Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі

Ыдыс-аяққа байланысты сөздер

жүктеу 2,58 Mb. бет 34/61 Дата 12.04.2023 өлшемі 2,58 Mb. #42126 түрі Құрамы

Навигация по данной странице:

• Мескей
• Самар ыдыс
• Шөлмек 1.
• Досқы шай

Ыдыс-аяққа байланысты сөздер: Бөрдек (Орал: Чап., Жым.) – құдықтан су алуға арналып, кенеп не теріден істелген шелек сияқты ыдыс. /ор. бурдюк/. Кәткі (Орал.,Қарат.) – темірден жасалған су құятын ыдыс. /ор.кадка/ Мескей (Орал., Чап.) – үлкен аяқ. Ол бір мескей қымызды үйге алып кірді. Мескейді Семей облысында «кастрюль» дейді. Патнос (Орал.: Жым., Қарат.) – самаурынның аятына қоятын ыдыс/ор. поднос//.Көкшетау облысының Қызылту ауданында «жез таба» десе, ал Шымкенттің Алғабас ауданында «пәтнос» тұлғасында айтады. Самар ыдыс (Орал.: Чап., Жымп.) – ағаштан істелген үш аяқты үлкен ыдыс. Самарада жасалынған ыдыс болса керек. Ұшат // Өшет (Гур., Маң.) – ішіне 4-5 шелек су сыятын екі жағында екі құлағы бар ағаш ыдыс. Ұшаттың екі құлағынан көлденең өлек өткізіп, екі кісі су тасиды. /ор.ушат/құлақтары бар кішкене ағаш ыдыс. Шөлмек 1. (Сем.: Абай., Ақс., Көкп.) – құмыра, көзе , балшықтан күйдіріп жасаған ыдыс. Бір шөлмек су, бір шөлмек айран. 2. (Маң., Маңғ.) – әйнек, шыны. /ор. бутылка/. Күршөк (Орынб.: Ад., Бөр.; Ақт., Жүр.) – тамақ пісіретін шойыннан, қыштан жасалған ыдыс. /ор.гаршок //. Осы сөз кей жерлерде Қостанай қаласының Жангелдин аудандарында «кружка» мағынасында жұмсалады. Досқы шай (Маң., Маңғ., Шевч.) – тақта шай. Дүкенге түскен досқы шәйдің бір бөлігін алдым. /ор. доска/. Лейке 1. (Гур., Маңғ.) – қайықтың ішіндегі суды төгетін ыдыс. Лейкеге үш-төрт литр су сияды. 2.Балықты жуу үшін су таситын шелек. Лейкемен су алып, бекірені тазартып, қазанға салайық. /ор. лейка/. Үй құрылысына байланысты сөздер: Белетен (Гур.,Тең.) – боқтықтан үйген немесе қамыстан тоқылған қора. Бұл сөз орыстың плетень сөзінен алынса керек, орысша «плетень – изгородь из сплетенных прутьев и ветвей» // Бырос (Маңғ.) – үйдің арқалық ағашы. /ор. брус./ Бұл ұғымның аты халықтың сөйлеу тілінде әртүрлі айтылады. Оңтүстікте – қары, үсті, шығыста – матча, солтүстікте – мәтке, батыста – бұрыс т.б. жүктеу 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз