-стратегиялық бағыт. Азаматтардың еңбек құқықтарының іске асырылуын қамтамасыз ету

Вместе с тем показатель является компонентом субиндекса «Эффективность рынка труда», который в отчетном периоде сохранил свое значение в рейтинге на уровне 2013 года продолжая входить в конкурентоспособную группу стран (15 место);

Следует учесть, что значение показателя определяется опросным методом, т.е. используются данные опроса работодателей произвольно выбранных предприятий, что является субъективным.

Вместе с тем показатель является компонентом субиндекса «Эффективность рынка труда», который в отчетном периоде сохранил свое значение в рейтинге на уровне 2013 года продолжая входить в конкурентоспособную группу стран (15 место);

Следует учесть, что значение показателя определяется опросным методом, т.е. используются данные опроса работодателей произвольно выбранных предприятий, что является субъективным.

деректер

1. 
   Өндірістік салада еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жағдайына мониторингті жетілдіру
   

Өндірістік жарақат саласында еңбекті қорғау мен еңбек қауіпсіздігінің күйіне жүргізілетін мониторингті жетілдіру мақсатында өткен жылы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексіне (бұдан әрі – Кодекс), сонымен қатар, Қазақстан Республикасы «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Заңына мемлекеттік еңбек инспектораларының еңбек заңнамасының сақталуына мемлекеттiк бақылаудың өзге де нысандарын өткізу бөлімі бойынша өзгерістер енгізілді.

Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркелу және тексерілетін субъектіні алдын ала хабардар ету талап етілмейді.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2014 жылғы 25 тамыздағы №48 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 28 тамыздағы №3 бірлескен бұйрығымен экономикалық қызмет түрлеріндегі қауіпті қызметті жүзеге асыратын бақылау субъектісіне бару Критерийлері бекітілген.

2. 
   Халықаралық еңбек стандарттарын бейімдеу. Оларды экономика салаларына енгізуге жәрдемдесу
   

Мемлекетаралық стандарттарын әзірлеу жөніндегі (өзгерістер енгізу, қайта қарау) бағдарлама шеңберінде (Еуразиялық экономикалық комиссия алқасының 2013 жылғы 9 сәуірдегі № 72 шешімімен бекітілген) Кеден одағының техникалық регламентіне Қазақстан Республикасына 14 мемлекетаралық стандарттарды әзірлеу көзделген.

«Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Еңбекті қорғау жөніндегі республикалық ғылыми-зерттеу институты» РМҚК үш мемлекетаралық стандарттарды әзірлеу жөнінде жұмыс атқарып жатыр.

1. ҚР СТ « Шопандар үшін су өткізбейтін ер плащ. Техникалық шарттар»;

2. ҚР СТ «Жалпы өндірістік ластану және механикалық әсерден шопандарды қорғау үшін жазғы әйел костюмы»;

3. ҚР СТ «Жалпы өндірістік ластану және механикалық әсерден шопандарды қорғау үшін жазғы ер костюмы».

Техникалық реттеу және метрология Ғылыми-техникалық комиссиясының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы отырысында жоғарыда аталған мемлекетаралық стандарттардың жобасының бірінші оқылымын Интегральдық автоматтық ақпараттық жүйеге орналастырылу туралы шешім қабылданды.
2015 жылғы 1 қаңтар жағдайы бойынша еңбек жағдайына қатысты 3060 объектілер аттестациядан өтті.

Осыған ұқсас ережелер үшжақты салалық және өнірлік келісімдермен белгіленеді.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 20 қазандағы № 243-IV Заңымен «Еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасына жәрдемдесетін негіздер туралы конвенцияны (187-конвенция) ратификациялау туралы» ХЕҰ конвенциясы ратификацияланған.

Конвенция өндірістік жарақаттанудың, кәсіби аурулардың және өндірісте адамдардың қаза болуының, қауіпсіз және салауатты өндірістік ортаны біртіндеп қамтамасыз етуге жәрдемдесетін алдын алуына бағытталған.

Қолданатын іс-шаралар зиянды және қауіпті өндіріс жағдайларында жұмыс істейтін қызметкерлердің санын біртіндеп төмендетуге бағытталады.

