Оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулу деңгейлері
Төменгі деңгей
|
Орта деңгей
|
Жоғары деңгей
|
Оқушы өзіне сенімсіз, танымдық қабілетін дамытуға құлықты емес, тек алған ақпаратпен шектелуі, оқуға қызықпауы; мұғалімнің басшылығымен мәтінділігі, объектідегі негізгіні бөліп алуы, салыстыруды жүзеге асрыуы баяу, ақпаратты жүйелей алмауы, өз бетінше тапсырманы және мәтінді құрастыруындағы баяулығы, және тәжірибені айқын жоспарлай алуы мен жүргізе алмауы (теориялық және практикалық тұрғыдан), іс-әрекетті орындау жоспарын кұру кажеттігін білмеу, түсінбеу және жүзеге асыра алмауы сияқты әрекеттері жатқызылды.
|
Оқушының өзіне-өзінің сенімі, өзін дамытуы тұрақты емес, бірақ өзінің танымдық қабілетін дамытуға ұмтылысы анда-санда көрініс табуы; қызығуын қанағаттандыруға өздігінен ұмтылмауы; мәтіндегі, объектідегі негізгіні бөліп ала алмауы, салыстыруды жүзеге асыруы, ақпаратты жүйелей алуы төмен; ақпаратты өзгертуі, толықтыруы, өз бетінше тапсырманы және мәтінді құрастыруы жеткіліксіз, өзінің және басқа оқушы қатесін мұғалімнің еске түсіру сұрағымен түзетуі; мәтіндегі, құбылыстағы себеп-салдарлық байланысты білуі, дәлелдеуі, жалған екенін сипаттауы (терістеуі) өзбетінше жеткіліксіз орындауы, байланыстарды көрсетуі толық мәнді емес, құбылыстың құрылымдық элементтерін анықтай алмауы; тапсырманы орындау жоспарын құрастыруы толық емес; бақылауды, өлшеуді және тәжірибені жоспарлауы мен жүргізуі айқын көрініс табуы, іс-әрекетті орындау жоспарын құру қажеттігін білуі, түсінуі және тек оларды жүзеге асыруы жеткіліксіздігі негіз болды.
|
Оқушының өзіне-өзі сенімділігі, өзін ұдайы дамытуы, өзінің танымдық қабілетін дамытуға ұмтылуы; берілген тапсырманы мазмұнына, т.б. сәйкес қызығушылығын қанағаттандыруға бейім тұруы; мәтіндегі, объектідегі негізгіні бөліп ала алуы, салыстыруды толық мәнді жүзеге асыруы, ақпаратты жүйелей алуы; шығармашылық сипатта ақпаратты өзгертуі, толықтыруы, өз бетінше шығармашылықпен тапсырманы және мәтінді құрастыруы, өзінің және басқа оқушының жіберген қатесін түзете алуы; мәтіндегі, құбылыстағы себеп-салдарлық байланысты білуі, дәлелдеуі, жалған екенін сипаттауы; байланыстарды көрсете алуы, құбылыстың құрылымдық элементтерін анықтай алуы; тапсырманы орындау жоспарын құрастыруы; бақылауды, өлшеуді және тәжірибені жоспарлауды мен жүргізуді толық мәнді орындауы (теориялық және практикалық тұрғыдан), іс-әрекетті орындау жоспарын құру қажеттігін білуі, түсінуі және жүзеге асыра алуы өзек болды.
|
Өзінің ғылыми зерттеуінде Мырзабаев К. инновациялық іс-әрекетті қалыптастыру төмендегідей арнайы педагогикалық шарттарды бағыттағанда ғана тиімді болатынын анықтайды:
- бастауыш сынып мұғалімдеріне инновациялық іс-әрекеттің
теориялық негіздерін меңгерту;
- бастауыш сынып мұғалімдеріне "Оқу процесіндегі инновация
мәселелері атты арнайы курсты ұсыну;
- мұғалімнің теориялық білімі мен практикалық тәжірибесін
ұштастыру.
