Конфиденциялық

 
 
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп 
WSP 
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.:  2 нұсқа 
Тамыз  2018 
 
• 
ол  Жоба  туралы  біледі  және  Іле  ауданының  әкімдігі  2017  жылғы  сәуір  айында  оған 
түсіндірген.  Жердің  қандай  көлемі  нақты  алынатындығын  ол  білмейді,  бірақ  оның  үйінің 
алдындағы және жолдың арғы жағындағы жердің ауқымды бөлігі  екендігі мәлім 
• 
өзінің  үлкен  отбасымен  тұрады,  сондай-ақ  оған  тұрақты  жұмыс  істейтін  жалданған  үш 
жұмыскері бар. Жанында оның малдары қолданатын су арнасы бар.  
• 
Жобаның құрылысы кезінде су арнасына жаңа көпір салынатын болады.  
 4-
фото: 11-ферма 
 
 
15.3.9    
ЖЕРЛЕРДІ САТЫП АЛУ   
15.3.9.1    
ЖЕРЛЕРДІ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ ҮШІН САТЫП АЛУ 
 
     
Жолды  қайта  қалпына  келтіруге  қажетті  жер  мемлекеттік  қордан  (159  га),  мемлекеттік 
кәсіпорындардан (176 га), жеке және  коммерциялық жер иелері  мен жалдаушылардан (200 га)  сатып 
алынған жерлерді қамтиды. Жер саласы өзгертілетін бес учаскеге және Күрті ауылының маңында жол 
айрығына, сондай-ақ жолдың осы санатына қатысты тік көрініс талаптарын қамтамасыз ету үшін қажет 
(
жерді сатып алу және өтемақы туралы толық ақпарат тіршілікті қамтамасыз етуді қалпына келтірудің 
Қағидасындағы  берілген). 
 
15.3.9.2
  
ЖЕРДІ УАҚЫТША ПАЙДАЛАНУ 
    
Сондай-ақ, екі жұмысшы лагері құрылысының жоспары бар; біреуі Қапшағай қаласында, ал екіншісі 
Күрті  ауылында  орналасқан.  Бұл  лагерлердің  нақты  сипаттамалары  әлі  белгісіз.  Сондай-ақ,  жерді 
уақытша  алу  қазба  жұмыстары,  жұмысшылар  мен  қоймаларға,  кірме  жолдарға  және  көпірдің 
айналасындағы айналма жолға, 11 жер асты өткеліне және 43 су айдынына қажет. Жобалау, сатып алу 
және  құрылыс  (ЭСҚ)  бойынша  мердігер  жерді  уақытша  иеленуге  жауап  береді.  Құрылысқа 
қолданыстағы  материалдар  көздері  пайдаланылады.  Жаңа  карьерлер  әзірленбейді,  алайда 
материалдар жетіспеген жағдайда жаңа қосымша карьерлер қажет болуы мүмкін. 
 
15.3.9.3
   
ҚҰҚЫҚ БЕЛГІЛЕУШІ ҚҰЖАТТАРСЫЗ ЖЕРДІ ПАЙДАЛАНУ 
      WSP 
командасы Жоба шеңберінде «бейресми жер пайдаланушыларды» анықтаған жоқ, бірақ билік 
Жоба  аясында  бейресми  жер  пайдаланушылардың  болмауына  кепілдік  беру  үшін  кешенді  санақ 
жүргізуі  тиіс.  ЕҚДБ-ның  ТР5  талаптарына  сәйкес  бейресми  жерді  пайдаланушылардың  тіршілігін 
жоғалтуы үшін өтемақы төленуі керек (БЕХС-ды қара). 
 
15.3.10   
ҚЫСҚАША МАЗМҰНЫ 
     
Жалпы алғанда, жоба бойынша үй шаруашылықтарының әлеуметтік-экономикалық сипаттамалары 
біркелкі,  ал  жер  пайдаланушылар  мен  бағыт  бойындағы  жер  пайдаланушылар  мен  жер  иелері  

 
 
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп 
WSP 
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.:  2 нұсқа 
Тамыз  2018 
 
салыстырмалы  түрде  ұқсас  сипаттамаларға  ие  (білім,  табыс  және  өмір  сүру  шарттары).  Үй 
шаруашылықтары негізінен ауыл шаруашылығымен, атап айтқанда, мал өсірумен айналысады. Бағыт 
бойынша  аздаған  кәсіпорындар  атап  өтілді,  оның  ішінде  асфальтобетон,  ағын  суларды  тазарту 
қондырғысы,  пластмасс  өндіретін  жабық  зауыт  және  күзеті  бар  жабық  полигон  бар.  WSP 
командасының асфальтбетон зауытына сапары барысында жоба туралы осы кәсіпорында кеңес беру 
жұмыстарының  жүргізілмегендігі  расталды.  Алайда,  басты  кеңсе  ауданнан  тыс  жерде  және 
қызметкерлер  Әкімшіліктің  басты  кеңседен  кеңес  алуын  растады.  Зауыт  негізінен  жергілікті  аумаққа 
қызмет етеді және жоба осы зауытта тапсырыстарды орналастыру үшін қосымша әлеуетті мүмкіндіктер 
тудыруы  мүмкін.  Тағы  бір  жасырын  бизнес  Қапшағай  қаласының  маңына  қиылысқа  жақын  жерде 
орналасқан. Әкімдік олармен кеңес өткізді және кәсіпорынға баламалы жолмен кіруді қамтамасыз ету 
үшін  айналма  жол  салынатындығын  айтты.  Жобаның  аумағында  халық  сирек  кездеседі,  оның  негізгі 
тұрғындары  Қапшағай  қаласында  шоғырланған.  Кәсіптік-техникалық  білімі  бар  жастардың  көпшілігі 
Алматыда жұмыс істейді, қаражаттың болмауы мен жұмыс орындарының болмауына байланысты жол 
бойында өмір сүрмейді. 
     
