Туризм
Ауданда мәдениет қызметін 33 стационарлық мәдени объектілері көрсетеді, оның 18 мемлекеттік кітапханалар, 12 клуб мекемелері, қала стадионы, балар паркі. Ауданда мәдени-танырлық туризмді дамытуға аумақтағы 37 тарихи және мәдени ескерткіштер, 31 архиологиялық және6 тарихи ескерткіштер бер.
Ауданда 29 қоғамдық тамақ объекттері жұмыс істейді. Абай ауданының аумағында «Алматы-Астана-Екатеренбург» және «Қарағады-Жезқазған» трассаларының бойында жол бойы бизнесінің 6 объектісі жұмыс жасайды: оның 2-і кемпинг, (15 төсек-орын), 4 қоғамдық тамақтану қызметін көрсететін орындар.
Аудандағы басты туризді дамыту саласы ол жағажай туризмі (пляжный), спорт туризмі (жаяу жүру), мәдени-танымал туризм.
Жағажай туризімінің дамуы аудан аумағындағы Топар және Жартас су қоймаларының, сонымен бірге Шерубай-Нұра өзенінің болуы. Топар су қоймасының жағалауында 54 демалыс зонасы оналасқан, 540 төсек-орынға.
Сонымен қатар, Абай ауданының Жартас су қоймасының жағасындағы тоғай паркі аумағында «Миттал Стил Темиртау» КД АҚ-на қарасты Жартас демалыс үйі орналасқан, 3 жататын және емдейтін корпусы бар. Барлығы 320 төсек-орын.
Сонымен бірге ауданда 24 архиологиялық ескерткіштер бар, олар тас дәуіріне жатады (Қарабас кідірісі), қола (Есенгелді молалары), темір (Жартас молалары) дәуірлері және т.б. Осындай ескерткіштердің көбі Құлаайғыр, Есенгельді селолық округтері мен Южный кентінде орналасқан.
Көксу қорғаны ерекше архиологиялық ескерткіштің бірі болып табылады, ол ерте темір дәуіріне жатады (VIII - III б.э.д. ғ.ғ.), көшпенділерді жерлейтін «Хан» молаларна жатады.
Ауданның аумағында сонымен қатар жазаға тартылғандар және әскери қамауға алынғандардың жалпылама жерлеу орыны бар, ол Спасск мемориалы деп аталады, және Құрма селолық округінде орналасқан, осы кешенде 12 ескерткіш таңбалары орнатылған, жылда «салин репрессиясына ұшырағандарды еске алу күні» бұл жерге әр мемлекеттердің делегаттары келеді.
Абай ауданында 2014 жылы 10 орналастыру орындары, 2013 жылы орналастыру орындарымен көрсетілген қызметтер көлемі 148 083,5 мың теңгені құрады, ол 2012 жылмен салыстырғанда 17,9 есеге жоғары (8 254,5 мың теңге). 2014 жылы 345 049,4 мың теңгені құрады, ол 2013 жыл деңгейіне 2,3 есеге жоғары (148 083,5).
2015 жылдың 6 айына орналастыру орындарымен көрсетілген қызметтер көлемі 181 694,0 мың теңгені құрады, ол 2014 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 21,9% (232 680,4 мың теңге).
Ауданға келушілер орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілермен сипатталады. 2013 жылы орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілер саны 18 166 адамды құрады, ол 2012 жыл деңгейіне 5,3 есеге жоғары (3 432 адам). 2014 жылы 17554 адамды құрады, ол 2013 жыл деңгейінен 3,4% төмен (18 166 адам). 2015 жылдың қаңтар-маусым айларына орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны 5869 адамды құрады немесе 2014 жылдың ұқсас кезеңіне 32 % өсті (4 446адам).
Ішкі туризм бойынша қызмет көрсетілген келушілердің саны (резиденттер) 2013 жылы 18156 адамды құрады, ол 2012 жыл деңгейінен 5,3 есеге жоғары (3432 адам). 2014 жылы 17552 адамды құрады, ол 2013 жыл деңгейінен 3,3% есеге төмен. 2015 жылдың қаңтар-маусым айларына ішкі туризм бойынша орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны (резиденттер) 5829 адамды құрады немесе 2014 жылдың ұқсас кезеңіне 31,1 % (4446 адам).
Кірмелі туризм бойынша қызмет көрсетілген келушілердің саны (резиденттер емес) 2014 жылы 2 адамды құрады, ол 2013 жыл деңгейіне 5 есеге төмен (10 адам).
2015 жылдың қаңтар-маусым айларына кірмелі туризм бойынша орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны (резидент емес) 40 адамды құрады немесе 2014 жылдың ұқсас кезеңіне 8 есеге жоғары (5 адам).
Абай ауданында туризмді дамыту көрсеткіштерінің динамикасы
Көрсеткіштер атауы
|
2012ж.
|
2013ж.
|
2014ж.
|
2015 ж. 6 айы
|
Орналастыру орындарының саны, бір.
|
4
|
10
|
10
|
12
|
орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны , барлығы, адам
|
3432
|
18166
|
17554
|
5869
|
Оның ішінде:
орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны (резиденттер), адам
|
3432
|
18156
|
17552
|
5829
|
орналастыру орындарымен қызмет көрсетілген келушілердің саны (резиденттер емес), адам
|
-
|
10
|
2
|
40
|
орналастыру орындарымен көрсетілген қызметтердің көлемі, мың теңге
|
8254,5
|
148 083,5
|
345 049,4
|
181 694,0
|
Кірмелі туризмнің айтарлықтай өсуі туристік инфрақұрылымда жаңа орындарын ашылуы себепші. Ауданда туризмнің дамуының негізгі бағыттары: жаға жай туризмі, ол жазғы кезеңде қызмет көрсетеді.
Туризм саласында 2012 жылдан бастап 2015 жылдар (6 ай) кезеңінде оң динамика байқалуда.
