша білімін пысықтау тиімді. Оқытудың мұндай әдісін пайдалану студенттердің білімін практикамен байланыстырып шыңдауға игі әсерін тигізеді.

Негізгі сұрақтар:

Аудиториялық және өздік жұмыстары оқытушылардың қадағалауымен жүргізіледі.

Оқу жұмысын төменгідей топтарға бөлуге болады:

- нұсқадан сурет салу, нобай, жылдам салынатын долбарлар, ұзақ мерізімге арналған жұмыстар;

- ой арқылы, еске түсіру арқылы, қиял арқылы салынған, жазылған жұмыстар;

- композициялық түрдегі жұмыстар – сюжетті іздеу барысындағы ізденіс нобай – долбарлар. Бұған белгілі тақырыпты ашу барысындағы, идеялық – образдық шешімге келу жолындағы ізденістер, пластикалық құрылымды іздеу барысындағы жасалған жұмыстар жатады.

Бұл айтылған жұмыстардың қай түрі болмасын (сырға, белдік, алқа, т.б.), өндірістік оқыту техникасының қандайы болмасын арнайы аудиторияда немесе аудиториядан тыс жерлерде де қолданыла беріледі.

Әдістемелік нұсқаулар:

Лақты – бояу материалдарының түрлерімен салыстыру, ағаш бұйымдарының бетіне механикалық түрде және қолмен жағу арқылы үйрену.

Геометриялық пішінді түрлендіріп немесе сол геометриялық пішіннің түстерін, пропорциясын өзгертіп жаңа композиция жасай беруге болады. Симметриялық ырғаққа ауыстыруға, нақты бір пішінді мүлде өңін өзгертіп, стильдендіріп жіберуге де болады

Сабақтың міндеті – студенттердің эстетикалық талғамдарын қалыптастыру теориялық, практикалық қабілеттерін дамыту, композициялық-шығармашылық қызметтерін арттыру. Осы мәселелерді тиімді шешу үшін төмендегі үш қызметке баса назар аудару қажет:

Бұл үш түрлі жұмыстар бір-бірімен тығыз байланысты және бір-бірін толықтыру принципін атқарады. Өндірістік оқыту сабағында сәндік-қолданбалы өнер орындау, сонымен қатар арнайы тақырыптарға дәрістер оқылады.

Сабақ барысында студенттер лакты бояу материалдарын ағашқа жағып көріп, бір уақытта оның технологиясымен, әрі жасаған жұмыстарды салыстыру арқылы материалдарының да ерекшеліктерімен таныс болады.

Оқытушының жетекшілігімен өткізілетін - дайындық кезеңіндегі жұмыстарға түрлі зергерлік жұмыстарды қараған абзал, себебі жұмыстың жақсы шығуына осы тығыз байланысты. Орындалу кезеңінде салынған графикалық бейне, арнайы металды таңдау, көлем, ерекшелігі, жарық мөлшері, тұтастық заңдылығын сақтау, материалдық образды, бейнені шығару жолдары рет-ретімен жүргізіледі.

Жұмыстар орындау кезінде оюдың композициясына, пластикасына, мазмұнына көп көңіл бөлінеді. Себебі, оның композициялық шешімін табу арқылы өзіңнің ішкі ойыңды жеткізе аласың. Қолданбалы өнерді орындау үдерісінде неден бастау керек және де оған келетін металдың, асыл тастың ерекшеліктерін ескерген дұрыс. Бұл жөнінде оқулықтарда түрлі әдістеме, әр-түрлі тәсілдер айтылады.

Аудиториялық және өздік жұмыстары оқытушылардың қадағалауымен жүргізіледі.

Оқу жұмысын төменгідей топтарға бөлуге болады:

- нұсқадан сурет салу, нобай, жылдам салынатын долбарлар, ұзақ мерізімге арналған жұмыстар;

- ой арқылы, еске түсіру арқылы, қиял арқылы салынған, жазылған жұмыстар;

- композициялық түрдегі жұмыстар – сюжетті іздеу барысындағы ізденіс нобай – долбарлар. Бұған белгілі тақырыпты ашу барысындағы, идеялық – образдық шешімге келу жолындағы ізденістер, пластикалық құрылымды іздеу барысындағы жасалған жұмыстар жатады.

