Лекция Термодинамика және жалпы түсінік. Күй параматрлері. Квазистатистикалық процесстер

жүктеу 1,53 Mb.

бет	33/33
Дата	01.03.2023
өлшемі	1,53 Mb.
	#41532
түрі	Лекция

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Ëåêöèÿ Òåðìîäèíàìèêà æ?íå æàëïû ò?ñ³í³ê. Ê?é ïàðàìàòðëåð³. Êâàçè

Лекция № 20 Идеал ерітінділердің осмос қысымы Дәріс жоспары
Осмос қысымы деп концентрациясы әр түрлі екі ерітіндіні немесе ерітінді мен еріткішті бөліп тұрған шала өткізгіш арқылы еріткіштің өтуіне қарсы жұмсалатын гидростатикалық қысымды айтады.

(cµ_C⁰ + dµ_D⁰- aµ_A⁰- bµ_B⁰) + RT(clnf_C + dlnf_D – alnf_A - blnf_B) = 0,

cµ_C⁰ + dµ_D⁰- aµ_A⁰- bµ_B⁰/ RT + ln(ƒ_C^c· ƒ_D^d / ƒ_A^a ·ƒ_B^b) = 0. (X.5)

Бұл (X.5) – теңдеудің сол жағы тұрақты температурада тұрақты шама, өткені тқрақты температурада стандартты химиялық потенциалдар тұрақты. Бұл тұрақты шаманы ln K_ƒдеп белгілейік:

cµ_C⁰ + dµ_D⁰- aµ_A⁰- bµ_B⁰/ RT = ln K_ƒ= const (X.6)

Олай болса, ln K_ƒ= ln (ƒ_C^c· ƒ_D^d / ƒ_A^a ·ƒ_B^b), немесе

K_ƒ= ƒ_C^c· ƒ_D^d / ƒ_A^a ·ƒ_B^b(X.7)
Газ фазада өтетің реакция үшін оның тепе ө теңдік фугитивтіктері (ұшқыштықтары) арқылы өрнектелген K_ƒшамасы химиялық тепе ө теңдіктің константасы немесе, хмиялық тепе - теңдіктің наңты термодинамиқалық константасы деп аталады. K_ƒхимиялық реакцяның табиғатына (реагенттердің табиғатына) тәуелді, және температураның тұрақты шама.
Кез келген і газдың фугитвтігі f_i оның парциал қысымымен байланысы, яғни f_i = γ_iρ_i, мұнда γ_i– i газдың фугитивтік коэффициенті. Сонда ƒ_A = γ_Aρ_A, f_B = γ_Bρ_B,ƒ_C=γ_Cρ_C,f_D=γ_Dρ_D,
K_ƒ= (ρCCρDd) · (ρAρaρBb) / (γCcγDd) · (γAaγBb), мұндағы парциал қысымдар – тепе – тендік

Лекция № 20 Идеал ерітінділердің осмос қысымы

Дәріс жоспары:
1. Осмос. Термодинамиканың осмостық қысымы

Еріген заттың молекулалық күйін сипаттау
Қатты заттың сұйықтарда ерігіштігі

Ерітінділердің осмос қысымын алғаш рет ашқан Нолле дейтін ғалым (1748). Бір жағы жабық, екінші жағында шала өткізгіш бар шыны түтікті қант ерітіндісімен толтырып, түтікті суға батырсақ, ондағы ерітіндінің көлемі өседі. Оның себебі шала өткізгіш арқылы су түтік ішінде өтеді. Мұндай құбылысты осмос деп атайды. Ал осмосты тудыратын күштерді осмостық қысым дейді. Осмос қысымы деп концентрациясы әр түрлі екі ерітіндіні немесе ерітінді мен еріткішті бөліп тұрған шала өткізгіш арқылы еріткіштің өтуіне қарсы жұмсалатын гидростатикалық қысымды айтады.

Преффер 1877 жылы осмос қысымын қысымын өлшейтін осмометр жасап қанттың судағы әр түрлі концентрациялы ерітіндісінің әр түрлі температурадағы осмос қысымын өлшеді. Осы алынған деректерге сүйене отырып Вант – Гофф (1887) осмос қысымының заңын ашты. Бұл заң бойынша сұйытылған ерітінділердің осмос қысымы π төмендегі теңдеуге бағынады:
π=CRT (1)
Вант – Гоффтың бұл теңдеуі бойынша ерітінділер идеал газдарға ұқсайтынын көреміз. Егер берілген идеал газбен ерітіндінің көлемдері бірдей болса, газдың қысымы сол ерітіндідегі парциялды қысымға тең. Температура 0⁰С-де 22,4л еріткіште 1 моль зат ерісе алынған ерітіндінің осмос қысымы 1,013*10⁵Па тең болады. Вант – Гофф теңдеуінен анықталынатын әмбебап газ тұрақтысының мәні идеал газ теңдеуінен табылатын.
Өсімдіктер және басқа да тірі оргнизмдер үшін осмос қысымының маңызы зор, су және басқа еріген заттардың тканьдарға таралуы осмос қысымына байланысты. Адам қанының осмос қысымы жуықтап алғанда 8,1*10⁵Па тең. Организмде су азайған кезде адам шөлдейді, шөл қанғанда организмде су мен тұз арасында тепе – теңдік орнап осмос өзінің қажетті мәнәне келеді.
Өсімдіктер клеткаларының осмос қысымы 4,05*10⁵Па дейін болады.егілген өсімдік топырақтағы суды өз бойына осмос арқылы сіңіреді.
Ерітіндінің осмос қысымы оның қату температурасының төмендеуі, қайнау температурасының жоғарлауы, бу қысымы сияқты қасиеттерге жатады. Осмос қысымын зерттеу ерітінділердің физикалық теориясының дамуына үлкен әсер етті.

жүктеу 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33