SWOT-туризм талдауы
|
Оң әсері
|
Теріс әсері
|
Ішкі орта
|
Күшті тараптар:
1) аумақтың қолайлы географиялық жағдайы, негізгі көлік дәлізі өтеді;
2) Топар және Жартас су қоймасының болуы;
3) Құрма ауылдық округінің аумағында Спасск мемориалының орналасуы;
|
Әлсіз тарапы:
1) шұғыл континентті ауа-райы, жылдың көп уақыты төмен температурада болуы, осыған байланысты жағажай туризмі үшін жеткілікті қысқа.
2) облыс аумағы кең және туристік объекттер арасында ара қашықтық үлкен, бұл жылдың суық кезінде қиындықты туғызады.
|
Ішкі орта
|
Мүмкіндік
«Бизнестің жол картасы 2020» ББ;
Аумақ аралық байланысты реттеу;
|
Қатерлер
1) әлемдік қаржылық дағдарыс;
2) төтенше жағдайлар;
3) сыртқа шығу туризміне туристердің сұранысының;
|
Туризмнің актуалды мәселелері
Туристік объекттерге инфрақұрылым дамуының жеткіліксіздігі (қанағаттандырарлықсыз жағдайдағы автожолдар);
Туристік объекттерде туристік өнімдер және сервистік қызметтер сапасының төмендігі;
Туристік өнімдердің танымалдығы мен бәсекеге қабілеттілігінің әлсіздігі.
Ұсынылатын туристік қызметтерге қызмет көрсету құны деңгейінің сапасының сай келмеуі;
Туристік фирмалардың басым бөлігінің сыртқа шығу туризміне бағыты, ол капитал ағымына әсер етеді.
Денсаулық сақтау
Аудан аумағында 2 мемлекеттік медициналық ұймдар жұмыс жасайды:
– «Абай ауданының АМҰ» КМҚК
– «Абай қаласының орталық ауруханасы» КМҚК.
Абай қаласы, Қарабас кенті және қалаға жақын орналасқан кенттеріне «Абай қаласының орталық ауруханасы» КМҚК қызмет көрстьетеді. Қызмет көрсетілетін тұрғындардың саны 33928 адам. Стационарлық медециналық көмек қала және кенттер тұрғындарына стационармен көрсетіледі, 97 төсек-орын.
Жалпы терапевтік бөлімше - 45 орын,
Жалпы хирургиялық бөлім - 25 орын,
акушерлік-гинекологиялық бөлімше – 20 орын,
педиатрия – 7 орын,
Абай қаласы,Қарабас кенті және жақын жатқан кенттерде күніне 525 адамға емхана қызмет көрсетеді.
Емхана өз құрамында:
1.Отбасылық денсаулық орталығы: ПМСП бөлімшесі (жалпы тәжірибе дәрігері, участкелік қызмет –терапевт дәрігерлері, педиатрлар, акушер-гинекологтар.)
2. Клиника-диагностикалық бөлімше: 19 мамандық бойынша санаулы мамандарды қабылдау: (эндокринолог, хирург, травматолог, стоматолог, психиатр, балалар психиатры, нарколог, фтизиатр, невропатолог, отоларинголог, окулист, инфекционист, онколог, маммолог, логопед, дерматолог, УДЗ дәрігері, эндоскопист дәрігері, функционалдық диагностика дәрігері); 2 мед.пункт (Кзыл к., Караган к.). «Абай ауданының орталық аудандық ауруханасы» КМК құрамына 71 орынға стационар клиникалық-диагностикалық емхана 138 келушілерге, жедел жәрдем медициналық көмегі , 4 дәрігерлік амбулатория (ДА), 17 медпункттар (МП) кіреді.
Емхана қабылдауды 22 мамандар, ауылдық участкелерде – үш мамандық бойынша жүзеге асырады.
1.Клиника-диагностикалық бөлімше: функционалдық диагностика бөлімшесі, ЭКГ кабинеті, УДЗ, спирография, эндоскопическия, рентгенологический кабинет, зертхана және физиотерапевтік қызмет,
Қызмет көрсетілетін тұрғындардың саны – 26 746. Аудандық ауруханада барлығы 348 адам жұмыс істейді, соның ішінде дәрігерлер -44, орта медициналық жұмыскерлер -154 , жас медициналық қызметкерлер -75, басқа - 75. 2015 жылы 22 жас мамандар, соның ішінде 18 адам орта қызметкерлер келді, 4 дәрігерлер.
«Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру мақсатында барысында денсаулық сақтау потенциалы толығымен қалыптастырылды және жетілдірілді. Денсаулық сақтау потенциалы оң динамиканы көрсетеді, бірақ негізгі медико-демографиялық көрсеткіштерді қамтамасыз ету үшін белсенді дамуды талап етеді.
«Абай ауданының орталық аудандық ауруханасы» КМК құрамына 71 орынға стационар, клиникалық-диагностикалық емхана 138 келушілерге, жедел жәрдем медициналық көмегі , 4 дәрігерлік амбулатория (ДА), 17 медпункттар (МП) кіреді.
Емхана қабылдауды 22 мамандар, ауылдық участкелерде – үш мамандық бойынша жүзеге асырады.
Көрсеткіштер атауы
|
2012 жыл
|
2013 жыл
|
2014 жыл
|
2014 жылдың 9 айы
|
2015 жылдың 9 айы
|
Туушылық
|
924- 17,7
|
926 – 17,3
|
947 -17,27
|
724 – 17,64
|
713-17,31
|
Жалпы өлім жітім
|
756 – 14,05
|
753– 13,84
|
674 – 12,29
|
500-12,18
|
511 -12,4
|
Тұрғындардың табиғи басымдығы
|
168-3,12
|
173-3,19
|
273-4,98
|
224-5,46
|
202-4,91
|
Орта тіршілік ету ұзақтығы, жыл
|
64,9
|
65,1
|
65,4
|
65,4
|
65,7
|
Аналар өлімі
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Нәрестелер өлімі
|
6 -6,52
|
7 –7,56
|
4 –4,22
|
3 – 4,14
|
4 –5,61
|
Аналар мен сәбилер өлімін төмендету бойынша Халықаралық бағдарламалар енгізілуде, ұсынылған – «балалар ауруларының интеграциясын жүргізу!, «Қауіпсіз жүктілікті қамтамасыз ету»,алдыңғы қатарлы тиімді технологияларды енгізу. Осы бағдараламалрды енгізуден бастап сәбилер мен аналар өлімі көрсеткіштерінің жақсарғанын байқаймыз. Генетикалық және ерте мерзімде жасалатын ультрадыбыстық скрининг бағдарламаларын жүзеге асыру жүрек қабыну ауруларының алдын алу бойынша ойдағыдай жүзеге асырылуда.
Көбірек басымдық бағыттар – бұл әлеуметтік маңыздағы аурулардың алдын алу.
№
|
көрсеткіш
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015ж.9 ай
|
1
|
Құрт ауруы
|
25 жағ. – 45,1
|
27 жағ. – 47,8
|
29 жағ. – 44,3
|
29 жағ. – 52,3
|
2
|
Құрт ауруынан көз жұмғандар
|
4 жағ. – 7,15
|
2 жағ. – 3,7
|
4 жағ. –6,6
|
3 жағ. – 5,4
|
3
|
Онкологиялық ауру
|
166 сл. – 307,8
|
178сл. – 324,6
|
166 жағ. – 271,3
|
163 жағ. – 293,2
|
5
|
Онкоауруынан көз жұмғандар
|
67 жағ. – 125,4
|
74 жағ. – 133,1
|
49 жағ. – 80,4
|
38 жағ. – 68,8
|
6
|
БМК ауруы
|
1318 – 2408,7
|
1331 – 2512,7
|
998 – 1837,2
|
710 – 1279,4
|
7
|
БСК көз жұмғандар
|
160 жағ. – 286,1
|
141 жағ. – 255,0
|
110 жағ. – 198,8
|
112 – 203,0
|
8
|
ВИЧ/СПИД
|
4 жағ. – 7,2
|
2 жағ. – 3,7
|
6 жағ. – 9,5
|
7 жағ. – 12,75
|
Құрт, онкологиялық аурулар, қан айналымы жүйесі ауруларының өсу динамикасы бар.
Құрт ауруының деңгейінің болуының басты себебі, халықтың миграциясы және 3 қылмыстық-түзету жүйесі мекемелерінің болуы, олар әлеуметтік маңыздағы аурулардың өсуіне кауіп тудырады. Осы бағытта жұмыстар жүйелі түрде жүргізілуде. ВИЧ инфекциясының тарау деңгейі орта обылыстық көрсеткіштен төмен, бірақ өсу үрдісі ауысуда.
Қан айналу жүйесінің (ҚАЖ) ауруларының деңгейін төмендету және өлімге жол бермеу мақсатында осы ауруларды анықтаудың алдын алу бойынша жұмыстар жүрізілуде. ҚАЖ ауруларымен ауырытандар емхана деңгейінде тегін дәрілермен қамтамасыз етіледі.
Қала аумағында тыныс алу органдарының, жарақат алу, улану және кейбір сыртқы әсерлердің себебі, несеп және жыныс жүйелері, тері және ас қорыту органдары бойынша аурулар басым. Басты факторлар: ішімдік пен темекі қолдану, стресс, дене шынықтыру белсенділігінің төмендігі, тиімсіз және орынсыз тамақтану.
Туберкулез ауруының деңгейінің болуының басты себебі, халықтың миграциясы және 3 қылмыстық-түзету жүйесі мекемелерінің болуы, олар әлеуметтік маңыздағы аурулардың өсуіне кауіп тудырады.
ҚР «Саламатты Қазақстан» денсаулықты дамыту мемлекеттік бағдарламасын іске асыру мақсатында ауданда есептік жылында халыққа мақсатты топтардың алдын ала медициналық қаралулар өткізілді. Мақсатты топтың тұрғындарды скринингтік тексерулерден өткеру бойынша жұмыстары жалғасуда. 2015 жылдың 9 айына 40990 адамдар қараудан өтті (жоспардан 92,8%), немесе тұрғындардың жалпы санынан 74,6%, 847 адамдардың аурулары анықталды.
Медициналық қызметті жақсарту факторларының бірі денсаулық сақтау материалдық-техникалық базасы болып табылады.
2011 жылы 52259,4 мың теңге сомаға медициналық жабдықтар сатып алынды, оның ішінде: дезинфекциялау камерасы, 5-01 жеңіл Фазалы табиғи желдеткіш аппарат кешені, реанимациялық монитор, электрокардиограф үш каналды, операциялық үстел, рентгендік диагностикалық көшпелі аппарат, электрлі жолаушылар сатысы, жедел жәрдем машинасы , жаңа туылғандарға терапия лампасы, қандағы холестерин мен глюкозаны анықтау үшін плюс аккутренд 8 аппарат, 4 автономды электрмен қамтамасыз ету көзі және жылу энергиясын есептегіш және тағы басқалар.
2012 жылы 41547,4 мың теңгеге медициналық жабдықтар сатып алынды, оның ішінде: рентгендік маммографиялық аппарат, 8 барлық АДА және қабылдау пункттеріне қандағы холестерин мен глюкозаны анықтау үшін аспап. Кәсіпорынның жеке қаражаты есебінен жабдықтар сатып алынды, оның ішінде 396,6 мың теңгеге инфузиялық шприцтік насос, 105,6 мың теңге сомаға жедел жәрдем дәрігерлеріне 3 төсем, 53,2 мың теңге сомаға жарықжарық пломб үшін фотополимеризатор, 166,6 мың теңге сомаға басқа да технологиялық жабдықтар 1375,9 мың теңге сомаға патологоанатомиялық зертхана үшін жабдықтар сатып алынды.
