-
эмпатиясы
жоғары
деңгейде
+
+
+
-
толеранттылық жоғары
деңгейде
+
+
2.
Инклюзивті
білім
беру
жағдайында
жұмыс істеу үшін
оқуға дайын болу
-
инклюзивті білім беру
жағдайында
нәтижелі
жұмыс істеу үшін өзін өзі
дамыту, білімін арттыру
керектігіне сену
+
+
+
М
аз
м
ұнд
ы
1.
Инклюзивті
білім
берудің
нормативті-
құқықтық
негіздерін білу
-
инклюзивті
білім
берудің негіздерін білу
+
+
-
даму мүмкіндігі шектеулі
тұлғаларға
қарым-
қатынастың эволюциясын
білу
+
+
-
әлемде және ҚР-да
инклюзивті білім берудің
нормативті-құқықтық
негіздерін білу
+
+
+
2.
Инклюзивті
білім
беру
жағдайында
оқыту
мен
тәрбиелеу
үдерісін
жасаудың
ерекшеліктерін
білу
-
даму мүмкіндігі шектеулі
балалардың
дене
қолжетімділігіне
қойылатын
талаптарды
білу
+
+
+
-
оқу бағдарламасын қалай
бейімдеу керектігін білу
+
+
-
инклюзивті білім беру
жағдайында сабақты өткізу
ерекшеліктерін білу
+
+
-
негіз ретінде, даму
мүмкіндігі
шектеулі
балаларды
оқыту
үдерісінде
жекеленген
және дифференциация
қағидаларын білу
+
+
21
3.
Инклюзивті
білім
беру
жағдайында
коммуникативті
байланысты
орнату негіздерін
білу
-
даму мүмкіндігі шектеулі
балалардың
ата-
аналарымен
жұмыс
формалары мен әдістерін
білу;
+
+
-
инклюзивті білім беру
жағдайында мамандардың
қызметтік міндеттерін білу
+
+
О
пе
ра
цио
на
лды
-ә
ре
ке
тт
ік
1.
Даму
мүмкіндігі
шектеулі
балалармен және
олардың
ата-
аналарымен
коммуникативті
байланысты
жүзеге
асыру
іскерліктері мен
дағдылары
-
даму мүмкіндігі шектеулі
балалармен
коммуникацияны
ұымдастыра алу
+
-
инклюзивті білім беру
жағдайындағы «топтың»
басты мүшелері ретінде
даму мүмкіндігі шектеулі
балалардың
ата-
аналарымен өзара қарым-
қатынасты орната алу
+
2.
Мүмкіндіктері
әр
түрлі
балаларды бірге
оқыту
жағдайында оқу-
тәрбие үдерісін
ұйымдастыра алу
-
даму мүмкіндігі шектеулі
балалардың
толыққанды
дене
қолжетімділігіне
жағдай жасай алу
+
-
оқу
бағдарламасын
бейімдей алу;
+
-
жекеленген
және
дифференциация
қағидаларын есепке ала
отырып сабақты өткізе алу
+
3. «
Топта» жұмыс
істей алу
-
даму мүмкіндігі шектеулі
балаларды
дамыту
міндеттерін
басқа
мамандармен бөлісе алу
+
-
білімімен бөлісе алу және
мамандардың
пікірін
тыңдай білу
+
22
Осылайша, даму мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмысты жүзеге асыруға
мектеп мұғалімдерінің кәсіби даярлығын қалыптастырудың үш негізгі бағытын
бөлуге болады [21,22]:
1.
Өзара сыйластық, шыдамдылық және оптимизм негізінде «педагог-бала»
өзара индивидуалды жүйеде әрекеттесу қабілетін қалыптастыру.
2.
Мектеп мұғалімдерінде өнімді әрекет жағдайына бейімділікті
қалыптастыру:
-
психологиялық бейімділік – даму мүмкіндігі шектеулі балаға пәнаралық
өзара әрекетті ұйымдастыру мақсатында педагогикалық үдерістің барлық
субъектілерімен («мектеп мұғалімі – арнайы педагог (дефектолог)», «мектеп
мұғалімі – психолог», «мектеп мұғалімі – даму мүмкіндігі шектеулі баланың
ата-анасы»және т.б.) өзара әрекеттесу, байланысу, сөйлесе алу қабілеті.
-
технологиялық бейімдік – жалпыпедагогикалық қабілет (оқушылардың
әрекеттерін дұрыс жоспарлау және ұйымдастыра алу), теориялық білімді нақты
баланың мүмкіндіктері мен типологиялық ерекшеліктеріне айналдыра алу және
т.б.
-
білім беру ұйымының әкімшілік-педагогикалық әрекет жүйесінде
педагогтарды өзара нәтижелі әрекеттесуге бейімдеу.
3.
Педагогтарда даму мүмкіндігі шектеулі балалармен нәтижелі
педагогикалық әрекетке әсер ететін тұлғаның кәсіби-маңызды сапаларын
қалыптастыру: түрлі ерекшеліктерге қарамастан әрбір адамға құрмет,
жанашырлық таныту және болашаққа оптимизммен қарау, т.б.
Мұғалімдерді инклюзивті білім беру жағдайында жұмысқа даярлау
мазмұнына міндетті түрде дамуында ауытқуы бар балаларды оқытудың
анатомиялық-физиологиялық негіздерін, даму мүмкіндігі шектеулі балалардың
психологиялық ерекшеліктерін, осы санаттағы балаларды оқытудың
спецификалық әдістері мен тәсілдерін, жеке және топтық оқыту
бағдарламаларын координациялау тәсілдерін меңгертуді қарастыратын кәсіби
құзыреттіліктерді қалыптастыруды енгізу керек. Соның барысында кәсіби
құзыреттіліктің
мотивациялық
компонентін
(өмірлік
ұстанымның
позитивтілігіне әсер ету, кәсіби қызығушылықтарын нақтылау және дамыту,
т.б.) және тұлғалық компонентін (таңдаудың саналығы, тұлғалық қасиеттарін
қалыптастыру және т.б.) дамытуға көп көңіл бөлу қажет.
23
