2.5. Мәліметтер базасы
Мәліметтербазасыдегеніміз - ақпараттысақтауғажәнежинақтауғаарналғанұйымдасқанқұрылым. Еңалғашмәліметтербазасыұғымыжаңаданқалыптасқанкездеондашындығындамәліметтерсақталған. Біраққазіргікездегікөптегенмәліметтербазасынбасқаружүйелеріөздерініңқұрылымдарында тек мәліметтердіғанаемес, соныменқатаролардыңтұтынушыларменжәнебасқа да ақпараттық - программалықкешендерменқарым - қатынасыныңәдістерін де қамтиды. Сондықтанбізқазіргізаманғымәліметтербазасында тек мәліметтерғанаемес, ақпарат та сақталадыдепайтааламыз.
Мәліметтербазасынбасқаружүйесідегенімізжаңамәліметтербазасынқұруға, оны мәліметтерментолтыруға, оныңмазмұнынредакциялауға, олардыреттеуге, безендіругежәнебаспақұрылғыларынашығаруғанемесебайланысарналарынажөнелтугеарналғанпрограммалыққұрылғыларкешені.
Дүниежүзіндемәліметтербазасынбасқаружүйелерініңтүрлеріөтекөп. Олардыңәрбіреулерініңтүрліобъектілерменжұмысістеуерекшеліктеріне, қолданушығаұсынатынқызметтүрініңөзгешелігінеқарамастан, олардаортақұғымдаркешеніқалыптасқан. Сондықтанбізгебірғанамәліметтербасқаружүйесінқарастырсақжеткілікті. СолардыңішіненMicrosoftOfficeпрограммасыныңқұрамынаенетінMicrosoftAccess 2000 мәліметтербазасынбасқаружүйесінтаңдапалдық.
Ендіөзтақырыбымакелетінболсам, тақырыбымныңаты «Білімгерлердіңоқутөлемақысы». Мұндабілімгерлердіңаты - жөні, скидка, төленгені, төлеукеректігі, пайызы, т. б. қамтылған. Бұлтақырыптыалғансебебім, мәліметтербазасынқұрудыүлкенкөлемдемеңгеру. Мұнда 4 топтың (ФИ – 23 - 1, ИНФ - 24 - 1, ИНФ - 25 - 1, ИНФ26 - 1) оқутөлемақысыкестесінқұрдымжәнесолкестегесұраныс, қалып, есеп, қатынаубеттерінқұрдым. Бұлмәліметтерденадамдарөзінекеректімәліметтерді ала – аладыдепесептеймін
Мәліметтербазасыныңнегізгітүсініктері
Қарапайыммәліметтербазасыныңқұрылымы
Мәліметтер - ақпараттыңқұрамдасбөлігі. Тіркелуәдісінесәйкесмәліметтерәртүрлітасуыштардасақталадыжәнетасымалданады. Еңкеңтарағанмәліметтердітасуышқағазболыптабылады. Заттыңоптикалыққасиеттерініңөзгерісілазерліксәулелердіңкөмегіменжазылатынтасуыштар CD - ROM - да қолданылады. Магниттікқасиеттердіңөзгерісінқолданатынтасуыштарретіндемагниттіктаспалар мен дискілердіалуғаболады.
Базағаешқандаймәліметтеренгізілмегенжағдайда да олмәліметтербазасыболыпқалабереді. Өйткеніондамәліметтерболмағанкүнніңөзінде де, қандай да бірақпарат бар - бұлмәліметтербазасыныңқұрылымы. Олмәліметтердіенгізудіңжәнесақтаудыңәдістерінанықтапбереді. Мәліметтербазасыкөптегенобъектілердентұрады, бірақсолардыңеңнегізгісікестеболыптабылады. Еңқарапайыммәліметтербазасыбірғанакестедентұрады. Сәйкесінше, еңқарапайыммәліметтербазасыныңқұрылымысолкестеніңқұрылымыменанықталады.