2013 жылы 43915,6 мың теңге сомаға медициналық жабдықтар сатып алынды, оның ішінде: кардиокешені, құны 34 163 мың теңге, ларингоскоп, мұздатқыш, көшірме сатып алынды. дизель генератор құрылғысы, СKP – S (3 шт.) сөресі, проявочный процессор НQ – 350 XT көрсету процесс жиынтығы, CX 22 LED микроскоп, гематологиялыұ анализатор.
2014 жылы 40177,9 мың теңге сомаға медициналық жабдықтар сатып алынды, соның ішінде электрогардиограф 12 каналды, 4 аппарат ЭКГ, 4 дефибрилятор, аппарат ИВЛ, электроэнцефалограф, эндоскопиялық құралдар, эндоскопиялық жабдықтарды жуушы машина, көз ішін өлшеуіш, екі жедел жәрдем машиналары және басқа да.
2015 жылдың 9 айына 13115,6 мың теңге сомаға жабдықтар сатып алынды.
Көз ішіндегі қан қысымын өлшеуіш (2 бір.)
Аквадистиллятор ДЭ-10
Электрокардилграф (2 ед)
Мамандандырылған автокөлік - машина СМП (2 бір.).
Ультра дыбыстық диагностика үшін жүйе.
2015 жылыу «Абай ауданының орталық аудандық ауруханасы» КМК «Кешенді медициналық ақпараттық жүйе», «Госпиталдық ақпараттық жүйе» бағдарламаларын орнатуға байланысты лицензиялар сатып алынды, бұл бағдарламалардың құны 4 504,5 мың теңге, сондай-ақ 619 мың теңге сомаға барлық ФАП үшін 7 дана ноутбуктер ССМП үшін планшеттер сатып алынды.
SWOT-талдауы
|
Оң әсері
|
Теріс әсері
|
Ішкі орта
|
Күшті тарапы:
Медицина ұйымдарының жүйелерін дамыту
Мемлекеттік қолдау (мемлекеттік тапсырыстар бөлу, тегін дәрі-дәрмектермен қамтамасыз ету).
Медицина қызметінің тегіндігі мен қол жетімділігі.
Медицина жұмыскерлерінің кәсіби деңгейінің жоғарылығы.
Негізгі медико-демографиялық көрсеткіштің оң динамикасы – туушылық, жалпы өлушілікті азайту, табиғи басымдық.
|
Әлсіз тарапы:
Облыстық мекемелермен салыстырғанда тұрғындарға медициналық қызметті көрсетудің жеткіліксіздігі.
Ең аз нормативтен жарақтау деңгейі – 76,2%.
Кадрлардың қартаюы, медицина жұмыскерлерінің азаюы.
Жоғары технологиялық жабдықтармен жарақтаудың жеткіліксіздігі
|
Ішкі орта
|
Мүмкіндік
Бюджет қаражаты есебінен берілетін, сонымен қатар жаңа қаржыландыру механизмін ендіру есебінен медицина ұйымдарының материалдық-техникалық базасын жақсарту.
Бірыңғай ақпараттьық денсаулық сақтау жүйесіне өту.
Медицина кадрларын тарту мақсатында жеңіл несиелеу (грант жүйесі) механизмдерін ендіру және әзірлеу.
Моноқаланы дамыту бағдарламасын іске асыру
|
Қатерлер
Зейнеткер жастағы тұрғындар арасындағы тұлғалардың салыстырмалы салмағы.
Әлеуметтік маңыздағы аурудың тұрғындар арасында кеңінен таралуы (алкоголизм, наркомания және басқа).
Медицина жұмыскері кәсібін төмен тартымдылығына байланысты кадрлық тапшылықтың өсуі.
|
Актуалды мәселелер:
Әлеуметтік маңыздағы ауруды қосқанда тұрғындардың науқастығы деңгейінің жоғарылығы – онкологиялық, құрт ауруы;
Жарақат және улану деңгейінің жоғарылығы;
Тұрғындардың денсаулық жағдайына экологиялық жағдайдың әсер етуі;
Ауылдық жерлерде медицина мамандарының тапшылығы;
Емдеу-алдын алу ұйымдарында материалдық-техникалық жарақтау деңгейінің жеткіліксіздігі, атап айтқанда ауылдық жерлерде.
Білім
Ауданда аумақтық саясат міндеттерін және мектепке дейінгі тәрбие мен оқуды дамыту стратегиясын іске асыру халықты мектепке дейінгі мекемелермен қамтамасыз етуге, білім беру процестерін жаңартуға бағытталды.
Ауданда 0 жастан 18 жасқа дейінгі 12401 балалар бар, олардан 4428 балалар мектеп жасына дейінгілер.
2010 жылдан бастап 6 мектепке дейінгі мекемелер ашылды. Бүгінгі күнде 2 мектепке дейінгі мекемелер қызмет етеді, олардан 8 бала бақша, 8 бала бақша-мектеп және 5 шағын орталықтар. Мектепке дейінгі тәрбие және оқумен 3 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды қамту 100% құрады. Мектепке дейінгі тәрбие және оқумен 1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды қамту 2011 жылы 81,9% құрады, 2015 жылы 84,7%, өсім 2,2% құрады.
|
2011ж.
|
2012ж.
|
2013ж.
|
2014ж.
|
2015ж.
|
МДМ барлығы
|
20
|
21
|
21
|
21
|
21
|
1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды қамту
|
81,9%
|
82,4%
|
87,2%
|
84,7%
|
84,1%
|
3 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды қамту
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбие және оқумен қамту мақсатында Абай қ. бала бақша құрылысы қажет. 2013 жылы облыстық бюджет есебінен 8000,0 мың теңге сомасына Абай қ. 320 орынға арналған бала бақшасының құрылысын қайта қабылдау үшін жұмыс жобасын таңу әзірленді. 2013 жылғы 14 қарашадағы №10-0518/13 мемсараптама қорытындысы 604,25 млн. теңге сомаға. Құрылыс жер телімі рәсімделді және білім бөліміне бекітілді, алаңы 1,2 га, 4 шағ.ауд. мекен жайы бойынша орналасқан. 2013 жылғы 20 ақпандағы тұрақты жер пайдалануқұқығына акті алынды. 2014 жылы ҚР МОН инвестициялық ұсыныс жолданды.
