Үлгілерді алу әдістемесі зерттеу хаттамасында ескертіледі.
Аш қарынға немесе тамақтан кейін қабылдау.
Биоэквиваленттілік зерттеу, әдетте аш қарынға жүргізіледі, себебі салыстырылатын препараттар арасындағы айырмашылықты анықтау үшін бұл аса сезімталдыққа сәйкес келеді деп есептеледі. Егер де референтті препараттың ОХЛП-да оны аш қарынға немесе тамақ ішуге байланысты емес деп ұсынылса, онда биоэквиваленттілікті зерттеу аш қарынға жүргізіледі. Егер де референтті препараттардың ОХЛП сәйкес оны тек қана тамақтан кейін қабылдау ұсынылса, онда биоэквиваленттілікті зерттеу тамақтан кейін жүргізіледі.
Алайда кейбір дәрілік нысандар үшін (мысалы , микроэмульсия, қатты дисперсия) биоэквиваленттілік зерттеу аш қарынға да тамақтан кейін де жүргізіледі; егер де дәрілік препаратты қатаң түрде аш қарынға немесе тамақтан кейін қабылдау қажет болса, онда аталған ереже қолданылмайды.
Егер зерттеудің екі түрін жүргізу талап етілсе, онда екі топта екі екі жақты зерттеу немесе субъектілердің төрт тобында бір екі жақты зерттеу жүргізуге рұқсат етіледі.
Дәрілік препаратты қабылдау тамақтан кейін жүзеге асырылатын жағдайда оның құрамы референтті препараттың ОХЛП ұсынымдарына сәйкес келуі тиіс. Егер онда осы жағдай бойынша қандай да бір ұсынымдар болмаса, онда тағамның майлылығы жоғары (жалпы калориядан 50%) болатын, жоғары калориялы (800–1000 ккал) болуы тиіс. Ақуыз-150 ккал, көмірсу – 250 ккал май – 500–600 ккал болуы тиіс. Тағам құрамы оның құрамындағы ақуыз, май мен көмірсуларды граммда, абсолютті және салыстырмалы калорияда сипаттау қажет. .
Зерттелетін параметрлер, фармакокинетикалық қасиеті
Фармакокинетикалық қасиетін бағалау кезінде үлгілерді іріктеудің нақты уақытын пайдалану қажет. Биоэквиваленттілік зерттеуде препаратты бір рет қабылдағаннан кейін AUC(0–t), AUC(0–) анықталады, қалдық ауданы, Сmax и tmax. Егер үлгілерді іріктеу 72 сағатқа созылса және 72 болғанда да концентрация әлі де анықталмаса, онда AUC(0–) және қалдық ауданды сипаттаудың қажеттілігі жоқ, (AUC(0–72 сағат) қысқартылған 72 нүктедегі AUC туралы мәліметтерді құжаттау жеткілікті. Терминалды элиминацияның жылдамдық константасы қосымша сипатталуы мүмкін (kel) және t½.
Салмағы бірдей жағдайларда биоэквиваленттілікті зерттеуде жедел шығарылатын дәрілік препараттар үшін AUC(0–), Сmax,ss және tmax,ss анықтау қажет.
Несепті биологиялық материал ретінде пайдаланылған жағдайда Ae(0–t) және мүмкіндігінше Rmax анықтау қажет.
Биоэквиваленттілік зерттеуде фармакокинетикалық қасиеттерді анықтау үшін үлгіден тыс әдістер пайдаланылады. Камералық үлгілерді пайдалану қолайсыз.
Бастапқы қосылыстар немесе оның метаболиттері. Жалпы ұсынымдар.
Көптеген жағдайларда биоэквиваленттілікті бағалауды бастапқы қосылыстардың концентрациясын анықтау арқылы жүргізу қажет, себебі бастапқы қосылыстардың Cmax сіңірілу жылдамдығы бойынша дәрілік препараттар арасындағы айырмашылықты анықтау үшін әдетте Cmax оның метаболитіне қарағанда сезімталды көрсеткіш болып табылады. Белсенді емес дәрі-дәрмектер.