Бұл айтылған жұмыстардың қай түрі болмасын (сырға, белдік, алқа, т.б.), өндірістік оқыту техникасының қандайы болмасын арнайы аудиторияда немесе аудиториядан тыс жерлерде де қолданыла беріледі.

Әдістемелік нұсқаулар:

Қазақ ері түрлері мен аттары, олардың сыртқы түр-сипатына, жасалу әдістеріне, күнделікті тұрмыста қолдануларына байланысты. Ер-тұрманның қасының түріне, оларға қолданған ою-өрнекке, сүйек пен күміс, алтынмен безендіріліп әшекейлеулеріне қарап және халықтың әлеуметтік белгілі тайпа, рулар ерлері деп бірнеше топқа бөлінген. Қазақ ері - көп тараған ерлердің бірі, ол бірнеше бөліктен құралады.

Сабақтың міндеті – студенттердің эстетикалық талғамдарын қалыптастыру теориялық, практикалық қабілеттерін дамыту, композициялық-шығармашылық қызметтерін арттыру. Осы мәселелерді тиімді шешу үшін төмендегі үш қызметке баса назар аудару қажет:

- аудиториялық жұмыс;

- оқытушылардың жетекшілігімен өтетін студенттердің өздік жұмысы;

- өздік жұмыс немесе үй жұмысы.

Бұл үш түрлі жұмыстар бір-бірімен тығыз байланысты және бір-бірін толықтыру принципін атқарады. Өндірістік оқыту сабағында сәндік-қолданбалы өнер орындау, сонымен қатар арнайы тақырыптарға дәрістер оқылады.

Ою-өрнек бір заттың бетіне реттеп орналастыру, симметрия заңдылықтарын берік сақтап , колорит, ритм (ырғақ) жасау.

Дайын материалды қайта өңдеп өрнектеу, кептіру, лактау.

Оқытушының жетекшілігімен өткізілетін - дайындық кезеңіндегі жұмыстарға түрлі зергерлік жұмыстарды қараған абзал, себебі жұмыстың жақсы шығуына осы тығыз байланысты. Орындалу кезеңінде салынған графикалық бейне, арнайы металды таңдау, көлем, ерекшелігі, жарық мөлшері, тұтастық заңдылығын сақтау, материалдық образды, бейнені шығару жолдары рет-ретімен жүргізіледі.

Жұмыстар орындау кезінде оюдың композициясына, пластикасына, мазмұнына көп көңіл бөлінеді. Себебі, оның композициялық шешімін табу арқылы өзіңнің ішкі ойыңды жеткізе аласың. Қолданбалы өнерді орындау үдерісінде неден бастау керек және де оған келетін металдың, асыл тастың ерекшеліктерін ескерген дұрыс. Бұл жөнінде оқулықтарда түрлі әдістеме, әр-түрлі тәсілдер айтылады.

Әдебиет: 1,2,3,4,5,6,7,8,18,22,23
6-8 апта

Тақырыбы: Құрал – сайман.

Сабақтың мақсаты: Студентті кәсіпқой шығармашылық қызметке дайындау. Сәндік өнер мамандығында оқитын студенттердің қолданбалы практикалық жұмыстар арқылы қосымша шикізаттардан бұйым жасау пәні бойынша білімін пысықтау тиімді. Оқытудың мұндай әдісін пайдалану студенттердің білімін практикамен байланыстырып шыңдауға игі әсерін тигізеді.

Негізгі сұрақтар:

Аудиториялық және өздік жұмыстары оқытушылардың қадағалауымен жүргізіледі.

