1.8 Сайтқа қойылатын талаптар
Сайты құрудың мақсатын бір сөзбен түсіндіру мүмкін әрине әр істе өзіндік талап бағыттары болады, сол негіздеріне негізделе отырып сайттында өз ереже талаптарыда жоқ емес. Сайтта қойылатын талаптар сайттың жалпы құрылымдық жағына оның ішіндегі жасалған және де жазылған мәтіндерге тікелей байланысы болады. Қойылатын негізгі сұрақтары төмендегілер:
- Сайттың жалпы құрлымыкандай талаптарға сай болу керек?
- Сайттың жалпы сыртқы көрінісі қандай болу керек?
- Қандай типтегі бағдарламаны қолдану жасауышыға тиімді екендігін анықтау қажет?
- Тұтынушлар үшін қанша сервер қызмет ететін болады?
- Сайттың жалпы көлемі жайында, экран өлшемі қандай болу қажет, қандай броузерларге негізделетіндігі деген сияақты өзекті мәселелер туындайды.
Жоғардағы аталмыш талаптарға сәйкес шешім шығаратын болсақ дазайнер үшін одан ары жұмыс жасауыне оңай болатын болады. Бастапқы үш сұрақ қайта–қайта туындейтын болады. Оған сәйкес сайттың жалпы жоспарында құруға болады.
Техниқалық талаптар: Бұл бөлім жалпы сайт жасауға қолданатын технологияларға зерттеу және талдау жасап оларға шолу жүргізеді. Мысалға, оларды атап өтер болсақ: HTML, JavaScript, CGI, Java, Plug-in және т.б. Жалпы техникалық талаптар негізінде барлық жағдайларды қарастыруға болады. Оларды жеке–жеке талдап айтар қойсақ: шығарылған жалпы сапасы және қорғаныс қауыпсіздігі, бейнелеуі, көпаппараттық сипаттамаларға сәйкес келуі және көпплатформалы және де басқадай техникалық талаптарға сәйкестіріледі.
Сыртқы көрінісіне жалпы сипаттамасы: Бұл бөлімде сайттың жалпы сырткы көрінісі туралы және жалпы дизайндық турғыданқарастырлады. Мұнда сайттқа қолданылатын бейнелер, суреттер, логотиптер, экран өлшемдері, және мультимедиялық технологиялар, графикалық бейнелердің қолданылуы деген сияқтылар бұл бөлімде қарастырлады. Мұнда тағы бір неше визуальды элементтер негізінде де қарастырлады. Сыртқы сипаттамасын жасағанан кейін сайтты жасауға негізгі қадамдар жасалды деуге болады, бірақта бұлар әлі жеткілікті емес келесі кезекке сайтты жіберу қызметі жатады.
Жіберу қызметі: Бұл бөлімде сайттың жалпы интернетте таралуы қарастырлады. Тарату қызметінің қандай серверге жіберу тиімді екендігін анықтау қажет анықтау кезінде ең арзан және қызметінің жылдамдығын ескере кеткен жөн.
Құрылымды сайт сызбасы:Бұд бөлімде сайттың құрылымын немесе блок сызба түрінде сайттың әр бір бөлшектерін көрсету қажет. Ресурстары әр түрлі өлшеммен өлшенуі мүмкін. Дәлірек айтсақ барын дайындау, технологиялық базаны құру, визуальды дизайн және менежмент ұйымдастыру тағы с.с.
Сайттың жалпы жоспарын жобалау дизайнердің өзіне тікелей байланысты. Еске сақтайтын бір жайт: сайт жобалау кезінде нәтижесін позитипті нәтижеге жеткізу қажет екендігін ескеру. Жобалау қанша күрделі болғанмен де үлгі немесе JAD эвалюциялық үлгілерін қолданамыз.
Сайттың жалпы жоспары қағаз бетіне құжат ретінде түскенен кейін оның шынайы жоспарын іс жүзінде жасау қажет болады. Сайттын жалпы жоспары төмендегідей сипатта болады.
Мақсаттын қысқаша сипаттамасы. Бұл бөлімде сайттың қысқаша сипаттамасы сипатталу қажет. Сайт неден жасалғандығы жайылы, оның жалпы жетістігі жайлы, оның глобальды мақсаты жайлы сипаттамалар берілу қажет.
