ИММАНУИЛ КАНТ И.КАНТ ЗА ЧТЕНИЕМ ПАМЯТНИК И.КАНТУ ЛЕКЦИИ В КАЛИНИНГРАДЕ

ИММАНУИЛ КАНТ

И.КАНТ ЗА ЧТЕНИЕМ ПАМЯТНИК И.КАНТУ ЛЕКЦИИ В КАЛИНИНГРАДЕ

2. И. КАНТТЫҢ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

• И.Канттың басты идеясы — АГНОСТИЦИЗМ немесе адамның қоршаған ортаны
• тануының мүмкін еместігі («Тазар ақылға сын»);
• Адамның қоршаған ортаны тануының мүмкін еместігінің себебі — адам
• санасының таным мүмкіндіктерінің шектеулілігі;
• Парасаттың адам, әлем және құдай мәселелерін тануда шешілмейтін қайшылықтарға
• немесе «ПАРАСАТТЫҢ АНТИНОМИЯЛАРЫНА» кездеседі.

• Парасаттың бірнеше АНТИНОМИЯСЫ бар.
• БІРІНШІ АНТИНОМИЯ – «Кеңістіктің шектеулілігі».
• «Дүние уақыт пен кеңістік жағынан шексіз және шетсіз. Дүние уақыт пен кеңістік
• жағынан шектеулі, шекті». Бұл антиномияның мәні – бүкіл әлемді білу және оны тану
• мүмкін емес. Сондықтан парасат өзінің әлемді тануға ұмтылысында дәрменсіз.
• ЕКІНШІ АНТИНОМИЯ – «Қарапайым мен күрделі элементтер».
• Тек қана қарапайым элементтер және олардыан тұратын нәрселер ғана өмір сүреді.
• Дүниеде ешқандай қарапайым элементтер жоқ, бәрі күрделі».
• ҮШІНШІ АНТИНОМИЯ – бостандық пен себептілік. 
• «Табиғат заңына бағынатын себептілікпен қатар бостандық та бар. Бостандық жоқ”.
• ТӨРТІНШІ АНТИНОМИЯ – «Құдайдың бар немесе жоқтығы».
• «Құдай бар, өйткені ол барлық нәрсенің пайда болу себебі. Құдай жоқ».

2. И. КАНТТЫҢ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

• АПОСТЕРИОРЛЫҚ БІЛІМ (a’ posteriori (тәжірибеден кейін)— тәжірибенің нәтижесінде пайда болған білім. Ол тек қана гипотеза ретінде өмір сүреді және практикада тексерілуі тиіс.
• 2. АПРИОРЛЫҚ БІЛІМ (a’ priori (тәжірибеге дейінгі) — тәжірибеден тыс пайда болатын ұғым, ой, идея, ол адам ақылында туа пайда болады және ешқандай тәжірибелік дәлелдеуді қажет етпейді.
• 3. «ӨЗІНДІК ЗАТ» — «дүниедегі заттарды толық тануға болмайды» деген агностиктік бағыт. Ол танып-білуге болмайтын «өзіндік заттар» бар, олар объективті, біздің санамыздан тыс өмір сүреді дейді.

• И.Кант бойынша білімнің үш түрі бар («Таза ақылға сын»):
• 1. АПОСТЕРИОРЛЫҚ БІЛІМ;
• 2. АПРИОРЛЫҚ БІЛІМ;
• 3. «ӨЗІНДІК ЗАТ».