Белсенді емес дәрі-дәрмектер үшін биоэквиваленттілік зерттеуді бастапқы қосылыстарға қатысты жүргізу ұсынылады. Белсенді метаболит концентрациясын анықтау талап етілмейді. Алайда кейбір дәрі-дәрмектердің биосұйықтықтарында концентрация едәуір аз және олар қанағымнан жылдам шығарылады, бұл бастапқы қосылыстар бойынша биоэквиваленттілікті растауды қиындатады. Мұндай жағдайларда бастапқы қосылыстар концентрациясын өлшемей-ақ негізгі белсенді метаболит үшін биоэквиваленттілікті растауға рұқсат етіледі. Осы Қағиданың мәнмәтінінде белсенді емес дәрі-дәрмек болып табылатын бастапқы қосылыстарға клиникалық тиімділігі мүлдем жоқ немесе өте төмен қосылыстар жатады.
Метаболит туралы деректерді белсенді бастапқы қосылыстар туралы деректер орнына пайдалану.
Метаболит туралы мәліметтерді белсенді бастапқы қосылыстар туралы деректер орнына пайдалану ұсынылмайды. Егер де өтініш беруші бастапқы қосылыстарға қатысты аналитикалық әдістің сезімталдығы жақсартылмайтынын және биоэквиваленттілік зерттеуде максималды бір реттік дозадан асып түсетін дозаларды пайдалануға жол берілетінін ескере отырып, дәрілік препаратты бір рет қолданғаннан кейін бастапқы қосылыстар концентрациясын нақты өлшеу мүмкін болмайтынын дәлелдей алса, мұндай ауыстыруға рұқсат етіледі (5.1.6 бөлімді қараңыз). Бастапқы қосылыстар туралы деректерді оның метаболиті туралы деректермен ауыстыруға тек ерекше жағдайларда ғана рұқсат етіледі. Мұндай ауыстыруларды жүзеге асыру кезінде өтініш беруші метаболит экспозициясы (AUC) бастапқы қосылыстар экспозициясын көрсететінін және терапиялық дозаларда метаболиттің түзілуі сіңірілу үдерісі болып табылмайтынын растайтын барлық бар мәліметтерді ұсынуға міндетті.
Энантиомерлер
Әдетте стереоспецификалық емес биоаналитикалық әдістерді пайдалануға рұқсат етіледі. Алайда барлық төменде аталған жағдайларды орындау кезінде әрбір энантиомер концентрациясын өлшеу қажет:
энантиомерлердің түрлі фармакокинетикалық қасиеттері бар,
энантиомерлердің фармакодинамикалық қасиеттері едәуір ерекшеленеді,
энантиомерлер (AUC) экспозициясы қатынасы сіңірілу өзгерісі кезінде өзгереді.
Егер жоғарыда аталған жағдайлардың барлығы орындалса немесе олар туралы мәлімет болмаса, онда әрбір энантиомер концентрациясын өлшеу қажет. Егер энантиомеровлердің тек біреуі ғана фармакологиялық белсенді болса (екінші энантиомердің фармакологиялық белсенділігі төмен немесе мүлдем жоқ), онда тек осы белсенді энантиомердің биоэквиваленттілігін растау жеткілікті.
Несепті биологиялық материал ретінде пайдалану
Егерде бастапқы қосылыстар плазмасындағы «концентрация–уақыт» профилін нақты анықтау мүмкін болмаса, онда плазмадағы концентрацияны ауыстыру ретінде экспозиция шамасын анықтау үшін несеппен бірге экскреция туралы деректерді пайдалануға рұқсат етіледі. Алайда максималды экспозицияны анықтау кезінде несеп деректерін пайдалануды нақты негіздеу қажет. Егер плазмадағы Cmax туралы нақты деректер алу мүмкін болса, онда бұл деректерді биоэквиваленттілікті бағалау үшін несепті пайдалану кезінде алынған деректермен қатар ұсыну қажет. Несепті биологиялық материал ретінде ұсыну кезінде өтініш беруші несеппен бірге экскреция плазмадағы экспозицияны көрсететінін растайтын барлық бар мәліметтерді ұсынуға міндетті.
Эндогендік заттар
Егер зерттелетін зат эндогенді болып табылса, онда фармакокинетикалық параметрлерді өлшеуді препаратты қабылдау салдарында алынған қосымша концентрацияларға жатқызылуы үшін оның салалық құрамында түзетумен жүзеге асыру қажет. Қолайлы көтере алушылық кезінде және егер препаратты қабылдағаннан кейін қол жеткізілген салалық концентрациядан асып түсетін коцентрацияны эндогенді заттардың биоэквиваленттілігін зерттеуінде нақты өлшеуге болады, бір реттік максималды дозадан асып түсетін дозаны қолдануға рұқсат етіледі. Егер эндогенді заттардың әр түрлі дозасын қабылдағаннан кейін экспозициядағы айырмашылық бұдан бұрын көрсетілмесе оны пилоттық зерттеуде немесе референтті препараттардың әр түрлі дозаларын пайдалана отырып, биоэквивалентті негізгі зерттеудің кезеңдерінің бірі шеңберінде бұл дозаларды пайдалану дәрілік препараттар арасында әлеуетті айырмашылықтарды анықтауға мүмкіндік беретін осы дозаларды пайдалану жағдайында анықтау қажет.
