Лекция 1 Кіріспе. Қазақстанның мұнай-газ саласы. Мұнай өңдеу өнеркәсібінің даму болашағы. ҚР және тмд отын энергетикалық балансы

ҚР және ТМД отын - энергетикалық балансы

жүктеу 6,39 Mb.

бет	4/93
Дата	13.04.2023
өлшемі	6,39 Mb.
	#42139
түрі	Лекция

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 93

ҚР және ТМД отын - энергетикалық балансы. Әлемдік отындық-энергетикалық кешен халықаралық экономикада маңызды орынға ие. Әлемдік ішкі жалпы өнім (ІЖӨ) құрылымында энергетикалық өнімнің таза үлесі бүгінгі таңда орта есеппен 10-12 %, немесе адам басына жылына 1,8 мың долл. бағаланады. Энергетиканы тұтынудың өсу қарқындылығы 80-ші жылдардың басынан бастап әлемдік ішкі жалпы өнімнің өсу көрсеткіштерімен толығымен сәйкес келді. Осыған байланысты энергия қорларына қол жетімділік және оларды қолдану тиімділігі кезкелген мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігінің стратегиялық негізі болып табылады.
Бүгінгі таңда энергияның негізгі көзі геологиялық отын-энергетикалық ресурстар: мұнай, көмір, газ, жанғыш сланецтер, торф, уран және т.б. болып табылады. Олардың үлесіне әлемде өндірілетін энергияның 93% келеді. Қалған 7% орны толтырылатын энергия көздерін, яғни су, күн, жел, биомасса және басқа да геотермиканы қолданумен толықтырылады.
Осы жағдайда әлемдік энергетиканың дамуы, оның динамикасы мен конъюнктурасы айтарлықтай дәрежеде адамзаттың геологиялық отын-энергетикалық қорларды игеру дәрежесіне байланысты болатыны айқын.
Әлемдік энергетикалық қор көп жағдайда жеке энергия тасымалдағыштар қорларының құрылымымен анықталады. Әлемдік энергетикалық қордың 17% табиғи газ үлесіне келтірілген.
Әлемдік энергетикалық қордың ⅔ бөлігі мұнай мен табиғи газ үлесіне келтірілген және бұл қорды қысқамерзімді ерекше құбылыс ретінде қарастыру қажет.
Әлемдік энергетикалық қор үшін электр энергиясы түріндегі энергия қорларын тұтыну үлесінің артуы маңызды болып табылады. Электр энергиясының әлемдік энергетикалық қорда алатын орны барлық уақытта елеусіз болған.
Бірақ қор құрылымын өзгертудегі негізгі мақсат көмірдің мұнай және газбен ығыстырылуы болып табылады. Яғни, әлемдік энергетикалық қордың даму заңдылығы энергияны тұтыну құрылымында, оның анағұрлым тиімді түрлерінің – мұнай және газ үлесінің толассыз артуы болып табылады. Бұл отынның аталған түрлерінің тас көмірмен салыстырғанда қолдану қолайлығымен және арзандығымен түсіндіріледі.
Әлемдік шарушашылықта алғашқы энергия ресурстарын тұтыну құрылымы келесідей көрініс табады:

мұнай – 41,2%;
қатты отын – 28,3%;
газ – 22,3%;
атом энергиясы – 9%;
ГЭС және басқада дәстүрлі есем энергия көздері – қалған тұтынушылар.

жүктеу 6,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 93