Зерттеу нәтижесі бойынша:

- тәуекелдің әртүрлі топтарына жататын кәсіби аурулармен ауыратындарды медициналық және әлеуметтік оңалту бойынша кешенді бағдарлама әзірленді;

- кәсіби аурулардың алдын алу мен тәуекел топтарын ерте анықтау бойынша кәсіби патологиялық қызметтерді аспаптық жабдықтаудың кешені ғылыми тұрғыдан негізделді;

- кәсіби аурулардың алдын алу және тәуекел топтарын ерте анықтау әдістемесі әзірленді.

Ғылыми зерттеулердің объектілері Қазақстан Республикасы экономикасының ең көп жарақат алу қауіпі бар салаларының кәсіпорындары болып табылды, атап айтқанда таукен-металлургиялық саласының «АрселорМиттал Теміртау» АҚ, «Қазақмыс» Корпорациясы» ЖШС, Қарағанды облысының өнеркәсіптік кәсіпорындарының медициналық қызметтері.

Зерттеу нәтижесі жөнінде Кәсіби аурулардың алдын алу және тәуекел топтарын ерте анықтау әдістемелік ұсыныс 2014 жылғы 15 желтоқсанда денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрімен бекітілген.

Жоғарыда көрсетілген кәсіпорындар мемлекеттік еңбек инспекциясымен жүргізілетін жоспарлы тексерістерден босатылады.

Осымен бірге, Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 27 ақпандағы № 757 «Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызмет үшін жағдайды жақсарту жөніндегі түбегейлі шаралар туралы» Жарлығымен 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап кәсіпкерлік субъектілеріне жоспарлы тексеру жасау тоқтатылды. Осыған байланысты, бақылаудың өзге де нысандарын қарастыратын Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Заңына өзгерістер енгізілді.

Еңбек қатынастарында бақылау жүргізу бақылаудың өзге де нысадандары, жоспардан тыс және ішінара тексеру түрінде жүргізілетін болады.

Қазірге таңда, пилоттық жобаны жалғастырудың мақсатқа лайықтылығы бойынша мәселе қарастырылуда (Рамазанов Рустам)

деректер

Бала еңбегін қанаудың деректерін анықтау мақсатында барлық өңірлерде білім басқармалары ішкі істер, денсаулық сақтау органдарының, қоғамдық бірлестіктердің, жастар мен балалар ұйымдарының, ата-аналар қауымы өкілдерімен бірге 2014 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 4062 рейдтік шаралар ұйымдастырылды, оның барысында 4557 объект араланып (базарлар, жанар-жағар май станциялары, құрылыс алаңдары), 6 837 кәмелетке толмаған балалар (2220 - тұрмысы қолайсыз отбасы балалары, 4617 - тұрмысы жақсы отбасы балалары) анықталды.

Ата-аналарымен профилактикалық сипатта әңгімелесу жүргізілді, кәмелетке толмағандарға қатысты әкімшілік және қылмыстық құқық нормалары түсіндірілді.

Рейдтік шаралар шеңберінде бала еңбегін пайдаланудың 185 дерегі айқындалды (4 бала асхана жұмысшы, 7 – даяшылар, кондукторлар, 15 – көлік жуушылар болып жұмыс жасаған, 6 – азық-түлік өнімдерін сатқан, 147 –қайыр сұраған, 1- жезөкшелікпен айналысуға тартылған), ең көп фактілер Алматы қаласында – 139, Жамбыл облысында – 24 дерек анықталған.

Мемлекеттік еңбек инспекторлары мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру барысында он сегіз жасқа толмағандардың еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстарға не кәмелетке толмағандарды еңбек шартын жасамай жұмысқа тарту, еңбек режимі мен еңбек уақыты ұзақтығын бұзу фактілерінің алдын алу шараларын қабылдады.

Балалардың өмір сапасын жақсарту бойынша «Қазақстан-2050» Стратегиясында айқындалған жаңа әлеуметтік саясатты іске асыру мақсатында 2014 жылғы 10 қаңтар 10 ақпан аралығында республиканың барлық өңірінде «Қамқорлық» қайырымдылық акциясы өтті.

Акция мектеп жасындағы барлық балаларды оқумен толық қамтамасыз етуге, сондай-ақ аз қамтылған отбасылардағы әлеуметтік қорғалмаған білім алушылар мен тәрбиеленушілерге қаржылай және материалдық көмек көрсетуге бағытталған.

Акцияның негізгі міндетіне оқумен қамтылмаған немесе ұзақ уақыт себепсіз сабаққа бармаған мектеп жасындағы балаларды анықтау және оларды есепке алу жатады.