Ауданның мектепке дейінгі мекемелерінде 225 педогогтар, ол кадрлық құрамның 100% толыққандығын құрайды. Олардан 117 (52%) жоғары педогогикалық білімі бар, соның ішінде 39 адамның (33%) жоғары мектепке дейінгі білімі бар, 48% - орта мектепке дейінгі білімі бар мамандар. Жоғары оқу орындарында мектепке дейінгі мамандықта 24 педагог білім алуда (10%). Мектепке дейінгі ұйымдардың педогогикалық жұмыскерлерінің білім деңгейін арттыру мақсатында жоғары мектепке дейінгі білім алу үшін ЖОО оқуға жіберу бойынша жұмыстар жүргізілуде (2015ж. – 8 адам).
2014 жылдың 1 қыркүйегінен бастап білім беруді жаңартуды қамтамасыз ете отырып, ауданның барлық бала бақшаларында ағылшын тілін ертеден үйрету ендірілді.
Білім Мемлекеттік бағдарламасының маңызды кілтті бағыты орта білімді дамыту болып табылады. Ауданда қоғамды әлеуметтік тапсырыстың қанағаттандыруы және жалпы білім беру қызметі саласының кеңеюі үшін 31 жалпы білім беру мектептері: 9 қалалық және 22 ауыл мектептері, оларлан: 4 мемлекеттік тілдегі мектептер, 14 аралас мектептер, 13 мектеп – орыс тілімен, 3 инновациялық мектептер, 2 мектеп – гимнази және және бір мектеп-лицей. Барлығында 7808 оқушылар білім алуда.
Ауданның 25 мектептері (78%) типті ғимараттарда орналасқан, 6 (22%) – бейімделген ғимараттарда. Оқушылар контингентінің қысқаруынан және елді мектендердің келешексіздігінен аудан әкімдігінің 2015 жылғы 26 маусымдағы №21/05 қаулысымен Шерубай-Нұра бастауыш мектебі таратылды, 15 оқушыны Топар ОМ тасымалдау ұйымдастырылды. Үш ауысымды мектептер жоқ. 1 мектеп Құрма ОМ апатты жағдайда тұр. Құрма ауылына жаңа мектеп салу үшін Респбликалық бюджеттен 823 млн. 336 мың теңге ақшалай қаражат қарастырылды. 2014 жылдың шілдесінен бастап жаңа мектеп құрылысы бойынша жұмыстар басталды. Объектіні беру уақыты 2016 жыл.
Ауданның барлық аз жинақты мектептерінің оқушыларына сапалы білім беруді қамтамасыз ету тірек мектептерін ашу есебінен жүзге. 2014 жылдың қыркүйек айынан бастап Абай қ. №12 ОМ тірек мектебі болды: Вольный кентінің №4 ОМ, Кзыл кентінің №8 ЖМ және Караган ЖБ. Көксу ОМ Самарка ОМ және Юбилейное ауылының «Мерей» кешені үшін тірек мектеп болады; Құрма ОМ Ақбастау ОМ үшін тірек мектеп.
Мектептердің ұсынатын білім беретін қызметтер сапасының объективті көрсеткіштері оқушылардың қорытынды тестілеу нәтижелері болып табылады. Білім ұйымдарымен оқушылардың білім сапасын арттыруға бағытталған жұмыстар тұрақты жүргізіледі. 2014-2015 оқу жылдары 7023 оқушылар жаратылыстану-математика (математика, физика, химия, биология, информатика, география) пәндерін үйренуде, аталған пәтдерді 4030 оқушылар табысты меңгерген, ол бітіруші сынып 57,4% құрайды, 324 бітіруші сынып оқушыларынан 142 оқушылар табысты меңгерді – 43,8%.
Оқу жылы
|
Бітіруші оқушылардың саны
|
жаратылыстану-математика бойынша білім беру бағдарламаларын табысты меңгерген оқушылардың үлесі
|
2010 - 2011 оқу жылы
|
397
|
42%
|
2011 - 2012 оқу жылы
|
351
|
42,5%
|
2012 – 2013 оқу жылы
|
320
|
42,9%
|
2013 – 2014 оқу жылы
|
296
|
43,2%
|
2014 – 2015 оқу жылы
|
324
|
43,8%
|
Кестеде көргендей, жылсайын білім сапасы 2011 жылға қарағанда 1,8% дейін өсті.
2015-2016 оқу жылдарына 8 базалық мектептерге қашық ауылдардан 211 оқушыларды тасу ұйымдастырылған. 2012 жылы Самарка ОМ және Юбилейное ауылының «Мерей» бала бақша мектебі кешеніне екі жаңа мектеп автобустары және Есенгелді мектебіне Газель автомашинасы сатып алынды, 2013 жылы Жартас а.»Жұлдыз» бала бақша мектебі кешеніне оқушыларды тасу үшін жаңа мектеп автобустары сатып алынды, 2014 жылы Көксу а. Көксу ОМ, Құлаайғыр а. Топар ОМ және Агрогородок а. Мичурин НМ үш жаңа мектеп автобустары сатып алынды. 2012 жылы оқушыларды тасу үшін 32225,0 мың теңгеге 7 автокөлік сатып алынды. Бүгінгі күнде оқушыларды мектепке тасу үшін №8 НМ, №4 ОМКараган НМ тірек мектебіне, Абай қ. №12 мектептеріне автобус сатып алу қажет
Аз қамтылған отбасылардың және тиісті мектебі жоқ елді мекендерде тұратын балалар үшін Топар кентінің Абай ат. орта жалпы білім беретін мектеп интернатында 50 оқушыларға арналған тұру және оқу үшін қажетті жағдайлар жасалған, қазіргі таңда интернатты 20 оқушылар білім алуда.