Оқу жұмысын төменгідей топтарға бөлуге болады:

- нұсқадан сурет салу, нобай, жылдам салынатын долбарлар, ұзақ мерізімге арналған жұмыстар;

- ой арқылы, еске түсіру арқылы, қиял арқылы салынған, жазылған жұмыстар;

- композициялық түрдегі жұмыстар – сюжетті іздеу барысындағы ізденіс нобай – долбарлар. Бұған белгілі тақырыпты ашу барысындағы, идеялық – образдық шешімге келу жолындағы ізденістер, пластикалық құрылымды іздеу барысындағы жасалған жұмыстар жатады.

Бұл айтылған жұмыстардың қай түрі болмасын (сырға, белдік, алқа, т.б.), өндірістік оқыту техникасының қандайы болмасын арнайы аудиторияда немесе аудиториядан тыс жерлерде де қолданыла беріледі.

Әдістемелік нұсқаулар:

Жинақталған кескіш бәкілермен қатар метрлік өлшегіш, сызғыш, ішкі өлшеуіш, деңгейлік рейсмус деп аталатын өлшеу-белгілеу аспаптары да, ұста балғасы, ағаш балға, қысқаш, тістеуік, егеу тәрізді көмекші аспатар да қажет. Ағаш оюға қажетті ең басты құрал қашау (стамеска). Қашау тік жүзді қашау, құрсақты қашау (құрсақ ауқымы, жүзінің доғалық шеңбері түрліше бола береді), Бұрышты қашау (жүзі үш бұрышты, т.б.), қиғаш қашау (жүзі қиғаш) болып бөлінеді.

Сабақтың міндеті – студенттердің эстетикалық талғамдарын қалыптастыру теориялық, практикалық қабілеттерін дамыту, композициялық-шығармашылық қызметтерін арттыру. Осы мәселелерді тиімді шешу үшін төмендегі үш қызметке баса назар аудару қажет:

- аудиториялық жұмыс;

- оқытушылардың жетекшілігімен өтетін студенттердің өздік жұмысы;

- өздік жұмыс немесе үй жұмысы.

Бұл үш түрлі жұмыстар бір-бірімен тығыз байланысты және бір-бірін толықтыру принципін атқарады. Өндірістік оқыту сабағында сәндік-қолданбалы өнер орындау, сонымен қатар арнайы тақырыптарға дәрістер оқылады.

Ою-өрнек бір заттың бетіне реттеп орналастыру, симметрия заңдылықтарын берік сақтап , колорит, ритм (ырғақ) жасау.

Дайын материалды қайта өңдеп өрнектеу, кептіру, лактау.

Оқытушының жетекшілігімен өткізілетін - дайындық кезеңіндегі жұмыстарға түрлі зергерлік жұмыстарды қараған абзал, себебі жұмыстың жақсы шығуына осы тығыз байланысты. Орындалу кезеңінде салынған графикалық бейне, арнайы металды таңдау, көлем, ерекшелігі, жарық мөлшері, тұтастық заңдылығын сақтау, материалдық образды, бейнені шығару жолдары рет-ретімен жүргізіледі.

Жұмыстар орындау кезінде оюдың композициясына, пластикасына, мазмұнына көп көңіл бөлінеді. Себебі, оның композициялық шешімін табу арқылы өзіңнің ішкі ойыңды жеткізе аласың. Қолданбалы өнерді орындау үдерісінде неден бастау керек және де оған келетін металдың, асыл тастың ерекшеліктерін ескерген дұрыс. Бұл жөнінде оқулықтарда түрлі әдістеме, әр-түрлі тәсілдер айтылады.

Әдебиет: 5,9,10,15,18,22,23
9-15 апта

Тақырыбы: Қазақ үй мүліктерінің түрлері. Сандық. Орындалған көркем бұйымдарды лактау.

Сабақтың мақсаты: Студентті кәсіпқой шығармашылық қызметке дайындау. Сәндік өнер мамандығында оқитын студенттердің қолданбалы практикалық жұмыстар арқылы қосымша шикізаттардан бұйым жасау пәні бойынша білімін пысықтау тиімді. Оқытудың мұндай әдісін пайдалану студенттердің білімін практикамен байланыстырып шыңдауға игі әсерін тигізеді.