Жоба  аумағында  сумен  жабдықтау  желісі  жоқ,  шаруашылықтарға  ауыз  суды  Қапшағай  қаласынан 
тасымалданады.  Сондай-ақ  электр  қуаты  да  жоқ,  ал  үй  шаруашылықтары  көбінесе  генераторларды 
пайдаланады.  Бағыт  бойынша  сондақ-ақ  жарықтандыру  жоқ.  Объектіні  бақылау  кезінде,  мүдделі  үй 
шаруашылықтарын  өсімдік  шаруашылығы  мен  мал  шаруашылығында  жұмыс  істейтін  30  және  70  жас 
аралығындағы отбасылар мен жеке тұлғалар ретінде жіктеуге болады. Команданың сапары барысында 
ешқандай бейресми және тұрғылықты тұрғындар анықталған жоқ.  
 
15.4    ПОТЕНЦИАЛДЫ ӘСЕР ЕТУ 
15.4.1   Құрылыс сатысы 
15.4.1.1  ЖЕРДІ ҚОЛДАНУ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ЖЕРГІЛІКТІ ӨМІРГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІК 
Құрылыс кезеңінің басталуына дейін (1 - 2-ші тоқсан 2019 ж.) жер сатып алынатын болады. Билік кейбір 
жер  иелері  мен  қолданушылары  үшін  кеңестер  мен  өтемақы  рәсімін  бастады.  Жергілікті  үй 
шаруашылықтары мен жеке тұлғаларды көшіру күтілмейді.. 
Жоба  бойынша  жалпы  сомасы  58  жер  аумағы  сатып  алынады  (Іле  ауданында  -  52,  Қапшағай 
ауданында - 6). (Қосымша ақпаратты Өмірге қабілеттілікті қалпына келтіру қағидаттар (ӨҚҚ) бөлімінен 
қараңыз.).  Мемлекеттік  меншіктегі  кәсіпорындардан  176  гектар  жерді  сатып  алу  жоспарланып  отыр 
(мемлекеттік  меншіктегі  жерлерді  сатып  алу  жүзеге  асырылмайды)  және  159  гектар  мемлекеттік 
резервтік  жерлерден  алынады.  Зақымдалатын  жер  қазір  мал  шаруашылығына  және  мал  жаюға 
пайдаланылады,  нәтижесінде  мал  шаруашылығын  өсіруге  арналған  алаңдар  азаяды.  Барған 
жайылымдардың көпшілігі ірі көлемде, ал арнайы бөлінген жерлер мал шаруашылығына арналған. Жер 
телімдерін сатып алу, мал шаруашылығының өнімділігі мен ауылшаруашылық өніміне (егер бар болса) 
елеулі  әсер  етуі  мүмкін,  фермерлер  бұрынғыдай  жұмыс  істей  алады  деп  болжауға  болмайды.  Сапар 
барысында сұхбаттасқан фермерлер жол жобасына елеулі алаңдаушылық білдіре алмады. Сондықтан 
жергілікті  тұрғындардың  өмір  сүруіне  және  табыстарына  байланысты  салдардың  маңыздылығы 
жоспарланған азайту шараларын ескере отырып, елеусіз (шамалы) деп бағаланады. 
Жеке  меншік  иелері  мен  мемлекеттік  емес  жер  қолданушылар  ҚР  Жер  кодексіне  және  ЕҚДБ 
стандарттарына (ТР 5) сәйкес өтемақы алады. 31 жуық жер қолданушылары (мұнда  «жалдаушылар» 
деп  аталады)  өздерінің  жерлерін  мемлекеттен  (қысқа  немесе  ұзақ  мерзімді)  жалға  алады.  Жер 
қолданушылар  жердегі  қолданыстағы  /  ағымдағы  қазақстандық  процедуралар  негізінде  өтемақы 
алмайды.  Қазақстандық  жер  кодексіндегі  негізгі  кемшіліктер  «Өмір  қабілеттілігін  қалпына  келтіру 
қағидаларын»  (ӨҚҚ)  іске  асыру  арқылы  және  кейіннен  егжей-тегжейлі  көшіру  іс-қимыл  жоспары  мен 
әзірлеуші  әзірлейтін  Өмір  қабілеттілігін  қалпына  келтіру  жоспарымен  шешіледі.  Сондықтан  жерді 
қолданудың  салдарларының  маңыздылығы  жоспарланған  жеңілдету  шараларын  ескере  отырып, 
шамалы (аз) деп бағаланады. 
15.4.1.2   КАРЬЕР ЖӘНЕ ҚҰРЫЛҒЫ ЛАГЕРІНДЕГІ ЖЕРДІ ҚОЛДАНУ/САТЫП АЛУ 
Автожолдар  мен  автокөлік  жолдары  бөлімінің  бастығы,  жоба  бойынша  үш  карьерлерді  қолдану 
жоспарланғанын  хабарлады.  Бұл  21  шаруа  фермасында  сипатталғандай,  жануарлардың  жанар-
жағармайларында мал азығына арналған алаңның азаюына байланысты кейбір әсерлерге әкеп соғады.