Акцияның негізгі міндетіне оқумен қамтылмаған немесе ұзақ уақыт себепсіз сабаққа бармаған мектеп жасындағы балаларды анықтау және оларды есепке алу жатады.

Ағымдағы жылы акцияға аз қамтылған отбасылардың 186 948 баласы қамтылды. Көрсетілген қаржылай көмектің сомасы 861 млн. 239 мың теңгені құрады, оның ішінде 109 399 бала 230 млн. 464 мың теңгеге демеушілік көмекпен қамтылған.

Бала еңбегін пайдаланудың проблемаларына қоғамның назарын аудару мақсатында Білім және ғылым министрлігі өңірлердің әкімдерімен бірлесіп 1-12 маусым аралығында «Бала еңбегін қанауға қарсы 12 күн» Ұлттық ақпараттық науқан осымен 9-рет өткізілді. 2014 жылғы аталған науқан «Бала еңбегін бірге жоямыз» ұранымен өткізілді. Ұлттық ақпараттық науқанның мақсаты - бала еңбегін пайдалану проблемалары, оның масштабы мен сипаттары, балаға және қоғамға тигізетін әсері, сондай-ақ осы саладағы халықаралық және ұлттық заңнама негіздері туралы қоғамның, үлкендер мен балаларды қосқанда ақпараттылығын арттыру болып табылады.

Бекітілген Жоспарға сәйкес республикада 9339 ақпараттық-түсіндірме шаралары, оның ішінде 226 конференция, 805 семинар-тренингтер, 821 дөңгелек үстел, 1757 тақырыптық көрмелер, 1086 кездесулер, 536 диспуттар, балалардың дебат турнирлері, 621 акциялар мен флеш-мобтар, 2894 сурет, шығармалар байқаулары өткізілді.

ҰАН өткізу жөнінде бұқаралық ақпарат құралдарында 230 мақала жарияланып, 195 бағдарламалар ұйымдастырылды.

Барлығы ҰАН шараларымен 1,4 млн.-ға жуық кәмелетке толмағандар мен 200 мыңнан астам үлкен адамдар қамтылды.

Барлық жерде ұлттық және аймақтық деңгейде сенім телефондары жұмыс істейді. Әрбір бала немесе үлкен адам телефон шалып, өздерінің проблемаларын айта алады (Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің сенім телефоны – 742528, Ұлттық телефон желісі – 150).

Республиканың барлық өңірінде 2014 жылғы 1 тамыз – 30 қыркүйек аралығында «Мектепке жол» республикалық қайырымдылық акциялары өткізілді.

Ағымдағы жылы барлығы аз қамтылған отбасылардың 486 948 баласы акциялармен қамтылды. Көрсетілген көмек сомасы 2 млрд. 861 млн. 239 мың теңгені құрады, оның ішінде 309 399 бала 1 млрд. 230 млн. 464 мың теңгеге демеушілік көмекпен қамтылған.

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі жасөспірімдер қылмысына қарсы тұру бойынша жүйелік жұмыстар жүргізуде. Осылайша, нысаналы ықпал ету мақсатында, орындалу барысында құқық бұзушылық әрекеттері бар кәмелетке толмағандарды, сондай-ақ оларды құқық бұзушылыққа тартқан тұлғаларды анықтауға баса назар аударылатын «Жасөспірім», «Жұмыспен қамту», «Мектеп бітіру кештері» шұғыл-алдын алу іс-шаралары өткізілуде.

Әр іс-шара кәмелетке толмағандар арасында белгілі бір мақсатқа жетуге, кәмелетке толмағандардың құқықтық санасына және мінез-құлқына мақсатты әсер етуге бағытталған.

«Жасөспірім-Заң-Қауіпсіздік» акциясын өткізу кезінде Ашық есік күндері өткізіледі, олардың шеңберінде оқушылар ішкі істер органдарының арнайы мекемелеріне барады, ол жерде оларға ұлттық қылмыстық заңнама нормалары түсіндіріледі.

«Жұмыссыз отырма» акциясы кәмелетке толмағандардың жазғы бос уақытын ұйымдастыру үшін өткізіледі. «Мен және менің полицейім» акциясы мектеп жасына дейінгі және бастауыш сынып жасындағы (1-4 сыныптар) балаларды, олар арқылы ересектерді полиция жұмысымен таныстыруға, оларды қоғамдық орындарда және жолдардағы тәртіптің, бейтаныс адамдармен сөйлесудің негізгі ережелеріне үйретуге бағытталған.