Білімді дамыту мемлекеттік бағдарламасын орындай отырып, пәндік кабинеттерді жаңарту бойынша жұмыстар жүргізілуде. 2014 жылы жергілікті және республикалық бюджет қаражатынан 57 млн.800 мың теңге сомаға 13 жаңа түрленгенкабинеттер сатып алынды. Барлығы ауданның 25 орта және негізгі мектептері, 21 мектепте пәндік кабинеттер бар және аудан бойынша жаңа түрлендіру кабинеттерімен жарақтау 74% құрайды.
кабинеттер
|
2011жыл
|
2012 жыл
|
2013 жыл
|
2014 жыл
|
2015 жыл
|
лингафондық - мультимедиялық
|
18 (67%)
|
18 (67%)
|
19 (76%)
|
19 (76%)
|
19 (76%)
|
химия
|
13 (48%)
|
14 (52%)
|
16 (64%)
|
18 (72%)
|
18 (72%)
|
биология
|
10 (37%)
|
10 (37%)
|
10 (37%)
|
16 (64%)
|
16 (64%)
|
физика
|
19 (70%)
|
19 (70%)
|
21 (78%)
|
21 (84%)
|
21 (84%)
|
барлығы
|
60 (56%)
|
61 (56%)
|
66 (61%)
|
74(74%)
|
74(74%)
|
Білімді дамыту маңызды бағыттарынан бірі жақсы білім беру ресурстары мен технологияларына білім беру процессіне барлық қатысушылардың тең қол жетімділігін қамтамасыз ету болып табылады. Білімді дамыту мемлекеттік бағдарламалары шеңберінде Қарабас кентінің «Қуаныш» және Абай қ. «Таңшолпан» ББМК, Южный к. №9 ББМК «e – Learning» электрондық оқу енгізілуде, 9 білім ұйымдарына «Білімал» басқару жүйесі енгізілді. 5 білім ұйымдарына қазіргі заманғы сандық білім беру ресурстарын пайдалануға мүмкіндік беретін жоғары технологиялық жабдықтар орнатылды.
2014 жылы ауданның компьютерлік паркін жаңартуға 240 компьютер сатып алу үшін 28 млн. 800 мың теңге бөлінді, 2015 жылы ауданның компьютерлік паркі 1219 бірлікті тұрады, 2011 жылмен салыстырғанда компьютерлердің саны 356 компьютерге өсті. 1 компьютерге 5,9 оқушыдан келеді, 2011 жылмен салыстырғанда бұл көрсеткіш 1,8 жақсарды.
2011 жыл
|
2012 жыл
|
2013 жыл
|
2014 жыл
|
2015 жыл
|
7,7
|
8,2
|
7,9
|
5,9
|
5,9
|
Мегалайн кеңкөлемді жүйеге 28 мектеп қосылған, ол 87% құрайды. Жоғары жылдамдықты Интернетке қосылған мектептер саны 2011 жылмен салыстырғанда 10 мектепке өсті.
Қазақстан Республикасының білімді дамыту Мемлекеттік бағдарламасының басымдық бағыттарынан бірі инклюзивті білім беру жүйесін дамыту болып табылады. Аудан мектептерінде 5 логопункт қызмет етеді: Абай қ. «Таңшолпан» бала бақша кешені, Южный к. №9 бала бақша-мектебі, Агрогородок а. Мичурин ОШ, Абай қ. №1 ОМ, Топар к. Корниенко ат. ОМ және бала бақшадағы логопункт: «Золушка», «Солнышко» және «Бөбек». «Бөбек» бала бақшасында арнайы 9 топ қызмет етеуде, оларда 178 3 жастан 7 жасқа дейінгі балалар айрықша білім алу қажеттілігімен келеді. Абай №1 ОМ жанында түзету сыныптары (1 – 7 сыныптар) жұмыс істейді, барлығы 44 оқушылар. Осы мектепте түзету, әлеуметтік-тұрмыстық бағыттағы, логопед және психолог кабинеттері бар. 2014 жылы №1 ОМ базасында осы мектептің базасына инклюзивті білім беру бойынша облыстық тағылымдамалық алаңдар ашылды, олар білім беру ортасында оқытушылардың кәсіптік жүйелік қатынасын құруға мүмкіндік береді. Тағылымдамалық алаңдар ашу барлық оқушыларға сапалы білім беруге қол жетімділікті қамтамасыз етеді, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі, олардың арнайы психологиялық, әлеуметтік қамтамасыз ету жолымен олардың табысты маманданулары үшін жағдай жасауды қамтамасыз ететід. Ауданның 10 мектептерінде 19 мүгедек балалар бар. Бірақ сонымен бірге сақталған интеллектпен оқуда. 2015-2016 оқу жылдарында денсаулықтарына байланысты 17 оқушылар үйлерінде білім алуда. Инклюзивті білім беру үшін жағдай 31 мектептерден 19 мектептерде жасалған. №1 ОМ – 44 оқушылар түзету сыныптарында білім алуда, 5 мектептерде логопункттер қызмет көрсетеді, 10 мектептерде оқушыларды үйлерінде оқыту ұйымдастырлған, 3 мектептер жабдықталған (Корниенко ат. ОМ, №12 ОМ, №10 МГ).
Білім беру қызметіне қол жетімділікті жасайтын маңыздылық, ол жергілікті бюджет қаражаты есебінен оқушыларды тегін оқулықтармен жүз пайыз қамтамасыз ету болып табылады. 2015 жылы 3-10 сыныптарға жаңа оқулықтар сатып алуға, 2 сыныптар үшін ағылшын тіліндегі оқулықтар және 6 сыныптар үшін информатика оқулықтарын сатып алу үшін 19 миллион 879 мың теңге сомасында ақшалай қаражат бөлінді.
Аудан мектептерінде 28 лицензиясы бар медициналық кабинеттер бар. 4 ауылдық мектептерде балаларға ФАП арқылы қызмет көрсетіледі. Жылсайын оқушылар медициналық қаралудан өтеді, бала бақшалар мен мектептерде балалардың ауруларына аптасайын мониторинг жүргізіледі.
Бүгінгі таңда ауданның 27 мектептерінде асханалары бар, онда 6700 оқушыларды қамстумен ыстық тамақ ұйымдастырылған, ол 93,9 % құрайды. 2015 жылы аз қамтылған отбасылардың 1-4 сынып 536 балаларын тегін тамақпен қамтамасыз етуге жергілікті бюджеттен 26 млн. 154 мың теңге бөлінді (күніне 178 тңнге).
Жыл
|
Тегін тамақтану сомасы (мың теңге)
|
1-4 сынып оқушыларының саны
|
Тегін тамақтанушылар, олардан а/қ
|
Тегін тамақтың құны (бір оқушыға)
|
2011
|
16549,0
|
2699
|
700
|
120
|
2012
|
22074,0
|
2721
|
700
|
120
|
2013
|
27295,0
|
2862
|
702
|
160
|
2014
|
26154,0
|
2954
|
604
|
178
|
2015
|
26154,0
|
3154
|
536
|
178
|
Ауданның білім ұйымдарында 877 педагогикалық жұмыскерлер жқмыс істейді, ол 2014-2015 оқу жылдарымен салыстырғанда 27 адамға көп, 2013-2014 оқу жылдарымен салыстырғанда 24 адамға, 2012-2013 оқу жылдарымен салыстырғанда 18 адамға және 2011-2012 оқу жылдарымен салыстырғанда 62 адамға көп. педогогикалық кадрлар толықтығы 100% құрайды. Педагогикалық құрамда әйелдер – 743адамды құрайды, яғни 85%. Гендерлік белгі бойынша педагогика құрамының сапасы әйел педагогтардың басымдығымен типтік үйлесімсіздігін көрсетеді.
Жоғары білімді педагогикалық жұмыскерлер – 714 адам (81%)., ол өткен жылмен салыстырғанда 2% төмен және 2011,2012,2013 жылдармен салыстырғанда бұрынғы деңгейде.
Жоғары және бірінші санаттағы педагогтар 54,4% құрайды, 2014-2015 о.ж.- 45%, 2013-2014 о.ж – 45%, 2012-2013 о.ж. – 46%, 2011-2012 о.ж.-48%.
|
2011-2012 оқу жылы
|
2012-2013 оқу жылы
|
2013-2014 оқу жылы
|
2014-2015 оқу жылы
|
2015-2016 оқу жылы
|
жағары
санат
|
127
|
126
|
133
|
134
|
164
|
бірінші
санат
|
266
|
270
|
260
|
252
|
313
|
екінші
санат
|
208
|
215
|
252
|
224
|
203
|
санаты жоқтар
|
214
|
248
|
252
|
240
|
197
|
Ауданның білім ұйымдарында 2015-2016 оқу жылының басында 41 жас мамандар келді, олардан 30 маман ООО және 2015 жылы ЖОО. 21 маман ауылдық білім ұйымдарына келді, олардан 9 маман «Дипломмен ауылға!» бағдарламасы бойынша. Бүгінгі күнде білім ұйымдарында 82 жас педагогтар жұмыс істейді.
Аудандағы барлық жас мамандар
|
Олардан 2015-2016 оқу жылдарында келгендер
|
Олардан 2015 жылы аяқтағандар
|
Ауылға жұмыс үшін келгендер
|
олардан «Дипломмен ауылға!» бағдарламасы бойынша
|
ЖОО
|
ООО
|
82
|
42
|
13
|
17
|
21
|
9
|
ҚР Үкіметінің «Ауылдық елді мекендерге жұмыс істеу және тұру үшін келген білім мамандарына әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну мөлшерін және қағыидасын бекіту туралы» Қаулысына сәйкес ауылдарға келген мамандарға көтерме жәрдемақы және бюджеттік несиелер төленеді.
|
2009ж.
|
2010ж.
|
2011ж.
|
2012ж.
|
2013ж.
|
2014ж.
|
2015ж.
|
Көтерме жәрдемақы алды
|
42
|
10
|
12
|
5
|
10
|
6
|
6
|
Тұрғын үйге бюджеттік несие алды
|
|
10
|
5
|
5
|
6
|
4
|
6
|
Магистр мәртебесімен 6 педагог келесі пәндер бойынша: математика, физика, география, тарих және психология. Ауданда тағы да 8 педагог магистратурада білім алуда.
Педагогтардың басым бөлігі 20 жылдан астам өтіліміне жұмыс – 329 (38%), 17 жылдан 20 жылға дейін – 77 (9%), 9 жылдан 16 жылға дейін – 209 (23%), 3 жылдан 8 жылға дейін – 156(18%), 3 жылдан аз –106(12%).
Жасына қарай педагогика құрамы келесі үлгіде бөлінеді: 25 жастағылар – 82 адам (9%), 25 жастан 34 жасқа дейінгілер – 192 адам (22%), 35 жастан 44 жасқа дейінгілер – 253 адам (29%), 45 жастан 54 жасқа дейінгілер – 237 адам (27%), 55 жастан 64 жасқа дейінгілер – 113 адам (13%). Орта жастағы педагогика ұжымы 39 жас.
Оқу жылдары
|
Барлық оқытушылар
|
Жас
|
25 жасқа дейінгілер
|
25 жастан 34 жасқа дейінгілер
|
35 жастан 44 жасқа дейінгілер
|
45 жастан 54 жасқа дейінгілер
|
55 жастан 64 жасқа дейін
|
2011-2012
|
815
|
64
|
104
|
236
|
241
|
170
|
2012-2013
|
859
|
76
|
116
|
240
|
264
|
163
|
2013-2014
|
853
|
72
|
113
|
267
|
246
|
155
|
2014-2015
|
850
|
79
|
192
|
244
|
237
|
98
|
2015-2016
|
877
|
82
|
192
|
253
|
237
|
113
|
Кәсіпқойлық педагогтар деңгейі әртүрлі деңгейдегі алғыс хаттар және мақтау қағаздарыменрасталады. 14 педагогтардың ҚР үздік омырау белгілері бар, 6 ҚР құрметті жұмыскері, 7 педагогтар Ы. Алтинсарин медалының иегері болып табылады. Аудан педагогтары облыс және аудан әкімінің сыйақы беруге конкурсына қатысады. 2007 жылдан бастап 6 педагогтар аудан әкімінің сыйақысының жеңімпазы болып табылады, 7 педагогтар облыс әкімінің «Жақсы жұмыскер» номинациясына облыс әкімінің сыйақысының жеңімпазы.
