Лекция 1 Кіріспе. Қазақстанның мұнай-газ саласы. Мұнай өңдеу өнеркәсібінің даму болашағы. ҚР және тмд отын энергетикалық балансы

Мұнайдың физика-химиялық қасиеттері

жүктеу 6,39 Mb. бет 14/93 Дата 13.04.2023 өлшемі 6,39 Mb. #42139 түрі Лекция

Навигация по данной странице:

• Молекулалық масса

Мұнайдың физика-химиялық қасиеттері Тығыздығы Бұл мұнай және мұнай өнімдерінің сапасының маңызды және кеңінен қолданылатын көрсеткіштерінің бірі. Тығыздық белгілі бір температурада көлем бірлігі массасы ретінде анықталады және кг/м3, г/см3 немесе г/мл өлшенеді. Іс жүзінде көбінесе өлшемсіз шама – салыстырмалы тығыздық та бар. Мұнай немесе мұнай өнімінің салыстырмалы тығыздығы ( ) деп анықтау температурасындағы олардың массасының (tанық) сол көлемде алынған стандартты температурадағы таза су массасына (tст) қатынасын айтады. Су мен мұнай өнімі үшін АҚШ пен Англияда стандартты температуралар ретінде tст =15,6С (60Ғ), басқа елдерде, соның ішінде Ресейде стандартты температура tст =4С, ал анықтау температурасы tанық=20С қабылданған. Салыстырмалы тығыздық белгіленеді. Құрамында салыстырмалы түрде азғана мөлшерде қатты парафиндер мен ароматты көмірсутектер бар көптеген, әсіресе азғана температура аралығындағы мұнай мен мұнай өнімдері үшін тығыздықтың температураға тәуелділігі сызықты сипатқа ие, яғни мына формуламен өрнектеледі: мұндағы t1 - өлшеудің бастапқы температурасы, С; t2 - өлшеудің соңғы температурасы, С;  - t2 – t1 = 1 болғандағы 1С-ға тығыздықтың өзгеруінің температуралық түзетуі; 1 мен 2 – тиісінше t1 және t2 температурадағы заттардың тығыздығы. Молекулалық масса Мұнай және мұнай өнімдері жеке көмірсутектер мен басқа да қосылыстардың қоспасын білдіреді, сондықтан да олар орташа молекулалық массамен сипатталады. Көптеген мұнайлардың орташа молекулалық массасы 250-300 кг/кмоль-ге тең. Сұйық көмірсутектердің бірінші өкілі – пентан С5Н12 – молекулалық масасы 72 кг/кмоль. Молекулалық массасы жоғарылау мұнайдың гетероатомды қосылыстарының және оның жоғары тұтқырлы фракцияларының молекулалық массасы 1200-2000 кг/кмоль-ді құрайды. Неғұрлым фракциялардың орташа қайнау температурасы жоғары болған сайын, соғұрлым молекулалық массасы үлкен. Қайнау аралықтары бірдей, бірақ әртүрлі мұнайлардан алынған фракциялардың молекулалық массалары өзара жақын. Сондықтан да көптеген жағдайларда 1 кестеде келтірілген эксперименттік мәндерді қолдануға немесе молекулалық массаны Б.П. Воинов формуласымен есептеп табуға болады: Морт = 60 + 0,3Торт.мол+0,001Т2орт.мол мұндағы Морт – фракциялардың молекулалық массасы; Торт.мол – эксперимент жүзінде және арнайы графикпен анықталатын ашық түсті мұнай дистилляттарының орташа молярлық қайнау температурасы, К. Дәлірек нәтижелерді сипаттаушы фактор К ескеріп шығарылған Воинов-Эйгенсон формуласы береді: Морт =7К– 21,5+(0,76-0,04К)Торт.мол+(0,0003К-0,00245)Т2орт.мол мұндағы Морт – фракциялардың молекулалық массасы; Торт.мол –мұнай дистилляттарының орташа молярлық қайнау температурасы, К; К – сипаттаушы фактор. жүктеу 6,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз