Құрметті Респондент,
Сізді Махамбет Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медициналық университетімен бірлесе отырып жүргізілетін сауалнаманы толтыруға шақырамыз. Бұл сауалнаманы Тренто Аймақтық Денсаулық Сақтау Агенттігінің Этикалық комитеті 76/2018 хаттамасымен бекіткен. Осы сауалнама ерікті түрде толтырылады. Жиналған барлық ақпарат құпия болып саналады және зерттеу жарияланғаннан кейін жойылады.
Сауалнамада дұрыс немесе қате жауаптар жоқ. Мүмкіндігінше шынайы және нақты жауап беріңіз. Егер сіз сауалнаманың қандай да бір бөлігін түсінбесеңіз, зерттеушілерге хабарласыңыз.
Қатысқаныңыз үшін рахмет.
1. Жыныс/Пол
□Ер
□Әйел
2. Соңғы екі тоқсан бойынша үлгеріміңіз қалай? Үлгеріміңіздің орташа бағасын сынып жетекшіңізден сұраңыз.
_____________________
3. Мектеп қабырғасында және оқу бағдарламаларында денсаулық тақырыбын қамту көңіліңізден шығады ма?
Тақырыптар
|
Бағалау
|
Қанағат-танарлық-сыз
|
Қанағат-танар-лық
|
Жақсы
|
Өте жақсы
|
3.1
|
Дене шынықтыру
|
|
|
|
|
3.2
|
Құнарлы тамақтану
|
|
|
|
|
3.3
|
Алкогольге, есірткіге қарсы іс-шаралар
|
|
|
|
|
3.4
|
Жұқпалы аурулар туралы іс-шаралар
|
|
|
|
|
3.5
|
Психологиялық күйзелістің алдын алу шаралары
|
|
|
|
|
3.6
|
СӨС насихаттау шаралары-ның ұйымдастырылу қарқы-ны
|
|
|
|
|
4. Оқу бағдарламасынан тыс денсаулық тақырыбындағы мәліметтерді қандай ақпарат көздерінен аласыз?
□Телевизия
□Радио
□Ғаламтор
□Email
□Журнал-дар
□Ауызша мәлімет
□Әлеуметтік желідер
□Үйірмелер
□Басқа
5. Метептен тыс уақытта дене шынықтыру шараларына, арнайы спорт секцияларына қатысасыз ба?
□ Иә
□Жоқ
6. Егерде 5-сұраққа «Иә» деп жауап берсеңіз, қандай қосымша спорт түрісен шұғылданасыз?
□ ат спорты
□ баскетбол
□ бокс
□ волейбол
□ футбол
□ пауэрлифтинг
□Басқа
7. Келесі сұрақтар денсаулық сауаттылығы туралы болады. «Өте жеңілден» «Өте қиынға» дейінгі аралықта жауапты таңдаңыз:
|
Өте қиын
|
Қиындау
|
Жеңіл-
деу
|
Өте жеңіл
|
7.1
|
өз ауруыңыздың белгілері туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.2
|
ауруыңыздан емделу жолы туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.3
|
жедел жәрдем көмегі керек болған жағдайда не істеу керектігі туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.4
|
Сізге кәсіби көмек алу орнын табу(мысалы, фармацевт немесе психолог дәрігер керек болса)
|
|
|
|
|
7.5
|
Сізге дәрігердің айтқанын түсіну...
|
|
|
|
|
7.6
|
Жедел жәрдем көмегі қажет болған жағдайда не істеу керек екенін түсіну...
|
|
|
|
|
7.7
|
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы (мысалы, теледидар, интернет және т.б.) ауру белгілері туралы ақпараттың қаншалықты дүрыстығын бағалау...
|
|
|
|
|
7.8
|
Емдеу нұсқаулығын бұлжытпай орындау...
|
|
|
|
|
7.9
|
Шұғыл жағдайда жедел жәрдемге телефон шалу...
|
|
|
|
|
7.10
|
Дәрігеріңіздің немесе фармацевтің нұсқаулығын орындау...
|
|
|
|
|
7.11
|
Темекі шегу, төмен физикалық белсенділік және ішімдікті шектен тыс пайдалану сияқты денсаулыққа зиянды әдеттерден арылу туралы ақпараттар табу...
|
|
|
|
|
7.12
|
Күйзеліс және депрессия сияқты психикалық денсаулық мәселесін шешу туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.13
|
Дене салмағының артуын төмендету немесе алдын алу туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.14
|
Темекі шегу, төмен физикалық белсенділік және ішімдікті шектен тыс пайдалану сияқты денсаулыққа зиянды әдеттер туралы ескертпелерді түсіну...
|
|
|
|
|
7.15
|
Темекі шегу, төмен физикалық белсенділік және ішімдікті шектен тыс пайдалану сияқты денсаулыққа зиянды әдеттер туралы ескертпелердің дұрыстығын бағалау...
|
|
|
|
|
7.16
|
Денсаулыққа қауіпті факторлар жайында БАҚ (теледидар, интернет және басқа) ақпараттарының қаншалықты дұрыстығын бағалау...
|
|
|
|
|
7.17
|
Өз жанұяңыз және достарыңыздың кеңестеріне сүйене отырып, аурудан сақтану туралы шешім қабылдау...
|
|
|
|
|
7.18
|
БАҚ (газет, брошюра, интернет және т.б.) ақпаратына сүйене отырып аурудан сақтану туралы шешім қабылдау...
|
|
|
|
|
7.19
|
Дұрыс тамақтану, физикалық жаттығулар туралы денсаулыққа пайдалы ақпараттар табу...
|
|
|
|
|
7.20
|
Сіздің психикалық жағдайыңызға пайдалы ақпарат (медитация, физикалық жаттығулар, серуендеу, пилатес және т.б.) табу...
|
|
|
|
|
7.21
|
Өзіңіз тұратын ауданның денсаулыққа қауіпсіздігі (мысалы, шу мен ластануды азайту, демалыс орындары мен абаттандыру) туралы ақпарат табу...
|
|
|
|
|
7.22
|
Жанұяңыз бен достарыңыздың сіздің денсаулығыңызға байланысты кеңесін түсіну...
|
|
|
|
|
7.23
|
Азық-түлік қаптамаларындағы ақпаратты түсіну...
|
|
|
|
|
7.24
|
БАҚ-тағы (интернет, газет, журналдар) денсаулықты сақтау туралы ақпараттарды түсіну...
|
|
|
|
|
7.25
|
Өзіңіздің психикалық денсаулығыңызды сақтау туралы ақпаратты түсіну...
|
|
|
|
|
7.26
|
Сіздің тұрғылықты мекеніңіздің (қауымдастық, аудан) денсаулық жағдайына қаншалықты әсер ететінін бағалау...
|
|
|
|
|
7.27
|
Сіздің баспана жағдайыңыздың денсаулығыңызды сақтауға қалай көмектесетінін бағалау...
|
|
|
|
|
7.28
|
Сіздің қандай күнделікті әдеттеріңіз ( тамақтану, сүйықтық ішу физикалық жаттығулар және т.б. )денсаулығыңызбен байланысты екенін анықтау...
|
|
|
|
|
Сауалнаманың соңы. Жауап бергеніңізге рахмет!
Сауалнамаға жауап берушілердің ДС деңгейлеріне байланысты 3 топқа бөлінді. Барлық топтардың ішінде ДС-ның ең төменгі деңгейі ЗТ соңғы сауалнамасында байқалды (Сурет 1) және басқа топтардың нәтижелерімен салыстырғанда статистикалық дәйекті болды (χ2= 21.48, p <0.05). Орташа деңгейлі ДС барлық топтарда біркелкі көрініс берген. ДС жоғары деңгей ЗТ жүргізілген соңғы сауалнамада статистикалық дәйекті өзгерісі байқалды (χ2= 5.83, p <0.05).
1-сурет. Топтар арасындағы алғашқы және соңғы сауалнамалар бойынша ДС көрсеткіштері.
Сипаттамалы статистикалық мәліметтер ЗТ-ның соңғы сауалнамасында оқушылардың сабақ үлгерімінің жоғарлағанын көрсетеді, бірақ бұл көрсеткіш – статистикалық дәйексіз. Дене шынықтырудың насихатталуы туралы барлық топтарда біртекті мәлімет алдық. Бұл критерий бойынша және темекіге, алкогольге, есірткіге қарсы іс-шараларға байланысты топтар арасында алшақ өзгерістер байқалмайды.
Зерттеу басталарда ЗТ-ның 41.2% құнарлы тамақтануға байланысты хабардар екендігін баяндап, бұл көрсеткіш элективті пәндер аяқталғаннан кейін 73.6% артқан. Жобаның нәтижесінде, ЗТ жұқпалы аурулар, психологиялық күйзелістің алдын алу туралы білімнің артқандығы туралы мәлімдейді. ЗТ СӨС насихаттау шараларының ұйымдастырылуы қарқындығының артқанын байқап, басқа зерттеу басталарға дейінгі және БТ-ның көрсеткіштерімен салыстарғанда статистикалық дәйектілігі анықталған (χ2= 5,844, p <0.05).
Респонденттердің қосымша дене шынықтыру, спорт секцияларына қатысуы төмен деңгейде болды (10,3%)(Сурет 2).
2-сурет. Оқушылардың қосымша дене шынықтыру, спорт секцияларына қатысу көрсеткіштері.
Дене шынықтыру, спорттық іс-шараларға қатысуы туралы сұраққа респонденттердің ең көп бөлігінің белгілеген жауабы - футбол (40,7%), одан кейін баскетбол және волейбол (әрқайсысы 18,5%), бокс (16,7%), күрес (14,8%), пауэрлифтинг (13%) және ат спорты (1,9 %) болды. Сонымен қатар, қосымша дене шынықтыру, спорт секцияларына қатысатындардың 40,7% жүзу, жүгіру және каратэге қатысады.
Оқушылардың денсаулық сауаттылық туралы мектеп бағдарламасынан тыс мәліметтер алатын негізгі ақпарат көздері ретінде (Сурет 3) әлеуметтік желілер (44,4%), ауызша мәліметтер (29,6%), ғаламтор (25,9%), теледидар, журнал, мектеп үйірмелерін (әрқайсысы 7,4%) көрсетті. Кейбір оқушылар электронды пошта (3,7%), радио (1,9%) және басқа мәлімет көздері туралы хабарлады (18,5%, кітап, жұмыс, достар және т.б.).
3-сурет. Оқушалырдың оқу бағдарламасынан тыс ДС туралы мәліметтер алатын ақпарат көздері.
Достарыңызбен бөлісу: |