Зерттеу хаттамасында эндогенді заттардың салалық құрамын түзету үшін пайдаланылатын әдісті алдын ала анықтау және сипаттау қажет. Түзету ретінде стандартты азайтуды пайдаланған жөн: препаратты қабылдағанға дейін анықталған эндогенді заттардың орташа концентрациясы немесе орташа AUC азайтылады. Сирек жағдайларда эндогенді заттардың концентрациясы препаратты қабылдағаннан кейін салалық концентрациядан едәуір асып түссе, эндогенді заттардың салалық құрамын түзету талап етілмейді.
Эндогенді заттардың биоэквиваленттілігін зерттеуде ауыстыру нәтижесінің әсерін тікелей бағалау мүмкін болмайды, сондықтан жуу кезеңінің ұзақтығын таңдау кезінде аса сақ болған жөн.
Зерттелетін дозалар
Егер бірнеше доза тіркеу тиіс болса, онда төменде сипатталған дәрілік препараттардың әр түрлі дозалары мен басқа да қасиеттері арасындағы құрамының пропорциялығына байланысты биоэквиваленттілікті зерттеуді олардың біреуіне немесе екеуіне қатысты жүргізу жеткілікті. Дозалауды таңдау (дозалау) әсер ететін заттардың фармакокинетикасының сызықтығына байланысты.
Егер фармакокинетика сызықтық емес боса (AUC көбеюі қабылданатын дозаға пропорциялы емес), салыстырылатын препараттар арасындағы әлеуетті айырмашылықтарды анықтау үшін әр түрлі дозалардың жарамдылығы ерекшеленуі мүмкін. Осы Қағида шеңберінде зерттелетін дозалардың (биоэквиваленттілікті зерттеуде пайдаланылатын дозалар) AUC орташа дозасы бойынша түзетілгендер арасындағы айырмашылық болса және дозаға (дозалар) биоэквиваленттілікті зерттеу жүргізу жоспарланбаса, 25% аспаса фармакокинетика сызықтығы танылады. Сызықтықты бағалау үшін өтініш беруші дозалардың пропорциялығына барлық қолжетімді ғылыми әдебиеттерді (басылымдарды) оқуы және критикалық бағалауы тиіс.
Егер түзетілген AUC дозасы бойынша айырмашылық 25 % шегінде болса сызықтық расталады.
Егер салыстырылатын препараттар арасындағы айырмашылықты белгілеуге қатысты ең көп сезімтал болатын дозаға арналған биоэквиваленттілік расталса, онда in vivo биоэквиваленттілікке зерттеу жүргізуді басқа (сол) дозада жүргізу қажет емес.
Дәрілік препараттың әр түрлі дозаларына арналған жалпы биовейвер критерийлері.
Қосымша дозалауға (биовейвер) қатысты биоэквиваленттілікке зерттеу жүргізу қажеттілігі жоқ туралы өтініш болған жағдайда төмендегідей талаптар сақталуы тиіс:
әр түрлі дозадағы дәрілік препараттардың өндірістік үдерісі бірдей болуы тиіс;
әр түрлі дозадағы дәрілік препараттың сандық құрамы сәйкес келуі тиіс (бұл талаптар бояғыштар мен хош иістендіргіштерге қатысты емес);
әр түрлі дозадағы дәрілік препараттардың құрамы саны жағынан пропорциялы болуы тиіс: әсер ететін заттардың (әсер ететін заттар) құрамы мен қосалқы заттардың әрқайсының арасындағы айырмашылық барлық дозалар үшін бірдей болуы тиіс (бұл талап жылдам шығарылатын дәрілік препараттар қабығына, капсулалар қабығына, бояғыштар мен хош иістендіргіштерге қатысты емес).
