Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

жүктеу 131,69 Kb.

бет	12/62
Дата	25.10.2023
өлшемі	131,69 Kb.
	#44016

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 62

Картография емтихан ответтері КД-21

φ = 42º19' с.е. λ = 69º35' ш.б.

Карт/ң масш/ы	Картаның бөлінуінен шыққан	Масштабы 1:1 млн картаның бөлінуі	Парақтардың белгіленуі	Номенклатура мысалдары	Рамканың көлемі		54° ендіктегі парақ қамтитын жер көлемі, км²
Карт/ң масш/ы	Картаның бөлінуінен шыққан	Масштабы 1:1 млн картаның бөлінуі	Парақтардың белгіленуі	Номенклатура мысалдары	Ендік бойы	Бойлық бойынш	54° ендіктегі парақ қамтитын жер көлемі, км²
1:1000000		-	-	К-42		6	175 104
1:500000	1:1 000 000 масштабты 4 бөлiкке	4	А,Б,В,Г	К-42-Б	2	3	43776
1:200000	1:1 000 000 масштабты 36 бөлiкке	36	I,II,II…XXXVI	К-42-XVI	40	60	4864
1:100000	1:1 000 000 масштабты 144 бөлiкке	144	1,2,3,…144	К-42-68	20	30	1216
1:50000	1:100 000 масштабты 4 бөлiкке	576	А,Б,В,Г	К-42-68-А	10	15	306
1:25000	1:50000 масштабты 4 бөлiкке	2 304	А,б,в,г,	К-42-68-А-а	05	0730	76
1:10000	1:25000 масштабты 4 бөлiкке	9 216	1,2,3,4	К-42-68-А-а-2	0230	0	19
1:5000	1:100 000 256 бөлікке	36 864	1,2,3, ... 256	К-42-68-(16)	0115	0152,5	4 (400 га)
1:2000	1:5000 9 бөлікке	331 776	А,Б,В,Г	К-42-68-(16-В)	0025	0037,5	1 (100 га)

Географиялық объектілердің атаулары мен белгілерді картаға орналастыру

Жалпыгеографиялық шолу карталары ең көлемдегі мағлұматтарды қосып алады. Мұндай картаны оқу көрсетілетін территорияның географиялық орналасуын және олардың бөліктерінің кеңістікте орналасуын көрсетеді, аудандардың қатынастарын, құрлық пен теңіз алып жатқан, және жер бетінің құрылуын, яғни жер бедерінің үлкен бөліктерінің сипаттамалары; құрлық суларының түрлері мен ерекшеліктері, сонымен қатар су мен жер бедерінің арасындағыф арақатынас.
Өзен торларының географиялық орналасуы: жиілігі мен территорияның батпақтану дәрежесі жалпыгеграфиялық карталар бойынша жер бөлігінің климаттық ерекшеліктері туралы білуге мүмкіндік береді.
Картаның саяси- экономикалық мазмұнын оқып білу адамдардың территория бойынша тарлуын білуге мүмкіндік береді. Сонымен, жалпыгеографиялық карталар территорияны танып білу кезінде негізгі анықтамалық мағлұмат болып келеді. Олар тақырыптық карталарды құрған кезде негізгі сипаты болып алынады.
Жалпыгеографиялық карталар көбінесе атластарда болады. Сонымен қатар стендік жалпыгеографиялық карталар шығарылады. Ерекше сипаттаманы үстелдік анықтамалық жалпыгеографиялық жеке мемлекеттер, мемлекеттер тобы және басқа территориялық картас береді.
Қазіргі заманда шыққан қатпар карталары барлық материктер мен әлем бөліктерінің барлық территориясын бейнелейді. Мұхиттар мен теңіздер картасы да болады. Бұл барлық карталар экономиканы, климатты және қалалардың планын көрсетеді. Бұларда мәтіндік анықтамалар да болады.
Жалпыгеографиялық шолу анықтамалық карталар бейнеленетін құбылыстың жинақтау сатысы мен безендіруі бойынша жай карталардан ерекшеленеді. Жалпыгеографиялық шолу оқулық карталарында көбінесе табиғат ресурстарын көрсетеді, ал анықтамалық карталарда бұл элемент болмайды. Сонымен қатар оқулық карталарында өсімдік жамылғысы көрсетілмейді, хабар беру жолдарының кейбіреулері көрсетіледі.
Су объектілерін бейнелеу.
Құрлық сулары және теңіздерін жағалау сызықтары географиялық карталардың негізгі бөлігін құрайды. Теңіз жағалаулары, өзендер мен көлдер картада елді мекендердің орналасу орнын және басқа географиялық объектілерді көрсету үшін бағдар болып келеді.
Жалпыгеографиялық карталарда әлемдік мұхитты сипаттағанда, оның жағалау сызықтарын көрсеткенде, оның жер бедерінің түбін горизонтальдық бөліктерін көрсету үшін. Көптеген жалпыгеографиялық карталарда теңіз жолдарының бағыттарын орналасуын көрсетеді, ал кейбіреулерінде – мұхиттық ағыстарды, сонымен қатар қалқып жүретін мұздардың таралу аймақтарын көрсетеді.

жүктеу 131,69 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 62