«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
277
Жүйке-жүйесінің қасиеттері ретінде жүйке-жүйесінің күші тұтқиылдан болған эмоциялық
күш кезінде, қандайда бір бақылаудан шықққан тапсырманы және алаңдататын сенсорлық
тітіркенулерді реттей алуы мен жауап қайтаруы арқылы оның деңгейін айта аламыз. Жүйке-
жұйесінің жоғары күші -бұл фактор, стрестің пайда болуына кедергі жасаушы және стресті
алмастырушы күш ретінде әсер етеді. А.В.Кучменко жүйке-жүйесінің жоғары күшіне ие тұлға
назарын аударуының өнімділігі өсіп жүйке-жүйесі күшейсе, ал әлсіз типтегі адамда керсінше-
төмендейді. Бірақ, оқуға деген қызығушылық тұрақты болмаса назар аударудың өнімділігі
жоғарлайды [3,245 б.].
Н.В.Щербатых зерттеулері бойынша студенттер емтихан кезінде жоғары белсендлілік
танытып, парасимпатикалық белсенді жүйке-жүйесі қызмет атқарып тұрса, ал өзін-өзі жоғары
бағалайтын студенттердің симпатикалық белсенділігі төмен жүйке жүйесінің қызметінің жоғары
болатындығын анықтады. Жүйке-жүйесінің типологиялық ерекшелігін топқа бөліп қарастыратын
болсақ, күш, қозғалыс, лабилділік, ұстамсыздық аса маңызды акцент қоятын дүниелер байқалады.
Инертті жүйке-жүйесіндегі адамдарға бұндай ситуация қиынға соғады, себебі тосыннан келген
cұраққа ұзақ ойланып жауап беру және мүлде имправизацияға жоқ болғандықтан ауыр кешіріледі.
Егер адам өзін жоғары бағалайтын болса онда ол стрестік ситуацияны жеңіл кешіріп, күрделі
мәселелерді аса қатты күзелмейді, жүйкесін ауыртпайды. Егер стрестік ситуация пайда болса өзін-өзі
бағалауы төмен адамдарға қарағанда өзін-өзі жоғары бағалайтын адам ситуацияны өзіне оңтайлы
шеше алады. Себебі, бұл ситуациялар өзінің мүмкіндігінің дейгейін көрсетіп, өзіне деген сенімділігін
одан әрі арттырады. Егер адам өзі туралы жаман ойласа ол өз шешімі мен ойына сенбейді.
Сондықтан ол өзгелердің ойына тәуелді және кез-келген әлеументтік әрекетпен сөзге, алаңдағыш
келеді [4, 215 б.].
А.Бандураның ойынша өзінің күшіне сену – өзінің эфективтілігіне сенімділік. Бұл эмоциялық
жай күйін көтеруші негізгі фактор. Ал керсінше, өзінің мүмкіндіктерінің эфективтілігінің төмен
екендігін білген тұлға депрессивтік күйге, мотивацияға, жетістікке жетуге деген жай күш төмендейді.
[5, 215 б.].
Қорыта келе, стрестік ситуация тұлғаның дамуына, өзінің мүмкіндіктері мен деңгейінің
қандай дәрежеде екендігін көрсете алады. Ситуациядағы мәселені шешуі оның тұлғалық
ерекшелігінің көрінісін, жетістікке жетуге деген бағыттылығын, мәселені шешуге деген
табандылығын көрсетеді. Студенттердің стрестік жай-күйі оқу мотивациясына қаншалықты әсер ете
алатындығын анықтауға мүмкіндік туғызады. Стрестік ситуацияның студент үшін маңыздылығы
оның ең маңызды шешуші емтиханға әсерінің тиуінде екендігі. Бұл әсердің негізінде студенттің
болашағы матерялдық (степендия, скидка, грант) және әлеументтік (ортадағы беделі)
проблемаларының ары қарай қалай өрбейтіндігін көре аламыз.
Әдебиеттер:
1. Бодров В. А. Психологический стресс: развитие и преодоление / В. А.Бодров. - М., 2006. -
528 с.
2. Лазарус Р. Теория стресса и психофизиологические исследования / Р. Лазарус //
Эмоциональный стресс. - М, 1970. - С. 178-209.
3. Писаренко В. М. Роль психики в обеспечении эмоциональной устойчивости человека / В.
М. Писаренко // Психологический журнал. - 1986. -№1._ С. 62-72.
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
278
Матниязова Дина
5В010300 – Педагогика және психология
Ғылыми жетекшісі: п.ғ.к. К.Т.Медеубаева
БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІН ЦИФРЛАНДЫРУ: ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚТАРДЫҢ БІЛІМ
БЕРУДЕГІ МАҢЫЗЫ
Аннотация. В статье рассмотрены сущность и значение электронных учебников в современной
системе образования, знания, приобретаемые в их разработке и использовании.
Abstract. The article deals with the essence and importance of electronic textbooks in the modern education
system, the knowledge acquired in their development and use.
Елбасы Н.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында: «Жаңғырған
қоғамның өзінің тамыры тарихының тереңінен бастау алатын рухани коды болады. Жаңа тұрпатты
жаңғырудың ең басты шарты – сол ұлттық кодыңды сақтай білу» екендігі айтылған [1]. Ұлттық код –
ең алдымен, тілде, дәстүріміз бен салтымызды, мінезімізді айқындайтын ділде, ұлттық мәдениетте.
Ізгілік, адалдық, перзенттік инабаттылық, адамгершілік, парыз, этикет, ақыл-парасаттылық молынан
қамтылған, парыз бен әділдік қатар сомдалған әл-Фараби, Ж.Баласағұни, М.Қашқари, А.Иасауи, Абай
мен Шәкәрім, Ахмет пен Әлихан, Мағжан мен Міржақып, т.б. ұлы тұлғалардың педагогикалық
идеялары арқылы халыққа дәріптелген.
Білім беру жүйесін цифрландырудың негізгі бағыты – ХХІ ғасырдың талаптарына сәйкес
қоғамды дамытудың жоғары тиімділікті технологияларына сүйенген жаңа білім стратегиясына көшу.
Білім беруді цифрландыру пән бойынша оқу бағдарламасына сәйкес нақты оқу тақырыбына арналған
дидактикалық материалдар. Олар оқу пәнінің белгілі бір тақырыптары бойынша мультимедиалық
түсіндіруді, интерактивтік тапсырмаларды және тестілік сұрақтарды қамтиды. Сандық білім беру
құрылымы: жаңа материалды түсіндірген кезде, материалды бекіту және меңгеру деңгейін бағалау, өз
бетімен оқу, орындау және өз-өзін бағалау кезінде қолдана алады. Сандық білім беруге жаттығулар
орындау, картамен жұмыс жасау, сәйкестіктерді белгілеу, сөйлемдерді толықтыру, кесте құру,
сөзжұмбақ, ребус шешу т.б. тапсырмалар енгізіледі. Жауапты есте қалдырудың тек механикалық
жаттанды түрінен студенттің саналы есте сақтау логикасы қалыптасады.
Білім беру жүйесін цифрландыру студенттердің зияткерлік әрекетін ынталандыруға,
материалды игеру деңгейін жетілдіруге, білім алуға деген қызығушылықты арттыруға, студенттің
тұлғасын қалыптастыруға және болашақ кәсіби мамандығына тиімді әсер етеді. Білім беру жүйесін
цифрландыру – оқу үдерісін жаңғыртудың тиімді де ұтымды құралы. Оқу үдерісінде сандық
ресурстарды қолдану қажетті құрал болатынын сенімді түрде айтуға болады.
Білім беру жүйесін цифрландыру арқылы студент бойында негізгі және пәндік
құзыреттіліктерді қалыптастыруға, студенттердің өздігінен көрнекілік, проблемалық оқытудың
әдістемесін жүзеге асыруына, білімді бақылауды автоматтандыру арқылы білім алуға болады. Біздің
ойымызша, сипатталған қолдану әдістерін орындай отырып, білім беруді цифрландыруды ендіру
оқытудың инновациялық әдістерін толықтырып, олардың жаңа қолданыстағы ақпараттық
технологиялармен үйлесуіне мүмкіндік береді.
ЖОО-да білім беруді цифрландыру студенттерді ізденушілікке баули отырып, ғылым мен
техниканың жетістіктеріне сәйкес нәтижелерге жетуге, ғылымға жетелеу арқылы өздерінің
қабілеттерін ашуларына көмектеседі. ЖОО-да білім беруді цифрландыруды енгізу болашақ
педагогтің кәсіби қызметінің сапасын арттыруға, медиақұзыреттілігін дамытуға, оқытудың саралануы
мен даралануына мүмкіндік береді. ЖОО-да білім беруді цифрландыруды қолдану кезінде сабақты
жоғары эстетикалық және эмоционалдық деңгейде өткізуге, сабақ үстіндегі жұмыс көлемін
арттыруға, проблемалық талқылау негізінде монологтік және диалогтік пікір айту іскерлігін
жетілдіруге, студенттің өз білім бақылай алуына, оқу үдерісінде кері байланысты тиімді
ұйымдастыруға қол жеткізуге болады.
Мәңгілік Елдің мәңгілік ұлағатты тұлғаларының педагогикалық ой-пікірлері, ғылыми еңбектері
бойынша сандық ресурстарға негізделген электронды оқулық жасақтау – қазіргі білім беру үдерісінің
негізгі ұстанымы.
«Педагогика» курсының «Педагогика тарихы» бөлімі бойынша пән
бағдарламасына сай студенттердің білімін жаңа технологиялық құралдармен бағалауға, бақылауға,
