«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
394
резиденттердің жұмағы. 5-себеп: Қарны тоқ: Коворкинг орталықтарда тамақтануға рұқсат бар. Әрине,
кәуәп пісіріп, балық қуыра алмайсыз. Бірақ, жұмыс уақытында тынығып, шай не кофе ішіп, тәтті
торттар мен кекстер арқылы жүрек жалғап алсаңыз болады. 6-себеп: Бірлесе қызмет ету: Өзіңізбен
идеясы бір адамдарды, бірге жоспар құрып, болашаққа нық қадам басуға мүмкіндік беретін жандарды
жолықтыруға мүмкіндігіңіз бар. Сондықтан, кейде коворкинг орталықтарға барып, жұмыс істеңіз.
Адамдармен қарым-қатынасыңыз күшейеді, достар табасыз әрі мотивация аласыз [1].
Кітапхана тұтынушысы кәсіби әдебиеттер мен басылымдарға, сонымен қатар, басқа да
материалдарға қолжетімділікті пайдалана отырып, ағымдағы және келешектегі жобаларды
талқылауда әркім өз білімі мен тәжірибесін бөлісу арқылы өз міндетін орындауда таптыртпайтын
кеңістік. Ең маңыздысы тыныштықта жұмыс істеу мүмкіндігін туғызу.Коворкинг орталығының
басты бағыттарының бірі – медиатека:Медиатеканы ұйымдастырудың негізгі шарттарының бірі – әр
түрлі жастағы тұтынушыларға тек қажеттi ақпаратты жеткiзiп берудi ғана емес, олардың түрлi
шығармашылық жұмыспен айналысуына мүмкiндiк туғызуы тиіс. Осыған байланысты медиатеканың
қазіргі заманға сай ақпараттық технологиялармен жабдықталуы және интернетке қосылу мүмкiндiгi
қарастырылған. Медиатека құрамына тек кiтапханалық қор ғана емес, әртүрлi ақпарат көздерiн
пайдаланушы орта: бейне, дыбыстық қорлар, электрондық оқулықтар мен оқытушы бағдарламалық
қамсыздандыру бөлiмi, оқу залы, бейнепроектормен жабдықталған оқу дәрiсханасы, т.б. кiредi [2].
Материалдық-техникалық база кітапхана негізінде қазіргі талапқа сай медиатекалар
ұйымдастыруға толық мүмкіндік береді. Визуалды, аудиовизуалды ақпарат түрлерiн кiтапхананың
қорынан, ғылыми орталықтардан, бейнеқорлар мен дыбыстық қорлардан компьютерлiк желiлiк
байланыс арқылы алып пайдалануды жүзеге асыру үшiн медиатекалар ұйымдастырудың қажеттілігі
айқын. Қазіргі ақпараты адамнан көп заманда мәдени орталық ретінде көрсетіліп отырған кітапхана
жастарды жаңа идея ойлауға сонымен қатар қоғаммен етене араласуға зор ықпалын тигізері сөзсіз.
Облыстық кітапхана 2002-2004 жылдар аралығында «Ауыл кітапханасы» деген бағдарламаны жүзеге
асырған еді. Онда облыс көлеміндегі бірқатар ауылдарда кітапхана ашылды. Тіпті, осы уақытта 130
кітапхана мобильді стандартқа көшірілген. Бұл дегеніміз аталмыш мекемеде міндетті түрде 1
компьютер, сканер, принтер және арнайы бағдарлама болуы керек.
Осы бағдарлама аясында кітапханалар автоматтандырылған болатын. Енді сол істі жалғастырып,
ауылдық кітапханаларға көңіл бөлуге зор мүмкіндік туып отыр. «Руханият ошағы» жобасының
көздеген кезекті бір мәселесі - коворкинг-кітапхана ашу. Коворкинг дегеніміз – кітапханадан арнайы
бір бөлмені оқырмандарға сай етіп әзірлеу. Яғни мобильді стандарт бойынша жабдықталады.
Коворкинг орталығы кез келген адамға өзінің сүйікті ісімен айналысуына, арнайы тақырыптарда
дөңгелек үстелдер ұйымдастыруға, шахмат, дойбы ойнауға, гүл өсіріп, қолөнер бұйымдарын жасауға
зор мүмкіндік тудырады. Бір сөзбен айтқанда кітапханаға келушілердің бос уақытын тиімді әрі
пайдалы өткізуіне бар жағдайды жасайтын орталық болмақ. Сондықтан мұндай орталықтарды құру
әрі олардың санын көбейту заман талабынан туындап отыр [3].