«Жұмыспен қамту» шұғыл-алдын алу іс-шарасын өткізу барысында (2014ж. 26-29 маусым аралығы) 65 мыңнан астам кәмелетке толмағандар бос уақыттың түрлі формаларына қатысты, оның ішінде 9 мыңға жуығы Ішкі істер органдары тізімінде алдын алу тіркеулерінде тұрғандар және 13 мыңнан астамы – нашар отбасыдан шыққандар.

Акция барысында кәмелетке толмағандар ісі жөніндегі бөлімшелер қызметкерлері бұқаралық ақпарат құралдарында 400-ден астам сөз сөйлеулер ұйымдастырды.

Ішкі істер органдарында тіркеуде тұрған кәмелетке толмағандардың жұмысқа орналастыру жөніндегі 778 өтініші еңбек және жұмыспен қамту орындарына жіберілді.

• 
  Ұжымдық-шарттық қатынастар жүйесімен қамтылған кәсіпорындардың үлес салмағы (ірі және орта кәсіпорындар арасында)
  

деректер

Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 23 қаңтардағы Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз» конкурсы туралы» № 523 Жарлығына сәйкес, Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз» конкурсын ұйымдастыру және өткізу іс-шаралар жоспарына орындау бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр (ЕХӘҚМ 2013 жылғы 25 ақпандағы №70-ө-м бұйрығымен бекітілген).

Бұл іс-шара Елбасының бастамасымен ұйымдастырылып келеді және жеке кәсіпкерлік субъектілерін әлеуметтік мәселелерді шешуге, қолда бар оң тәжірибені көрсету және кеңінен таратуда маңызды шаралардың бірі болып табылады.

Конкурс лауреаттарына тиісті диплом және айрықшалық белгі беріледі. Компания бұл атақ берілгеннен кейін екі жыл бойы эмблеманы жарнамалық мақсаттарда пайдалану құқығын иеленеді. Конкурс лауреаттарының атақтары мынадай номинациялар бойынша беріледі: «Үздік әлеуметтік жауапты кәсіпорын», «Еңбекті қорғау саласындағы үздік кәсіпорын», «Үздік ұжымдық шарт», «Экологияға қосқан үлесі үшін».

Конкурстың негізгі мақсаты елдегі бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін тарату, бизнес-құрлымының елдің дамуына және қазақстандықтардың әл-ауқатының жақсаруына салым жасауы.

2014 жылғы 25 желтоқсанда Тәуелсіздік сарайында алтыншы «Парыз» конкурсының лауреаттары атақтарын беру салтанатты іс-шарасы өткізілді.

Бизнес-қоғамында әлеуметтік жарнамалардың кеңінен қолданылуының арқасында әлеуметтік жауапкершілік түсінігі артып келеді – 2008-2014 жылдары «Парыз» конкурсына еліміздің барлық өңірлерінен 3203 кәсіпорын қатысқан (2014 жылы - 584).

Конкурстың «Парыз» Гран-при» ең жоғары жүлдесі өз жұмысында және корпоративтік әлеуметтік және экологиялық жауапкершілік принциптерін іске асыруда анағұрлым жоғары нәтижелерге қол жеткізген «Казгермұнай» БК ЖШС-не (Қызылорда облысы) берілді.

Кәсіподақ қозғалысының сатылы моделін салу және әлеуметтік әріптестіктің барлық деңгейлерінде кәсіподақ мүшелігін уәждемелеуді күшейту үшін құқықтық негіз құру басты міндет болып табылатын және оның мынадай жолдары бар:

• 
  әлеуметтік әріптестік деңгейлері бойынша кәсіподақтардың міндетті
  

• 
  еңбек қатынстарын реттеу деңгейі бойынша әлеуметтік әріптестік
  

• 
  барлық деңгейдегі келісімдерді орындау міндеттігі;
  
• 
  қызметкерлердің мүддесіне өкілдік ету үшін кәсіподақтардың басымдығын айқындау және келіссөздер жүргізу, кәсіподақтар жарғысының талаптарын бекіту, құқықтарын нақтылау, міндеттерін белгілеу, ұжымдық шарт пен келісімдердің бұзылуына жауапкершілікті күшейту.