Комитетінің 18-ші мэжілісінде сенімділік сертификаты берілген
нэтижелері бойынша;
- институттың калибрлеу жэне өлшеулер мүмкіндіктері
регионалдық қарауга дайындады жэне жіберілді;
- мемлекеттік салмақ эталондарына халықаралық салыстыру
жүргізуге;
- үзындықты түзусызықта қателерді жэне жазықтықтағы
өлшеу саласында;
- қаттыльнқты Бриннелл жэне Виккерс шкалалары бойынша
қаттылықты қатысуга шешім қабылданды.
Сонымен
бірге
электрлік
сиымдылык
эталондарын
салыстыруға;
үзындықты
0,1 -нен
ІООмм-ге
дейінгі
өлшеу
диапазонында; жалпақ бүрышқа жэне уақытқа жэне жиілікке
қатысушы — елдерден келісім алынган. Біздің елде шығарылған
эталондарды
халықаралық
салыстыруға
қатыстыру,
шетмемлекеттердің
сенімділігі
үшін
жэне
өлшеулердің
нэтижелеріне іскерлік серіктестікке негіз қалайды.
Атап айтқанда, бүл мемлекеттік бағдарламаны іске асыруда
1999
жылдан
бастап
эталондар
жэне
эталондық
қүрал-
жабдықтардың 60 бірлігі сатып алынды.
1.5 РМ К «ҚазМетрИн» сынақтау зертханасы
Қазақстандық
метрология
институтының
негізгі
мақсаттарының бірі ол, өлшеу қүралдарына (ӨҚ) сынақтау жүргізу,
типін бекіту жэне ӨҚ метрологиялық аттестаттау. ӨҚ-ның типтерін
бекіту мақсаты үшін сынақтаудың бағдарламасы эксперименталдық
зерттеулердің эртүрлі бөліктерін де қосады: сынақталатын өлшеу
қүралдарының
метрологиялық
сипаттамаларын
анықтау
-
температураның
ыкпалы
кезінде,
қоршаған
ортаның
ылгалдылығынан, тербелуінен, өлшеу қүралдарының сыртқы
қабығының су - шаң өткізбеушілігін тексеру.
ӨҚ-ын
сынақтау
негізінде
республикада
растау
зертханаларының
базасында,
метрологиялық
сипаттамаларын
анықтау үшін эталондық қүралдары бар, бірақ әртүрлі физикалық
ықпалдықты үқсату үшін кешенді сынақтау құралдарының
болмауы, сынақ жүргізушілерге қалай болса, өтінімдеушілер үшін
де солай ыңғайсыздық тугызады. Бұл жағдайда Астанадагы
Эталондық орталықтың базасында метрология институтының
23
басты кәсіпорынында өлшеу құралдарын сынақтау зертханасы
жабдықталды.
РМК «КазИнМетр» -де сынақтау зертханасын салудың
мақсаты - өлшеу құралдарына сынақ жүргізу үшін, бір техникалық
базада жағдайды қамтамасыз ету болды. Бұл, қаржьшық көзқарас
жағынан өтінімдеушілер үшін тиімді болады, себебі мамандардың
алысқа баруына қосымша шығындар жетіспейді, арендалық
техникалық базада сынақ жүргізушілерге мүмкіндік жасамады,
сонымен қатар «бір терезе» қағидасы іске асырылады.
Қазіргі уақытта институт зертханасы келесі сынақгау
құралдарымен жабдықталған:
- жылу
жэне
суықтық
камерасы,
температуралық
ықпалдыққа сынақтау үшін;
- шаң камерасы, шаң өткізбеушілікті тексеру үшін,
- «қыздырылған сым» қондырғысы, ӨҚ-ның қыздыруға
тұрақгылығын тексеру үшін;
- тербелістік қондырғы, эртүрлі тербелістердің түрлерін
сынақтау үшін;
- ӨҚ электрлік айыруын тексеру үшін жоғарғы қысымдық
үлгісінің қондырғысы.