Егер сандық пропорциялық құрамы болмаса, онда биоэквиваленттілік зерттеу жүргізу болжанбайтын зерттелетін доза мен дозаларға қатысты) талабы орындалды деп саналады, 1) және 2) немесе 1) және 3) талаптары сақталады:
Әсер ететін заттың (әсер ететін заттардың) құрамы таблетка ядросы массасынан, капсула құрамы массасынан 5%-дан аспайды;
Таблетка ядросы немесе капсула құрамының қосалқы заттары құрамы барлық тіркелетін дозаларға сәйкес келеді, тек әрекет ететін заттардың құрамы ғана өзгереді;
Толықтырғыш (толықтырғыштар)2 құрамы әрекет етуші заттардың құрамына қарай өзгереді; қарастырылатын дозалардағы қалған қосалқы заттардың ядросы немесе капсула құрамы өзгеріссіз қалады;
ТСКР туралы деректер қосымша in vivo биоэквиваленттік зерттеу жүргізу қажеттілігі жоқ екенін растайды.
2 Толықтырғыштар – берілген мөлшерге қатты дәрілік нысан беру үшін қолданылатын қосалқы заттардың бір түрі.
Сызықты фармакокинетика
Егер жоғарыда сипатталған a)–d) талаптар орындалып жатса, биоэквиваленттілік зерттеу бір дозалауға қатысты жүргізу жеткілікті.
Әдетте биоэквиваленттілікті зерттеу ең көп дозалар үшін жүргізіледі. Әсер ететін заттардың жоғары ерігіштігі жағдайында сызықты фармакокинетикасы бар дәрілік препараттар үшін ең аз дозаны пайдалана отырып, биоэквиваленттілік зерттеу жүргізуге рұқсат етіледі. Ең аз дозаны таңдау дені сау еріктілерге ең көп дозаны қолдану қолайсыз болған жағдайда қауіпсіздік немесе көтере алмаушылық тұрғысынан негізделуі мүмкін. Бұдан басқа аналитикалық әдістің сезімталдығы ең көп дозаны қабылдау кезінде концентрацияны дәл өлшеуге мүмкіндік бермесе, жоғарырақ дозаны қабылдауға рұқсат етіледі (ең көп дозадағы бірнеше таблетканы пайдаланған дұрыс). Максималды терапиялық дозадан асыру тек мынадай жағдайларда, егер де оны дені сау еріктілер жақсы көтере алса және осындай дозада сіңірілу немесе еру дәрежесі бойынша шектеу болмаса, мұндай дозаларға рұқсат етіледі.
Сызықты емес фармакокинетика
Егер терапиялық диапазонда сызықтық емес фармакокинетикасы бар дәрілік препараттарды AUC көбею дәрежесі дозаның көбею дәрежесінен көп болса, онда биоэквиваленттілік зерттеу әдетте ең көп дозаларды пайдалана отырып жүргізіледі. Сызықты фармакокинетикасы бар дәрілік препараттар жағдайындағыдай ең төменгі дозаны таңдау дені сау еріктілерге ең көп дозаны қолдану қолайсыз болатын қауіпсіздік пен көтере алушылық тұрғысында негізделуі мүмкін. Аналитикалық әдістің төмен сезімталдығы салдарынан сызықты фармакокинетикасы бар осыған ұқсас дәрілік препараттарға сызықтық емес фармакокинетикасы бар дәрілік препараттардың аса жоғары дозасын қолдануға рұқсат етіледі. Терапиялық диапазонда AUC тиісті дозаның көбеюіне қарағанда аз көбейетін дәрілік препараттардың биоэквиваленттілігін зерттеу көп жағдайларда ең көп және ең аз дозалар (немесе фармакокинетика сызықты диапазонда болатын доза үшін) үшін талап етіледі, яғни бұл жағдайда екі биоэквиваленттік зерттеу жүргізіледі. Егер сызықтық емес фармакокинетика төмен ерігіштікпен шартталса, мысалы тасымалдаушылардың қанықтырылуымен түсіндірілсе және a)–d) шарттары сақталса (жоғарыда сипатталған) және салыстырлатын препараттар асқазан-ішек жолдары моторикасына немесе ақуыз-тасымалдаушыларға әсер ететін қосалқы заттардан тұрмаса, онда ең төменгі дозамен (немесе фармакокинетика сызықты диапазонда болатын дозада) биоэквиваленттілік зерттеу жеткілікті. Басқа дозаларды таңдау ең төмен дозамен зерттеу жүргізу мүмкін болмаса немесе қауіпсіздік пен көтере алмаушылық тұрғысында дені сау еріктілерге ең көп доза қабылдау қолайсыз болғанда аналитикалық әдістің төменгі сезімталдығына негізделуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |