Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

ы әрпін жазбау: жапрақ, топрақ, шаңрақ, қоңрау . Ал ә

жүктеу 1,76 Mb. Pdf просмотр бет 188/236 Дата 03.10.2022 өлшемі 1,76 Mb. #39472

Навигация по данной странице:

• Бірге, бөлек жазу проблемасына

ы әрпін жазбау: жапрақ, топрақ, шаңрақ, қоңрау . Ал ә, ұ, ү әріптері орфограммасына қатысты бұл әріптер тек бірінші буында жазылады дегеннен соң  сірә, күнә, бұлбұл сөздерін ескертуге шығармай (Т.Жанұзақов, Ғ.Сұлтанғалиев, Б.Нұрғазина), а -түрінде заңдастыру;  а-ә, ұ-ы әріптерінің орфог-раммасы күдікті болса, қосымша жалғап анықтау ұсынылды: Күлашқа, шайға, жайластыр. . Ащы, кеще, тұщы сөздерін екі   ш -мен беру ұсынған;   я ,   ю әрпін  миуа, қиуа, айуан сөздерінде де қолдануды ұсынған пікір- лер бар (Мұсабекова Ф., Сейтмұратов Б.). Сондай-ақ, х әрпімен келетін сөздердің барлығын сөздіктер мен ережелерде арнайы көрсетуді ( құрмет-хұрмет, бұқара- бұхара сөздерін жазуда да ала-құлалық көп) (Ш.Сарыбаев); және бұл таңбаны тек орыс тілінен енген сөздерде қолдануды ұсынатын, Һ әрпін әліпбиден шығару жағын қолдайтын пікір- лер де болды. Ал  қазір, қайтіп, қадір сияқты бейүндес сөздерді бірыңғай жуан жазу (Б.Нұрғазина); к-г, қ-ғ, п-б ұяңдау про- цесін кірме сөздерде де пайдалану: принцип-принцибі, альма- нах-альманағы, цех-цеғы (Б.Нұржекеев)   сияқты пікірлер көңіл аударарлық. Бірге, бөлек жазу проблемасына бірнеше мақалалар арналған. Оның ішінде мынадай ұсыныстарды атауға болады: жаңа сөзді бірден біріктіріп жазу (Ғ.Мұсабаев), біріктіру ама-лын сөзайналым процесі ретінде қарау, сондықтан,  аққұман, ақсаусақ, желөкпе сияқты сөздерді бірге жазу,   бір ұғым емес,   бір заттың атауы болатын сөздерді бірге жазу, күрделі сапалық сын есімдерді бірге жазу: қараторы, аққұба, б іріккен сөзді ай-тылуы бойынша жазу, соңғы сыңары тәуелдік тұлғада тұрған барлық сөздерді бөлек жазу (А.Абдрахманов), айтылуы бірдей, мағынасы басқа сөздерді екі түрлі жазу: ұр да жық – ұрдажық т.б. (Ж.Жолаев), “жеке мағынасын сақтап тұрған сөздерді біріктіру-ге әуес болмау”, біріккен сөзді кіріктіріп жазу (С.Жиенбаев.). Міне, 40-60жж. аралығында емлеге қатысты жарық көрген мақалалардағы пікірлер сипаты осындай болды. 282 283 жүктеу 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз