6. Әдебиеттер:
1. Ахметқазиев А.А, Кельтенова Р.Т. Математикалық статистика, Алматы «Экономика», 2002
2. Бектаев Қ. Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика. Алматы: «Рауан», 1991
3. Жидкова О.И. Медицинская статистика (конспект лекций). – М. «Эксмо», 2007.
4. Савилов Е.Д,Мамонтова Л.М идр. Применение статистических методов в эпидемиологическом анализе. – М. «МЕД пресс-информ», 2004.
5. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М:Изд РУДН, 2002.
7. Бақылау:
№ 4 Сабақ
1. Тақырыбы: Statistica ортасындағы Стьюдент t-белгісі.
2. Мақсаты: Statistica ортасындағы Стьюдент t-белгісі орындау.
3. Оқыту мақсаты Statistica ортасында клиникалық және фармацевтикалық берілгендерді талдау кезінде Стьюденттің t-белгісін қолдану арқылы орташалардың елеулі айырмашылығы туралы статистикалық болжамды тексеру дағдысын қалыптастыру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
Стьюденттің t-белгісін қолдануға болатын жалпы есептің қойылымы қандай?
Тәуелді және тәуелсіз таңдамалар үшін Стьюденттің t-белгісін қолдану ерекшелігі неде?
Стьюденттің t-белгісін қандай шарт орындалған кезде қолдануға болады?
Statistica 10 ортасында тәуелсіз таңдамалар үшін Стьюденттің t-белгісі нәтижелерінің қорытынды кестеге қандай берілгендері шығарылады?
Statistica 10 ортасында тәуелді таңдамалар үшін Стьюденттің t-белгісі нәтижелерінің қорытынды кестеге қандай берілгендер шығарылады?
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Statistica 10 компьютерлік бағдарламаның көмегімен мәліметтерді статистикалық өңдеу
1 тапсырма.
Егер босану кзінде аналық жатыр мойны ұзақ ашылмаса, онда босану ұзақтығы артады және кесер тілігін жасау қажет. Ғалымдар Е2 простагландин гелінің әсерін аналық жатыр мойнының ашылуы жылдамдатығындығын анықтамақшы болды.
Зерттеуде босанатын 2 топ қатыстырылды. Бірінші топтағы босанушылардың аналық жатырының мойнына Е2 простагландином гелінін, ал екінші топтағы босанушыларға плацебо-гелін енгізді. Екі топтағы 21 босанушының жастары,бойы және босану уақыттары шамамен бірдей.
Простагландин гелін алған топтағылардың босану уақыты орташа 8,5 сағатқа (орташа ауытқуы 4,7 сағат), ал бақылау тобындағылар 13,9 сағат (орташа ауытқу 4,1 сағат) созылды.
Е2 простагландин гелі босану ұзақтығын қысқартады деп тұжырым жасауға бола ма?
2 тапсырма.
Ғалымдар ашық жүрекке галотанді (9 ауру) және морфинді (16 ауру) анестизиямен ота жасауда орташа артериальді қан қысымы және жалпы шеткі тамырдың кедергісін анықтады.
Нәтижесі:
Көрсеткіш
|
Галотан (n=9)
|
Морфин (n=16)
|
Орташа
|
Орташа ауытқу
|
Орташа
|
Орташа ауытқу
|
Жүректің жақсы жұмыс істеуіндегі орташа артериальді қан қысымы, мм рт. ст.
|
76,8
|
13,8
|
91,4
|
19,6
|
Жүректің ең жақсы жұмыс істеуінде жалпы шеткі тамырдың қарсыласуы, дин с см-5
|
2210
|
1200
|
2830
|
1130
|
Галотанды және морфинді анастезияда бұл гемодинамикалық көрсеткіштердің статистикалық мәндерінде елеулі айырмашылық бар ма?
3 тапсырма.
Екі топтағы ой өрістері бірдей балалар екі әртүрлі әдіспен оқытылды. Оларды таңдамалы түрде тестілеу барысында келесі нәтижелер алынды:
- бірінші топтағы таңдау көлемі n=20,  ,  ;
- екінші топтағы таңдау көлемі m=10,  ,  .
Қарастырылып жатқан әрбір топтағы білім алушырардың көрсеткіштері: орташа мәні белгісіз және дисперсияся да белгісіз бірақ бірдей қалыпты үлестірілген.
Маңыздылық деңгейі  тең болғанда, топтардың орташа көрсеткіштерінде күшті айырмашылық бар ма?
№4 тапсырма
Арнайы к зерттеу арқылы қарт адамдардың инсулинмен емделгенге дейінгі қандағы ақуыздың бар болуының орташасы 81.04±1.7, ал емделгеннен кейін 79.33±1.6 болғаны анықталды.
Көрсеткіштердің айырмашылығын ақиқат деп айтуға бола ма, ол заңдылық па? Осының негізінде инсулинмен емдеу қан құрамындағы ақуызды төмендетеді деп айтуға бола ма?
№5 тапсырма
Медик-студенттердің емтихан тапсырғанға дейін және тапсырғаннан кейін жүрек соғысына зерттеу жүргізілді. Емтиханға дейінгі жүрек соғысы 98.8±4,0, ал емтиханнан кейін 84.0±5,0 құрады.
Емтиханнан кейін жүрек соғысы төмендеп, қалыпты күйге жақындайды деп есептеуге бола ма?
№6 тапсырма
Медик-студенттердің емтиханға дейін және емтиханнан кейін артериялық қысымына зерттеу жүргізді. Емтихан тапсырғанға дейін ең жоғары қысым 127,2±6,0, ал емтихан тапсырғаннан кейін 117±4,0 мм сын.бағ. құрады.
Емтихан тапсырғанға дейін студенттердің артериялық қан қысымының шынында да жоғарылауы орын алды деп айтуға бола ма?
№7 тапсырма
Коронарлық атеросклерозбен ауырған науқастардың қан сарсуындағы холестериннің құрамы холин қабылдағанға дейін 231,0±4,0 мг% және емделгеннен кейін 204,0±3,0 мг% құрады.
Холин қабылдау қан сарсуындағы холестеринді төмендетеді ме?
№8 тапсырма
Екі топ орындаған тест нәтижелерін бір бірімен салыстыру керек. Бастапқы деректер кестеде берілген:
№
|
№1 топ нәтижесі (сек.)
|
№2 топ нәтижесі (сек.)
|
1
|
30
|
46
|
2
|
45
|
49
|
3
|
41
|
52
|
4
|
38
|
55
|
5
|
34
|
56
|
6
|
36
|
40
|
7
|
31
|
46
|
8
|
30
|
51
|
9
|
49
|
58
|
10
|
50
|
46
|
11
|
51
|
46
|
12
|
46
|
56
|
13
|
41
|
53
|
14
|
37
|
57
|
15
|
36
|
44
|
16
|
34
|
42
|
17
|
33
|
40
|
18
|
49
|
58
|
19
|
32
|
54
|
20
|
46
|
53
|
21
|
41
|
51
|
22
|
44
|
57
|
23
|
38
|
56
|
24
|
50
|
44
|
25
|
37
|
42
|
26
|
39
|
49
|
27
|
40
|
50
|
28
|
46
|
55
|
29
|
42
|
43
|
№9 тапсырма
Курсты оқығанға дейінгі және кейінгі логикалық есептерді орындау нәтижелерін бір бірімен салыстыру керек.
Бастапқы деректер кестеде берілген:
№
|
Курсты оқығаннан дейінгі логикалық есептерді орындау нәтижелері (сек.)
|
Курсты оқығаннан кейінгі логикалық есептерді орындау нәтижелері (сек.)
|
1
|
25
|
22
|
2
|
23
|
25
|
3
|
28
|
23
|
4
|
29
|
22
|
5
|
35
|
30
|
6
|
31
|
27
|
7
|
24
|
20
|
8
|
24
|
19
|
9
|
38
|
32
|
10
|
26
|
25
|
11
|
20
|
20
|
| 
