Курсы және оқу семестрі: 2, ІІІ

микробтар санын, коли-титрын, коли-индексін анықтау үшін лабораториялық зерттеулер жүргізу. Судың, топырақтың, ауаның санитариялық күйін бағалау критерийлері.

1. 
   Судың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
2. 
   Топырақтың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
3. 
   Ауаның санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
4. 
   Қолданатын бұйымдардың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
5. 
   Ас тағамдардың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
6. 
   Судың санитарлық-микробиологиялық бақылауы.
   
7. 
   Судың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
   
8. 
   Судағы бактериялардың жалпы санын анықтау.
   
9. 
   Судың коли-индексін анықтау.
   
10. 
    Титрлеу әдісі.
    
11. 
    Мембранды фильтрлеу әдісі. Топырақтың санитарлық-микробиологиялық бақылауы.
    
12. 
    Топырақтың санитарлық көрсеткіш микроағзалары.
    
13. 
    Топырақтың нәжіспен ластану көрсеткіштері.
    
14. 
    Топырақтың бактериялардың жалпы санын анықтау.
    
15. 
    Топырақтағы термофильді бактерияларды, коли-титрін, перфрингенс-титрін анықтау.
    
16. 
    Микробиологиялық көрсеткіштер бойынша топырақтың санитарлық жағдайын бағалау.
    
17. 
    Өнеркәсіптік орнындағы ауаны бақылау.
    
18. 
    Ауаның жалпы микробтық санын анықтау.
    
19. 
    Ауаның микробтық санын седиментациялық әдіспен анықтау.
    

1. «Медициналық микробиология» (оқулың). Микробиология кафедра-

Сының профессорлары Рамазанова Б.А., Құдайбергенұлы Қ. – Алматы,

2011, - 717 б.

1. Микробиология жəне вирусология (жалпы білімі): Оқу құралы/

Арықпаева Ү.Т., Алмағамбетова К.Х., Бисенова Н.М., Рахметова Н.Б.,

Асемова Г.Д., Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В. /1-ші

басылым (Медициналық жəне фармацевтикалық мамандықтар бойынша

жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) – Астана,

2005. - 208 б.

2. Микробиология жəне вирусология (жалпы білімі): Оқу құралы/

Арықпаева Ү.Т., Алмағамбетова К.Х., Бисенова Н.М., Байдүйсенова

Ə.Ґ., Рахметова Н.Б., Асемова Г.Д. / 1-ші басылым (Медициналық жəне

фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының

студенттеріне арналған оқу құралы). – Астана, 2005. - 109 б.

3. Əлмағамбетов К.Х., Байдүйсенова Ə.Ґ., Мұхаметжанов Қ.М. Микро-

организмдер биотехнологиясы. – Астана, 2008. – 240 б.

4. Əлмағамбетов К.Х., Байдүйсенова Ə.Ґ. Медициналық биотехнология.

– Астана, 2009. – 232 б.

5. Микроорганизмдер морфологиясы (оқу-əдістемелік құрал). Рамаза-

нова Б.А., Котова А.Л., Құдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева

Г.Р. – Алматы, 2007. – 128 б.

6. Микроорганизмдер физиологиясы (оқу-əдістемелік құрал). Рамазанова

Б.А., Котова А.Л., Ќұдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева Г.Р. –

Алматы, 2007. – 132 б.

7. Инфекция туралы ілім (оқу-əдістемелік құрал). Рамазанова Б.А.,

Котова А.Л., Құдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева Г.Р. –

Алматы, 2007 – 112 б.
Ағылшын тіліндегі

қосымша

1. Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin,

Ivan M Roit, Cedric Mims, Peter L Chiodini «Medical Microbiology», 4th

Edithion, 2008, UK, p.656.

2. Jacquelyn G Black «Microbiology», 7 th ,WILEY, 2010, p. 846.

3. Patric R Muray, Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller «Medical Microbiology

», 5th Edithion, 2008, p. 962.

4. Mark Gladwin, Bill Trattler, «Clinical Microbiology», 4th Edithion,

MedMaster, Miami, 2007, p. 393
Электронды ресурстар:

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл иск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер.)

Жағдайлық есептер: Сізге ауыз суының бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микробтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қорытынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек? Сізге топырақтың бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микробтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қорытынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек?

2.Оқу бөлмесінде 60 минутқа бетін ашып, агар құйылған екі Петри табақшасы қойылды. Термостатта 37°С инкубирленді. Келесі күні екі табақшада өскен колониялардың саны 200 ден асты. Бұл әдісті қалай атайды? Берілген нәтиже бізге қандай мәлімет береді?

1. Қоршаған ортаның санитарлық жағдайын тексеретін микробиологияның саласы:

1. 
   Санитарлық микробиология
   
2. 
   Медициналық микробиология
   
3. 
   Клиникалық микробиология
   
4. 
   Өнеркәсіптік микробиология
   
5. 
   Ветеринарлық микробиология
   

1. 
   стафилококтар
   
2. 
   стрептококтар
   
3. 
   ішек таяқшасы
   
4. 
   вибриондар
   
5. 
   бактеройдтар
   

1. 
   бифидумбактериялар
   
2. 
   газды гангрена қоздырғышы
   
3. 
   ішек таяқшасы
   
4. 
   энтерококтар
   
5. 
   стафилакоктар
   

1. 
   дизентерия
   
2. 
   холера
   
3. 
   лямблиоз
   
4. 
   эшерихиоз
   
5. 
   сіреспе
   

1. 
   тері қабаты мен бөлінділері
   
2. 
   зәр-жыныс жолдарының кілегейлі қабаты
   
3. 
   ауыз қуысының кілегейлі қабаты
   
4. 
   асқорыту трактісінің кілегейлі қабаты
   
5. 
   жоғары тыныс жолының кілегейлі қабаты
   

1. 
   клостридиум перфрингенс,
   
2. 
   энтеробактериялар
   
3. 
   ішек таякшалары энтерококтар
   
4. 
   цитобактериялар, ішек таякшалары
   

1. 
   бифидумбактериялар
   
2. 
   газды гангрена қоздырғышы
   
3. 
   ішек таяқшасы
   
4. 
   энтерококтар
   
5. 
   стафилакоктар
   

1. 
   дизентерия
   
2. 
   холера
   
3. 
   лямблиоз
   
4. 
   эшерихиоз
   
5. 
   сіреспе
   

1. 
   Леффлер
   
2. 
   Эндо
   
3. 
   Вильсон-Блер
   
4. 
   Плоскирев
   
5. 
   Ет пептонды агар
   

1. 
   протопластқа айналуы
   
2. 
   сферопластқа айналуы
   
3. 
   спора түзуі
   
4. 
   R және S диссоциациясы
   
5. 
   циста түзуі
   

1. 
   дизентерия
   
2. 
   холера
   
3. 
   лямблиоз
   
4. 
   эшерихиоз
   
5. 
   сіреспе
   

1. 
   стафилококтар
   
2. 
   стрептококтар
   
3. 
   ішек таяқшасы
   
4. 
   вибриондар
   
5. 
   бактеройдттар
   

1. 
   бифидумбактериялар
   
2. 
   газды гангрена қоздырғышы
   
3. 
   ішек таяқшасы
   
4. 
   энтерококтар
   
5. 
   стафилакоктар
   

1. 
   азотфицирлеуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
   
2. 
   микобактериясы бактериясы бар судың ең аз мөлшері
   
3. 
   нитрофицирлеуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
   
4. 
   газ түзуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
   
5. 
   іріңді-қабыну ауруының бактериясы бар судың ең аз мөлшері
   

1. 
   коли индекс, перфрингенс титр
   
2. 
   коли индекс, жалпы микробтық сан
   
3. 
   перфрингенс титр, коли титр
   
4. 
   жалпы микробтық сан, коли титр, коли индекс
   
5. 
   жалпы микробтық сан, перфрингенс титр
   

1. 
   коли-титр
   
2. 
   коли-индекс
   
3. 
   жалпы микробтық сан
   
4. 
   перфрингенс-титр
   
5. 
   перфрингенс-индекс
   

1. 
   судың таза аймағы
   
2. 
   химиялық тұрғыда жарамсыз аймағы
   
3. 
   судың қатты ластанған аймағы
   
4. 
   судың аздап ластанған аймағы
   
5. 
   судың минеральды аймағы
   

1. 
   1000 нан 10000 ға дейін
   
2. 
   1 ден 10 ға дейін
   
3. 
   0 ден 1 ге дейін
   
4. 
   10-100 ге дейін
   
5. 
   10 нан 1000 ға дейін
   

1. 
   хлорлы қосылыстар
   

1. 
   Китта-Тароцци
   
2. 
   Сабуро
   
3. 
   Ет пептонды агар
   
4. 
   Эйкман
   
5. 
   Эндо
   

1. 
   судың көлемдік мөлшеріне
   
2. 
   бактериофагтардың мөлшеріне
   
3. 
   атмосфералық ауаның қысымына
   

1. 
   Эйкман
   
2. 
   Вильсон-Блер
   
3. 
   Ет пептонды агар
   
4. 
   Сабуро
   
5. 
   Эндо
   

1. 
   тұмау
   
2. 
   гепатит
   
3. 
   туберкулез
   
4. 
   газды гангрена
   
5. 
   дифтерия
   

1. 
   спора түзбейтін анаэробтар
   
2. 
   плазмидалар
   
3. 
   вирустар
   
4. 
   клеткалық қабырғасы жоқ микрорганизмдер
   
5. 
   сәулелі саңырауқұлақтар
   

1. 
   Кесслер
   
2. 
   Левенштейн-Иенсен
   
3. 
   Плоскирев
   
4. 
   Борде-Жангу
   
5. 
   Леффлер
   

1. 
   цитобактериялар, ішек таякшалары
   
2. 
   клостридиум перфрингенс
   
3. 
   гемолитикалық стрептококк, алтын түстес стафилококк
   
4. 
   ішек таякшасы, энтерококк
   
5. 
   цитобактериялар, энтеробактериялар
   

1. 
   жалпы микробтық сан
   
2. 
   колифаг
   
3. 
   коли-титр
   
4. 
   перфрингенс-титр
   
5. 
   коли-индекс
   

1. 
   гемолитикалык стрептококпен, алтын түстес стафилококпен
   
2. 
   коли-титрмен, алтын түстес стафилококпен
   
3. 
   жалпы микроб санымен, коли-титр, коли-индекспен
   
4. 
   жалпы микроб санымен, перфрингенс-титрмен
   
5. 
   термофильді бактериялармен, коли-индекспен, перфрингенс-титрмен
   

1. 
   клостридиум перфрингенс, энтеробактериялар
   
2. 
   клостридиум перфрингенс
   
3. 
   клостридиум перфрингенс, цитобактериялар, энтерококтар
   
4. 
   ішек таякшалары, энтерококтар
   
5. 
   цитобактериялар, ішек таякшалары
   

1. 
   Леффлер
   
2. 
   Эндо
   
3. 
   Вильсон-Блер
   
4. 
   Плоскирев
   
5. 
   Ет пептонды агар
   

1. 
   ЕПС
   
2. 
   Қантты сорпа
   
3. 
   Эндо ортасы
   
4. 
   Мюллер ортасы
   
5. 
   Сарыуызды тұзды агар
   

1. 
   бөлме ауасының
   
2. 
   топырақтың
   
3. 
   ағынды судың
   
4. 
   ауыз суының
   

32. Ауаның микробтық санын анықтауда қолданылатын аппарат:

1. 
   термостат
   
2. 
   кварц лампасы
   
3. 
   центрифуга
   
4. 
   Кротов аппараты
   
5. 
   микроанаэростат
   

1. 
   аспирациялық әдіс
   
2. 
   кварц лампасы
   
3. 
   центрифуга
   
4. 
   серологиялық әдіс
   
5. 
   микроанаэростат
   

1. 
   клостридиум перфрингенс,
   
2. 
   энтеробактериялар
   
3. 
   Алтын түсті стафилококтар
   
4. 
   цитобактериялар,
   
5. 
   ішек таякшалары, энтерококтар
   

№12

зерттеулер жүргізу. Тағам өнімдердің (ет жəне ет өнімдері,балық жəне балық өнімдері) санитариялық жағдайын бағалау критерийлері.

Тағам өнімдерінің санитариялық-микробиологиялық зерттеулері.

Тағам өнімдердің (сүт өнімдері) ластануын көрсететін санитариялық-көрсеткіштік микроорганизмдер. Сынаманы алу, тасымалдау жəне

зертханалық зерттеулер жүргізу. Тағам өнімдердің (сүт өнімдері) санитариялық жағдайын бағалау критерийлері.

2. Мақсаты: Ас тағамдардың санитарлық микробиологиялық зерттеуді меңгеру.

.

3. Оқыту мақсаты: Ас тағамдардың санитарлық микробиологиялық зерттеуді үйрету.

1. 
   Сынақ алу.
   
2. 
   Жалпы микробтық санын анықтау (ЖМС).
   
3. 
   Микроағзалардың санитарлық көрсеткішін анықтау.
   
4. 
   Ішек таяқшасының бактерияларының тобын анықтау
   

1. «Медициналық микробиология» (оқулың). Микробиология кафедра-

Сының профессорлары Рамазанова Б.А., Құдайбергенұлы Қ. – Алматы,

2011, - 717 б.

1. Микробиология жəне вирусология (жалпы білімі): Оқу құралы/

Арықпаева Ү.Т., Алмағамбетова К.Х., Бисенова Н.М., Рахметова Н.Б.,

Асемова Г.Д., Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В. /1-ші

басылым (Медициналық жəне фармацевтикалық мамандықтар бойынша

жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) – Астана,

2005. - 208 б.

2. Микробиология жəне вирусология (жалпы білімі): Оқу құралы/

Арықпаева Ү.Т., Алмағамбетова К.Х., Бисенова Н.М., Байдүйсенова

Ə.Ґ., Рахметова Н.Б., Асемова Г.Д. / 1-ші басылым (Медициналық жəне

фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының

студенттеріне арналған оқу құралы). – Астана, 2005. - 109 б.

3. Əлмағамбетов К.Х., Байдүйсенова Ə.Ґ., Мұхаметжанов Қ.М. Микро-

организмдер биотехнологиясы. – Астана, 2008. – 240 б.

4. Əлмағамбетов К.Х., Байдүйсенова Ə.Ґ. Медициналық биотехнология.

– Астана, 2009. – 232 б.

5. Микроорганизмдер морфологиясы (оқу-əдістемелік құрал). Рамаза-

нова Б.А., Котова А.Л., Құдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева

Г.Р. – Алматы, 2007. – 128 б.

6. Микроорганизмдер физиологиясы (оқу-əдістемелік құрал). Рамазанова

Б.А., Котова А.Л., Ќұдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева Г.Р. –

Алматы, 2007. – 132 б.

7. Инфекция туралы ілім (оқу-əдістемелік құрал). Рамазанова Б.А.,

Котова А.Л., Құдайбергенұлы Қ.Қ., Хандилаева Б.М., Амзеева Г.Р. –

Алматы, 2007 – 112 б.
Ағылшын тіліндегі

қосымша

1. Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin,

Ivan M Roit, Cedric Mims, Peter L Chiodini «Medical Microbiology», 4th

Edithion, 2008, UK, p.656.

2. Jacquelyn G Black «Microbiology», 7 th ,WILEY, 2010, p. 846.

3. Patric R Muray, Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller «Medical Microbiology

», 5th Edithion, 2008, p. 962.

4. Mark Gladwin, Bill Trattler, «Clinical Microbiology», 4th Edithion,

MedMaster, Miami, 2007, p. 393

7. Бақылау (тесттер, есептер және т.б)
Тесттер:

1. Микроорганизмнің макроорганизмге патологиялық жағдай тудырумен сипатталатын түр аралық қарым-қатынасы:

1. 
   метаболизм
   
2. 
   симбиоз
   
3. 
   паразитизм
   
4. 
   мутуализм
   
5. 
   комменсализм
   

1. 
   метабиоз
   
2. 
   паразитизм
   
3. 
   комменсализм
   
4. 
   мутуализм
   
5. 
   симбиоз
   

1. 
   оттегі бар жерде
   
2. 
   оттегі аз жерде
   
3. 
   көміртегі жоқ жерде
   
4. 
   оттегі жоқ жерде
   
5. 
   оттегіне байланыссыз
   

1. 
   санитарлық микробиология
   
2. 
   ветеринарлық микробиология
   
3. 
   иммунология
   
4. 
   клиникалық микробиология
   
5. 
   биотехнология
   

1. 
   геосфера
   
2. 
   гидросфера
   
3. 
   биотоп
   
4. 
   атмосфера
   
5. 
   онтосфера
   

1. 
   мутуализм
   
2. 
   метабиоз
   
3. 
   комменсализм
   
4. 
   паразиттілік
   
5. 
   саттелизм
   

1. 
   метабиоз
   
2. 
   мутуализм
   
3. 
   саттелизм
   
4. 
   комменсализм
   
5. 
   паразитизм
   

1. 
   дезинсекция
   
2. 
   стерильдеу
   
3. 
   дезинфекция
   
4. 
   антисептика
   
5. 
   асептика
   

1. 
   метабиоз
   
2. 
   мутуализм
   
3. 
   саттелизм
   
4. 
   комменсализм
   
5. 
   паразитизм
   

1. 
   антисептика
   
2. 
   дезинсекция
   
3. 
   стерильдеу
   
4. 
   асептика
   
5. 
   дезинфекция
   

Тағам өнімдердің (сыра жəне алкоголсіз сусындар) ластануын көрсететін санитариялық-көрсеткіштік микроорганизмдер. Сынаманы алу, тасымалдау жəне зертханалық зерттеулер жүргізу.

Тағам өнімдердің (сыра жəне алкоголсіз сусындар) санитариялық жадайын бағалау критерийлері.

Нан ауруларының микробиологиялық аспектілері. Тағам өнімдердің (нан) санитариялыќ жағдайын бағалау критерийлері.

Тағам өнімдерінің санитариялық-микробиологиялық зерттеулері.

Тағам өнімдердің (консервілер) ластануын көрсететін санитариялық-көрсеткіштік микроорганизмдер. Сынаманы алу, тасымалдау жəне зертханалық зерттеулер жүргізу. Тағам өнімдердің (консервілер)

санитариялық жағдайын бағалау критерийлері.

2. Мақсаты: Ас тағамдардың санитарлық микробиологиялық зерттеуді меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: Ас тағамдардың санитарлық микробиологиялық зерттеуді үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Сынақ алу.

2.Жалпы микробтық санын анықтау (ЖМС).

3.Микроағзалардың санитарлық көрсеткішін анықтау.

4.Ішек таяқшасының бактерияларының тобын анықтау

5.Шектеулі араластыру әдісі (титр).

5. 
   5. Білім берудің және оқытудың әдістері : Шағын топтар
   

1. «Медициналық микробиология» (оқулың). Микробиология кафедра-

Сының профессорлары Рамазанова Б.А., Құдайбергенұлы Қ. – Алматы,

2011, - 717 б.