Бізбілеміз, екіөлшемдікестеніңқұрылымыжолдар мен бағандардантұрады. Олардыңаналогыретіндеқарапайыммәліметтербазасындаөрістер мен жазбалардыаламыз. Өрістердіңқұрамы мен қасиеттерінөзгертуарқылы, мәліметтербазасыныңқұрылымынөзгертеміз. Егермәліметтерреттелген, яғниқандай да бірберілгенқұрылымғасәйкестендірілгенболса, ондаоларменжұмысістеудіавтоматтандыруоңайғатүседі. Мәліметтерқұрылымыныңнегізгіүштүрі бар: сызықтық, кестелік, жәнеиерархиялық.
Мәліметтердіңсызықтыққұрылымыдегенімізәрбірэлементтіңадресі мен нөмірібірмәндіанықталғанреттелгенқұрылым. Сызықтыққұрылымғамысалретіндетізімдердіалуғаболады.
Мәліметтербазасынбасқаружүйесініңекірежимі бар : жобалаушылықжәнепайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымынқұрунемесебаяндауғажәнеоныңобьектілерінжасауғаарналған. Екіншірежимдебазанытолтырунемесеоданмәліметтералуүшінбұрындайындалғанобьектілерпайдаланылады.
Жобалаушыкестеқұрылымдарынмәліметсізжасайдыжәне оны тапсырысберушіменбіргекелісіп, бірқортындығакеледі.
Базанықұрушыларбазанынақтымәліметтерментолтырмайды (тапсырысберушіолардықұпиядепсанауынаболадыжәнебөгдеадамдарғаұсынбайды). База обьектілерінқалаукезеңін де үлгілікмәліметтер мен эксперименттіктолтырубұғанқосылмайды.
Базаныпайдаланушы – формалардыңкөмегімен оны ақпаратпентолтырады, мәліметтердісұраусалулардыңкөмегіменөңдейдіжәнеқорытындынәтижеліккестелер мен есептертүрін де алады. Жалпыжағдайдапайдаланушылардыңқызметі – нақтыжұмыспарағындақарастырылғандарғағана, база құрылымынбасқаруғақолыжететіндейқұралдарыжоқ.
MySQL, кез келген басқа ДҚБЖ сияқты, компьютердің жадында орналасқан және TCP портына қызмет көрсететін серверлік бағдарлама. MySQL жағдайында порт нөмірі 3306 болады. Ал клиенттік бағдарлама, мейлі ол Perl тіліндегі CGI қолданбасы болсын, C тіліндегі бағдарламалық өнім болсын, осы порттағы ДҚБЖ-ға қосылып, оған SQL жолдарын жібереді. Бұл, өз кезегінде, қажетті әрекеттерді орындай отырып, оларды түсіндіреді және сұраныстың нәтижелерін клиентке қайтарады. Осылайша, мәліметтер қоры сервері клиенттік бағдарламалармен байланысады.
MySQL серверін іске қосу үшін mysqld.exe файлын орындау керек. Сервер терезесіз фондық процесс ретінде жұмыс істейді. Сонымен бірге ол жадта қалады және клиенттік қосымшалардың сұраныстарын өңдейді.
Серверді тоқтату үшін пәрменді орындаңыз:
mysqladmin -u түбірін өшіру.
Егер сервер дұрыс тоқтатылмаса, келесі жолы іске қосылғанда mysql.err файлына қате тоқтату туралы жазба қосылады. MySQLкэштеріндегі барлық деректерді сақтау үшін серверді дұрыс өшіру қажет.
MySQL-де мәліметтер базасына қол жеткізудің дамыған жүйесі бар. Дерекқор пайдаланушысына бүкіл дерекқорға, жеке кестелерге және кестелердің жеке бағандарына кіру рұқсаты берілуі мүмкін. Пайдаланушы жазбалармен орындай алатын әрекеттерде айырмашылық бар. Осындай күрделі (бір қарағанда) қатынау құрылымын ұйымдастыру үшін арнайы мәліметтер қорында бірнеше кестелер қолданылады. Осы кестелердің мәндерінің негізінде қол жеткізу саясаты құрылады.MySQL сервері пайдаланушылар туралы ішкі ақпаратты сақтау үшін пайдаланатын дерекқор әдепкі бойынша MySQL деп аталады. Бұл дерекқор пайдаланушы тіркелгісінің ақпаратын сақтауға арналған кестелерді анықтайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