Бүгінгі күні сынақгау зертханасында, өздерінің техникалық
базасында,
келесі
өлшеу
құралдарына
сынақгау
жүргізуге
мүмкіндік бар: бірфаздық жэне үшфаздық электр энергиясын
есептегіштер, термометрлердің эрқыйлы түрлері, манометрлер,
вольтметрлер, осциллографтар, газдың тұрмыстық есептегіштері,
электркардиографтар жэне медицинаға арналған басқа өлшеу
құралдары.
Бұдан
басқа
зертханада
электрмагнитгік
сыйымдылыққа арналған өлшеу құралдарын сынақгау үшін
кешендік сынақ құралдары бар. Баршаға белгілі, бүгінгі күнде
өлшеу құралдарының үлкен бөлігі конструкциялық электрлік
құралымдардан
тұрады,
сондықтан
олардың
электрлік
сыйымдылығы тексеруге жатады.
Соған
байланысты
сынақтау
зертханасы
сэйкестік
құралдармен жабдықталған. Мұндай кешен келесі сынақтау
құралдарынан тұрады:
- сынақтау генераторлар импульстік магниттік алаңды,
магниттік алаң өндірістік жиілік, микросекундтық импульстік
кедергілер, наносекундтық импульстік кедергілер, даралық жэне
қайталанатын тербелістік сөнетін кедергілер, электржабдықтау
24
сетінің
қысымдық
динамикалық
өзгерістері,
оағытталган
кондуктивтік радиокедергілер, электрстатистикалық разрядтар;
- тоқтың гармоникалық құрамын багалау үшін, қысымның
жэне фликердің тербелісін гармониканы және фликерлі талдаушы;
- эхосыз камера, электрмагниттік кедергілерден камераға 18
ГГц-ке дейін жиілік көлемде экрандалған болып табылады;
- өлшеуші радиокедергілі радиоқабылдағыш, биконикалық
жэне жоғары жиілікті қуаттылықты үлгайтқышпен логомезгілдік
антеннамен кешенде.
Сынақтау құралдарының бұл кешені тек қана өлшеуіш
құралдарін сынақтау жүргізу ғана емес, сонымен қатар кезкелген
электртехникалық жэне электрондық өнімдерді де. 2007 жылы РМК
«ҚазМетрИн» сынақгау зертханасы ҚР-ның техникалық реттеу
Мемлекеттік жүйесінде ҚР СТ ИСО / МЭК 17025 техникапық
сәйкестілігіне,
өнімдерді
сынақтаудың
электрмагниттік
сыйысушылық (ЭМС) саласында, сәйкестігіне аккредиттелген
болатын.
Зертханаларды аккредиттеу саласына ЭМС бойынша келесі
сынақтау түрлері кірген:
I қысымның динамикалық өзгерістеріне электржабдықтау
сетінің тұрақтылыгы:
- наносекундтық импульстік кедергілерге тұрақтылық;
- микросекундтық импульстік кедергілерге тұрақтылық;
- радиожиілік алаңға оағытталган, кондуктивтік кедергілерге
түрақтылық;
- сөнетін синусойда түріндегі кондуктивтік кедергілерге
тұрақгылық;
- электрстатикалық разрядтарга тұрақтылық;
- радиожиілік электрмагниттік апаңға тұрақтылық;
- өндірістікжиілік, магниттік алаңға тұрақтылық.
Жогарыда атапган барлық құрапдар осы Эталондық орталықта
орналасқан және зертхана нысанына қатнағанда кезкелген адам
танысып, көре алады. Болашақта сынақ жүргізетін, өлшеу
кұралдарының тізімін кеңейтуге мүмкіндік беретін құралдарды
сатып алу жоспарланған:
- әмбебап
калибратор,
ақпаратты-өлшемдік
жүйелерді
сынақтау жүргізу үшін, терможүйелерді және элетрлік шыгу
сигналдарімен манометрлерді;
- фотометрлерді сынақгау үшін жарықсүзгілер кешені;
25
I
Достарыңызбен бөлісу: |