Мақсаттың детальды түсініктемесі. Бұл бөлімде сайттың мән жайын жалпы сипаттындетальдап түсіндіру қажет болады.
Аудитория пікірі. Бұл бөлім тікелей қолданушыға ғана қатысты, қолданушы өз пікірін бұл бөлімде білдіру қажет, яғни қолданушының пікіріне негізделу қажет деп түсінуге болады.
Кез–келген WEB беттер негізгі белгілеулер болап табылады. Белгілеу технологиясына HTML, XHTML–ді атауға болады. Бұлар беттің құрылымын беттердің мүмкін болатын мәндерін анықтыйды. Ең кең таралған ұғым белгілік тілдер. WEB беттерінің ішкі құрылымын анықтайды, және ең кең таралмаған ұғым HTML–дің қолданылуы. Беттің сыртқы көрнісі шынында басқа технологиялар көмегімен жасалған болуы қажет.
HTML4,01: HTML–дің жаңартылған және соңғы версиясы.
HTML–дің ережелерімен қатар тегилері жақсы анықталған. Броузерді жасаушылардың кеңейтулері осы тілдерге негізделген.Кесте құрудың қарапайым бір мысалы, кесте 1.4–де көрсетілген.
Кесте 1.4
Кесте құру
Құрамындағы бөлім атаулары
|
Сипаттамасы
|
Құрамындағы бөлім жалпы сипаттамасы
|
Құрылым форматы
|
Қазіргі кездегі бөлім сипаттамасы
|
Поресс релиз ButlerRobot
фирмасы
|
Поресс релиз жаңаден пайда болған робот түрлері
|
Мәтін
|
Құжаттық
|
Иә
|
Бағдарламалық жабдықтаманы қолдану сипаттамасы
|
Қысқаша сипаттамасы бағдараманыңқолданлуы келешегі жасалған роботтарға тәжірибе жасалған
|
Мәтін
|
Қағаз
|
Иә
|
Тасымал супер компьютерлер сериясы
|
Жаңашыл сурет бейнелері жаңашыл технология негізінде жасалған Cray-9000 сериялы компьютер маркасы. DemoCompany-сының технологиясына сүйеніп жасалған
|
Сурет
(Бейнелер)
|
Gif
|
Жоқ
|
Ескертпе: Мәлімет келесі әдебиет бойынша жасалынған [8,б.22]
|
HTML (HyperTextMarkupLanguage) – гипер мәтіндік тіл. Бұл тіл белгілеу технологиясында бірінші дәрежелі. WEB беттерді құруда HTML DTD (DocumentTypeDefinition) жобалануымен анықталады. Стандартты байланыстырылған белгілеу тілі SGML (StandardiredGenralMarkupLanguage) және олардың 3 негізгі версиялары бар. Олар: HTML2, HTML3,2 және HTML4.
HTML4: HTML4–тің 3 негізгі түрі бар. Олар ауыспалы қатаң және фреймдер жинағы. Авторлардың көбісі ауыспалы мағыналық түрін көп қолданады.Сайт туралы дискуссиялық сценариялық әдістемелер: Қолданушының барлық күй жағдайын сипаттайтын әдіс. Бұл көбінесе қолданушы пікіріне негізделеді және қолданушылар арасына дискуссия жүріледі.Сол дискуссия негіздеріне сүйеніп сайттың жалпы сипаты және жоспары жасалады.
Сайт құрлымына қойылатын талаптар: Жалпы сайттың бөлімдеріне қойылатын талаптар бұл қара черновик деуге болады. Черновикте сайтқа қолданылатын суреттер, мәтіндер және материальдар жатады[8]. Жалпы сайттың құрылымын анықтау үшін әр бағытта көрсетілген кесте құру өте тиімді болып есептеледі.