Әдебиеттер:
1. «Өскемен жаңалығы» газеті [http://oskemen.kz/index.php?id=1106]
2. «Сарыарқа самалы» [http://saryarka-samaly.kz/index.php?id=1106]
3. «Павлодар жаналығы газеті» [www.pavlodarnews.kz]
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
395
Жапанова Алиса
Культурно-досуговая работа
Научный руководитель: канд.иск., доцент Р.Н.Валиуллина
КазГосЖенПУ
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА СЕТТЛЬМЕНТОВ КАК ОПЫТ ОРГАНИЗАЦИИ КУЛЬТУРНОГО
ДОСУГА
Түіндіме. Мақала шетелдік қоғамдық орталықтар – сеттльменттер есептердің тарихи
тәжірибесін зерттеуге арналған. Бұл орталықтардың пайда болуы мен дамуы қоғамның даму
жағдайымен алдын-ала анықталған және еріктілер, әлеуметтанушылар мен оқытушылар-
эксперименттердің ғылыми және шығармашылық күш-жігерлерін қолдануға арналған орынға
айналды.
Annotation. The article is devoted to the study of the historical experience of foreign public centers -
Settlements. The emergence and development of these centers was predetermined by the conditions for the
development of society and became a place for the application of scientific and creative efforts of volunteers,
sociologists and teachers-experimenters.
Зарубежный опыт организации культурно-досуговой работы имеет свои особенности,
обусловленные историческими, политическими, национальными особенностями развития общества.
В Великобритании очагами формирования досуговой деятельности стали так называемые
сеттльменты. Сеттльмент – settlement – в переводе с английского означает «поселение».
Первоначально этим словом обозначались особые районы в городах зависимых стран для
проживания подданных государства-метрополии. Сеттльменты были юридически независимы от
местного управления. Проживавшие в них люди строили быт и культуру по своим национальными
традициям, организовывали клубы и центры, где можно было общаться, говорить на родном языке,
заниматься различными видами творчества и проводить свободное время. Идею создания
общественных организаций по типу сеттльментов одним из первых сформулировал профессор
Оксфордского университета Д.Раскин. Он говорил, что все формы общественной жизни связаны
между собой, с искусством и моралью. Д.Раскин полагал, что создание специальных домов-
поселений в бедных районах городов, где можно проводить волонтерские мероприятия
просветительского характера, изменит жизнь малоимущих граждан к лучшему. Идею Д.Раскина
поддержал Арнольд Джозеф Тойнби, британский историк, культуролог и социолог. По инициативе
А.Тойнби на базе Оксфордского университета был организован «Сеттльмент» в восточной части
Лондона – Ист-Энде, известном по произведениям Диккенса раоне расселения беднейших слоев
населения. Предполагалось, что целью «Сеттльмента» станет изучение проблем бедности и
непрерывное обучение и культурное просвещение низших слоев. Арнольд Тойнби не успел увидеть
результаты своей активной социальной работы. Сеттльмент, получивший название «Тойнби Холл»,
открылся в 1884 году, через год после смерти вдохновителя и организатора. В 1886 году доктор наук
Берлинского университета Сэнтон Койт, изучив опыт «Тойнби Холла», основал первый сеттльмент в
США. Он открылся в Нью-Йорке и был назван «Нейборхуд Гилд». Большую работу для
продвижения идеи организации сеттльментов проделала американский социолог, лауреат
Нобелевской премии мира Джейн Аддамс. Изучив опыт работы «Тойнби Холл», Аддамс
организовала в Чикаго благотворительный сеттльмент «Халл-хаус». Его работа была направлена на
удовлетворение нужд женского населения. Джей Аддамс подошла к работе с научной точки зрения.
Ею были исследованы условия жизни и потребности населения в бедных районах города. При
сеттльменте были открыты детские ясли, библиотека, кухня, спортивный зал, мастерская и пансион
для молодых работающих женщин и девушек. Аддамс сумела вдохновить молодежь, и в сеттльмент
пришло много волонтеров. Благодаря публикация результатов исследования и обнародованию
конкретных фактов организаторы сеттльмента сумели добиться от правительства внесения
изменений в законодательство и проведения социальных реформ. Труды Джейн Аддамс были
высоко оценены обществом: в ее честь назван кратер Аддамс на Венере. Сеттльменты были признаны
