Нақты даму сценарийі. Бұл сценарий, аймақтың энергетика және транспорт салаларында, энергетикалық-шикізат саласының сапалық деңгейін көтеру және шикізаттық мамандандырылудың нығаюуында бәсекелестік әлеуетін іске асыру арқылы инерциондық дамудың жартылай алынып тасталуына шек қойылу болып табылады, оның сипатталуы мынадай:
-жаңа кен орындарындағы пайдалы қазбаларды шығару мен өңдеуді және тиісті құбырлардың құрылысын қамтамасыз ететін ірі өндіріс (АҚ «Ақтөбемұнайгаз», «Қазақойл»ЖШС) жобаларын іске асыру (соның ішінде мемлекеттік-жеке әріптестік аясында);
-жаңа технологияларды енгізу арқылы кен орындарын пайдаланудың жедел тиімділігін арттыру;
-аймақтың көмірсутектер экспорт бағыттарын диверсификациялау (оның ішінде Қытай экспортын ұлғайту) және тиісті инфрақұрылымдарды құру;
-транспорттық инфрақұрылымды дамыту, экономиканың транзиттік әлеуетін іске асыруды қамтамасыз ету;
-аймақтық энергетиканы жаңарту және үдемелі дамыту, электр энергия саласында жаңа және тиімді генерациялық және жүйелі қуаттылықтарды енгізу, энергетиканың атомдық және басқа да альтернативтік үлестерін бірте-бірте көтеру;
-энергетикадағы инновациялық белсенділікті арттыру, отын және шикізат саласындағы әлемдік нарыққа арналған бәсекеге қабілеттілікті көтеру және олардың технологиялық жаңартылуларын қамтамасыз ету;
-жоғары технологиялық секторлардағы инновациялық белсенділік деңгейінің төмендігі импорт өсімінің жоғарғы қарқынының сақталуына және олардың жетекші елдерден сапалық артта қалушылығының ұлғаюына себепші болуы.
Осы сценарийді іске асыру өсімнің жаңа көздерін қалыптастыруға мүмкіндік береді, энергетикалық-шикізат саласының үдемелі дамуына негізделген-ТЭК, сондай-ақ транспортты дамытуға арналған. Ең алдымен энергетиканың, шикізат секторының, транспорттың дамуымен қамтамасыз етілуіне байланысты технологияның дамуы өңдеуші сала бөлігінен итермелі күш алады. Сонымен қатар, саланың маңызды бөлігі шикізат-экспорт секторы тобына ілеспейтін, инерциондық жүйедегі бәсекеге қабілеттіліктің құламалылығымен сипатталатын болады.
Экономикалық өсім мүмкіндіктері, негізінен мынадай факторлармен айқындалатын болады:
-экономикадағы көмірсутегінің әлемдік нарықтағы конъюнктурасына байланысты тәуелділіктің күшейуіне байланысты энерготасығыш экспортын, шикізатты және транспорттық қызметтерді арттыру;
-транспорттық инфрақұрылымның дамуын жеделдету;
-ішкі энергияны қолдану, оның жоғары динамикасын экономика құрылымындағы шикізат саласының энергетикалық сыйымдылық үстемдігіне сүйеуші болатын мүмкіндіктермен қамтамасыз ету;
-өңдеуші өндірістегі технологиялық бәсекеге қабілеттіліктің артта қалушылығы, энергетикалық-шикізаттық және транспорттық салалармен байланыста болмауы;
-адами капитал сапасын көтерудің жеткіліксіз динамикасы;
-аймақтағы орта буынды қалыптастырудың төмен динамикасы мен мықты әлеуметтік дифференциалды сақтау.
Жаңа технологияларды ендіру, көмірсутегіні өндіру көлемін ұлғайту, көмірсутегі шикізатының жаңа кен орындарын өңдеу есебінен көмірсутегі шикізатының жаңа кен орындарын пайдаланудың тиімділігін жедел көтеру көзделіп отыр. Сондай-ақ, транспорттық инфрақұрылымды дамыту және транзиттік әлеуетті көтеру жұмыстары жүргізілетін болады.
Мұнай-газ саласын үдемелі дамытуға негізделген өсімнің жаңа көздерін қалыптастыру қарастырылған. Осыған орай, өндірістегі технологиялық даму «Ақтөбемұнайгаз» АҚ мен «Қазақойл» ЖШС кен орындарында және нақты саладағы өңдеуші секторларда итермелі күш алуы көзделген. Сонымен қатар, шикізат-экспорт тобына ілеспейтін басқа салалар бәсекеге қабілеттіліктің құламалылығымен сипатталатын, инерциондық жүйеде дамитын болады. Нәтижесінде, ЖІӨ жылдық өсу қарқыны 2020 жылға дейін 4-5 % құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: |