Сондықтан да, біз эксперимент жұмыстарының нәтижелі болуы және мектеп мұғалімдерінің қалыптастыру экспериментіне толық мәнді қатынасуы үшін біздер арнайы "Оқу материалдарын бастауыш сыныптарда шығармашылық сипат беруде пайдалану" тақырыбында семинарлар ұйымдастырдық. Оның негізгі мақсаты - оқу материалдарының оқушының шығармашылық іс-әрекетіне негіз қалайтын ашу және оны оқу процесінде пайдалануға мұғалімдерді даярлау. Арнайы курстың мазмұны төмендегідей анықталды
1 - тақырып.
Шығармашылық, іс - әрекет және оның түрлері
Шығармашылық ұғымы. Әрекет және іс-әрекет. Іс- әрекеттің түрлері. Шығармашылық еңбек. Шығармашылық емес еқбек. Мотив және нұсқау. Шығармашылық түрлері: көркем, техникалық, әдеби, музыкалық т.б.
2- тақырып.
Шығармашылық қабілет түсінігі
Талант және дарындылық. Шығармашылықты дамыту мәселесі. Ықылас және ынта. Шығармашылық қабілетке ықпал ететін факторлар. Шығармашылық қабілеттегі белсенділік пен ерік.
3- тақырып.
Пәнаралық байланыс негізінде оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру
Оқыту процесініқ құрылымы. Оқушылардық тұтас түсінігін қалыптастырудағы оқу материалдары. Пәнаралық байланыс оқу материалдарын және іскерліктерін іріктеу. Пәнаралық байланыс іскерліктерін оқытуда жүзеге асыру.
4- тақырып.
Шығармашылық тапсырмалар
Педагогикалық тапсырмалар олардың сипаты мен түрлері. Тапсырмалардың күрделілігіне сәйкес ажырату (іріктеу). Тестік тапсырмалар және ашық формадағы тестік тапсырмалар. Практикалық сипаттағы шығармашылық тапсырмалар
5 - тақырып.
Оқу материалдарын шығармашылық іс-әрекетте пайдалану
Пәнаралық сабақ және онық ұйымдастыру ерекшеліктері. Оқушылардың шығармашылық іс-әрекетін ұйымдастыруда оқу материалдары және іскерліктер негізінде жүзеге асыру: оқыту мазмұны, әдістері, формалары, құралдары арқылы.
Біздің эксперимент топтарындағы оқыту технологиясындағы негізгі ерекшеліктеріміз оқудың бірлігін қамтамасыз етудегі кешенді тәсілдерді қолдану болып табылады. Олар:
- мәтіндегі, заттағы, негізгіні бөліп алу;
- салыстыру;
- ақпаратты жүйелеу;
- ақпаратты өзгерту;
- ақпаратты толықтыру;
- мәтінді, затты және тапсырманы біріктіру;
- мәтінді, затты және тапсырманы өз бетінше құрастыру;
- қатені түзету (ақпаратты амал жасау түрлері);
- себепті-салдарды анықтау;
- дәлелдеу;
- жалған екенін сипаттау;
- заңдылықтарды (байланыстарды) анықтау;
- жаңа функцияны анықтау;
- жүйе элементтері арасындағы байланыстарды анықтау;
- жүйенің жаңа құрылымдық элементтерін анықтау (себеп-
салдарлық байланыс түрлерін);
- тапсырманы орындау жоспарын құрастыру;
- бақылауды, өлшеуді және эксперименттерді жоспарлау және
жүргізу;
- жүйенің дамуын болжау;
- іс-әрекетті орындау жоспарын талдау (практикалық іс-әрекеттерді
жоспарлау және орындау түрлері)
Жоғарыдағы көрсеткіш кестедегі салыстыру арқылы тәжірибелі-эксперимент жүргізген сыныптағы оқушылардың шығармашылық іс-әрекетінің деңгейі бақылау сыныбына қарағанда жоғары екендігін байқауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