Броузерінің өзі белгілеу тілдерінің нормалық жағдайына сәйкес келеді. Бұл технологияны әдепті қолданбауға әкеліп соғады. Ал дегенде HTML құрылымданған құжаттарға қолданылады. Көптеген жасаушылар құжаттарды жөндеуге бұл технологияны қолданады. HTML функциясы құжатты жөндеу мен тікелей байланысты. Соңғы нәтижесінде каскаттық кестелік стильдермен тікелей байланыстырылады. (CascadingStyleSleefts, CSS) көптеген қолданушылар осы күнге дейін HTML кестелерін қолданатын болады, және дизайнда HTML тегиларын кең қолданатын болады. W3С және броузер жасаушыларда HTML–ді ары қарай дамыту жоспарлары жоқ.
XHTML: XHTML–бұл HTML–дің жаңа редакциясы, XML (XtensibllMarkupLanguage бұл SGML емес) көмегімен орындалады. XHTML кәзіргі екі мәселені рұқсаттайды. XHTML–де кестелер қолдануға тиімді. Бұл дизайнерлер үшін өте күрделі мәселе, бұл арқылы ішкі түрін жалпы құжаттық сипаттамалардан айырып алуға болады. Екіншіден XHTML–де WEB беттерін құруда көптеген ережелерге бағынасыз. Мысалға, XHTML құжатында тек ғана төменгі регистрндатеги орналасу қажет. Атрибуттар қайткен күнде рамкада орналасқан болған болуы қажет, және негізгі ережелерге барлығы бағынуы керек.
XHTML–дің синтаксистік қатаңдығы бір жағынан оның қатаңдығы және екінші жағынан пайдасыз болып табылады. Жақсы және ережеге сәйкес жасалған беттерді жасау оңай болады, және оларды басқа бағдарламалар көмегімен өзгертулер енгізуге болады. XHTML–ге көшу өте ақырын жүрілетін проссес, бұл оның қатаңдығына байланысты. XHTML–дің артық қатаңдығы оны оңайлата түседі. HTML–ден қарағанда XHTML–дің мүмкіндіктері өте көп[9].
XML: белгілеу түрлерінің кеңейтілген түрі (ExtensibleMarkupLanguege, XML) бұл белгілеулік технологиялардың жаңашыл бір түрі деуге болады. Бұл WEB–беттерді өзгертуге мүмкіндік береді. XML туралы қолданушылардың көбі біледі. Қысқаша айтқанда SGML XML–дің бір түрі. Сондықтан егер сіз XML – дің көмегімен YML (YourHarkupLanguege) – ді құруға болады.
Ал дегенде өз ойын жасаған тілде толығымен көрсету үшін құжаттың түрін анықтаймез немесе DTD–ды қалай анықтайтендығын көрсеткен. DTD – дың қарапайым жобалары алғашқы оқу проссесіндегі үйретуші поссесі. Бұл құжат синтаксистік жағынан ғана емес DTD – ге қарай отырып та тексеруге болады. XML тілінің мүмкіндіктері шектеулі. Жасаушылардің көбі XHTML–ді WML (WirelessMarkupLanguege) – де жіпсіз дүниеге белгілеуге арналған тіл, ал SVG (ScalabllVectorGraphics) векторлық графиканы масштаптайды және XML негізінде.
CSS кестесі: WEB беттерінің сыртқы түрін толығымен анықтауға толығымен мүмкіндік берелі. Бұл технология бұдан бұрынғы броузерлерде болмаған. Беттер HTML–де көп құрылған, бұл броузерге тікелей байланысты. Броузерінің дамуы көп әсерін тигізді. CSS – тілі жақсы даму үстінде деуге де болады. CSS–дің негізінде жасалған кестелер жалпылай бір ережеге бағынады. Фондық түсін, топтық тұрағын, тегилер класын немесе id атрибутына сәйкес бірлік тегін анықтауға болады. Кестелік түрін қолдану ережелері көптеген визуальды аспектілерді анықтау үшін түсін, өлшемін және орналасуы жатады. Бұл ережелердің қолданылуы тегилердің қолданылуға тәуелді сәйкестендіріледі. XSLкесте құру технологияларының бірі. Мұны интернетте қолданады. Негізінде XML–дің бір мүмкіндігі ретінде қолданады. Көбінесе XSL Transformatic арқылы жүзеге асады.
Достарыңызбен бөлісу: |