Марапаттар атауы
|
Саны
|
Ы.Алтынсарин медалы
|
7 адам
|
Почетный работник образования РК
|
6 адам
|
ҚР үздік белгілері
|
14 адам
|
ҚР МОН мадақтамасы
|
26 адам
|
Облыс әкімінің сыйақысының жеңімпазы
|
7 адам
|
Аудан әкімінің сыйақысының жеңімпазы
|
6 адам
|
Біліктілікті арттыруды талдау мониторингі 5 жыл ішінде 754 адамның біліктілігін арттыру курстарында оқығанын көрсетті, ол 88% құрайды, 12% педагогар курстан өту мерзімінің келу шарасы бойынша пәндік курстан өтеді.
2012 жылдан бастап біліктілікті арттырудың деңгейлі курстарында жаңа форматта 165 педогог (19%) оқудан өтті, олардан 1 деңгейге – 24 педагог (15%), 2 деңгейге – 20 педагог (8%)-30% қосымша ақы, 3 деңгейге – 121 педагог (77%). Осы санаттағы курстардан ББ 4 басшылары өтті.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңының 9 т. 44 бабына сәйкес ауданның 27 білім ұйымдарында қамқоршы кеңестері құрылды. 2015 жылы аудан аумағында қамқоршылықта ата-анасыз қалған 127 жетім балалар тұр. Бүгінгі күнде ата-ана қамқорысыз қалған жетім балаларды патронатты тәрбиеге беру тіркелмеген. Мектептерде Қамқоршы кеңестерінің жұмысы туралы ақпараттық стендтер рәсімделген. Қамқоршылық кеңесінің мүшелері жалпы мектептік ата аналар жиналысына қатысады. Қамқоршылық кеңесінің жұмыстары бұқаралық ақпарат құралдарында жарық көреді.
Ауданның білім ұйымдарында дарынды оқушылармен белгіленген жұмыстар жүргізіледі. Аудан оқушылары әр түрлі олимпиадаларға, конкурстарға, ғылыми жарыстарға қатысады, 2014-2015 оқу жылдары пәндік олимпиадаларға 32 білім ұйымдарынан 5423 оқушылар қатысты. Екінші бөлімде 23 мектептерден жалпы білім беру пәндері бойынша 272 оқушылар қатысты, нәтижесінде 106 орындар алынды. Облыстық кезеңге 17 оқушылар жіберілді, 7 оқушы сыйлы орындарды иеледі. Абай ауданы оқушыларының командасы облыстың ауылдық аудандарының арасында 3 командалық орынды алды.
2015-2016 оқу жылдарында оқушылардың ғылыми жобаларға (43 жоба) қатысуы үшін өтінімдер және «Зерде» (33 жоба) 1-7 сынып оқушылары арасында оқушылардың облыстық ғылыми жобаларға қатысуы үшін өтінімдер «Сарыаркадарыны»РНЦП тіркелді. 2014-2015 оқу жылдарында «Зерде» конкурс жобасының қорытындысы бойынша Топар к. Абай ат. ОМ оқушылары мен Южный к. №9 МББК оқушылары мадақтама және сыйлықтармен марапатталды. Абай қ. №12 НМ оқушысы Мәскеуде өткен «Светозар» орыс тілі бойынша ХІІІ халықаралық олимпиадада 3 сыйлы орынды иеледі.
2015-2016 оқу жылдарында Южный к. Ю9 МББК 11 сыныбының 1 оқушысы жалпы білім беру пәндері бойынша Республикалық олимпиаданың ғылыми жобаларының облыстық кезеңінде жобаны қорғауға қатысты.
Олимпиадалар мен конкурстар
|
2011 жыл
|
2012 жыл
|
2013 жыл
|
2014 жыл
|
2015 жыл
|
Областық деңгей
|
0
|
0
|
5
|
4
|
5
|
Республикалық деңгей
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
Ауданда балалар үшін қосымша білім беру ұйымдарының жүйесі Топар кентінің өнер балалар мектебі мен Абай қаласының өнер балалар мектебі ұсынылды, оларда 480 балалар келесі бағыттар бойынша айналысады: музыка, хореография және бейнелеу өнері. Балалар мен жасөспірімдерді қосымша білім берумен қамтудың ждеткіліксіздігі олардың тұратын орындарынан қосымша білім беру ұйымдарының қашықта орналасқандығымен түсіндіріледі. Осы мәселені шешу үшін 2014 жылы Юбилейное ауылының «Мерей» кешенінің базасына, 2015 жылы Көксу ОМ базасына Топар кентінің өнер балалар мектебінің филиалдары ашылды. Жұмыстар осы бағытта жалғасады. 2015 жылы Абай ауданы әкімдігінің 2015 жылғы 16 қазандағы №30/10 қаулысына сәйкес Абай қаласының музыка мектебі өнер мектебіне қайта өзгертілді, 29 балаларды қамтумен бейнелеу өнері мен хореография бөлімдері ашылды. Қосымша білім берумен жалпы қамту 6,7% құрайды. 2016 ж. жалпы 170 балаларды қамтумен, - «Радиоэлектроника» және «3D- модельдеу» бағыттары бойынша үйірмелер ашу жоспарлануда, мектептерде көркемөнер, техникалық, ғылыми шығармашылық үйірмелерімен қамту 55% құрайды, жалпы қосымша білім берумен қамту (мектеп үйірмелері жәнесекциялар, мектепке дейінгі білім беру ұйымдары, әскери-спорт клубтары) – 88,7% құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: |