9
І.
Жансүгіров атындағы ЖМУ ХАБАРШЫСЫ № 4 / 2015
«Мықты болып өссем», - деп,
Тазалықты сақтап жүр.
Кішкене бөбек еркетай,
Анасының жанында.
«Бейбітшілік»,- тілегі
Сақталсын әркез жадыңда.[3]
3. Санамақтың келесі түрі – ол айтыс санамақ. Айтыс санамақта бала санға ұқсас
сөз табу арқылы, ақындық қабілетін байқатады. Егер ол қарсыласының сөзіне
тапқырлықпен жауап бере алмаса онда, айтыста жеңілгені. Мысалы:
- Бас бармақ!
- Ойын басталмақ.
- Балаң үйрек!
- Шана сүйрет.
- Ортан терек!
- Күтер кезек.
- Шылдыр шүмек!
- Келді кезек.
- Кішкене бөбек!
- Тұр еркелеп.
4. Жаңылтпаш санамақта баланың тілін ұстартумен қатар оны шешендікке, таза
сөйлеуге баулып санауға үйретеміз. Бұл ретте Жақан Смақовтың жаңылтпашқа ұқсас
санамағы балалар тілін дамуына үлкен әсер етеді.
Башпайлар мен бақайды,
Былай-былай атайды.
Басқы бақай,
Опай-сопай.
Атсыз апай,
Ерке тотай.
Құйттай шоқай.
Балалар да қарайды,
Башпайларын санайды:
Басқы бақай,
Опай-сопай.
Атсыз апай,
Ерке тотай.
Құйттай шоқай.
5. Жұмбақ санамақта жұмбақтың шешуін табумен қатар ой-өрісін дамыта отырып
санауға үйренеді. Н.Жанаевтың «Неше бала» деп аталатын жұмбақ санамағы
балаларды санаумен қатар оларды жұмбақ санамақтың шешуін табуға үйретеді.
Екі бала егісті. Неше бала егісті?
Екі бала кеңесті. Неше бала кеңесті?
Екі бала келеді, Неше бала келеді?
Бір айналып белесті. Бір айналып белесті.
6. Ойын санамақтарда балалар сан жобасын үйренеді. «Санайық» деп аталатын
санамақта баланы ойната отырып, оларды санауға және үйренген сандарын ойын
арқылы есте сақтауға үйретеміз.
Ал санайық, санайық,
Сан сырына қанайық.
Бір саусақты жұмайық,
«Бір саны», - деп ұғайық!
Екі саусақ жұмайық,
«Екі сан», - деп тынайық!
Үшіншісін жұмайық,
«Үш саны», - деп шығайық!
Тағы бірін жұмайық,
Төрт санына ылайық.
Жұдырықты жұмайық,
«Бес болды», - деп ұғайық.
Оң қолдың енді біреуін,
Тағы да ептеп жұмайық,
«Алты сан», - деп ұғайық,
Екіншісін жұмайық,
«Сегіз ғой», - деп тынайық!
Үшіншісін жұмайық,
Тоғыз санға ылайық.
Жұдырықты жұмайық,
«Он болды», - деп ұғайық [2].
Қорыта келгенде, отбасында санамақтың әрбір түрін балаға жаттатып
олармен бірге ойнай отырып, ойын дамыту – ата –ананың борышы болса,
10
І.
Жансүгіров атындағы ЖМУ ХАБАРШЫСЫ № 4 / 2015
балабақшада мектепалды даярлық топ тәрбиешілері, мектепте бастауыш сынып
мұғалімдері оқушыларға белгілі тақырып бойынша санамақты жаттата отырып,
санауға үйретеді, олармен ұлттық нақышта тәрбие жұмыстарын жүргізумен қатар
оларды ұлтының салт-дәстүрін сақтай білуге дағдыландырады.
ӘДЕБИЕТТЕР
1. 2014 жылдың 17 қаңтарында Қазақстан Республикасының президенті
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кезекті халыққа жолдауы.
2. «АСЫЛ МҰРА» түркі антологиясы. — Астана:
Сарыарқа, 2012. — 568 б.
3. Әріптер сырластығы. Оқу әдістемелік нұсқау. Майлыбаева Г.С. 2007 ж.
ӘОЖ 535
ФИЗИКА ПӘНІНДЕ ДЕҢГЕЙЛЕП - САРАЛАП ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Калибеков Нурлан
Сарқан ауданы, Сарқан қаласы, Островский атындағы мектеп лицей,
Nurik9494@mail.ru
Бұл мақалда физика пәнін оқыту үшін инновациялық технологиялардың
маңызды екені айтылады. Инновациялық технологияны пайдалану сабақ сапасын
көтереді,оқушының сабаққа деген кызығушылығын арттырып, ізденушілік,
танымдық қасиетін арттыратыны туралы жазылған.
В этой статье говорится о том, что использование инновационых
технологий на уроке физики улучшают качество знаний учащихся, повышает
интерес к предмету, развивает творческую деятельность учащихся.
This article is about the importance of innovation technology in physics.Using the
innovation technology in physics is improves the quality of the lesson and develops
students' interest in the subject.
Кілттік сөздер: инновация, логикалық ойлау, физикалық заңдылықтар.
Қазіргі замандағы мұғалімнің алдындағы негізгі басты міндеті - тек қана
оқушыларды білім жағынан ғана қалыптастырып қоймай, оқушылардың рухани
деңгейін
оятып,
тәрбиелік
құндылықтарын
арттырып,
пәнге
деген
қызығушылықтарын дамытуға ат салысу. Бала тәрбиесінің дамуына ұстазынан басқа
қоршаған орта немесе басқа да адамдардың ықпалы әсер ететіндігі барлығына аян.
Мұғалім өмір бойы оқушымен оқушы болып өтетіндіктен, оқып - ізденуін
ешуақытта тоқтатпайды. Мұғалімнің өздігінен ізденіп, білімін жетілдіріп отыру -
бүгінгі таңдағы білімнің ажырамас бөлігі болып табылады.Сондықтан да мұғалімнің
кәсіби педагогикалық қызметі болуы шарт.Білім берудің даму бағыты мен
технологияларын қамтитын көптеген педагогикалық технология түрлерін қазіргі
кезде көптеп қолданып жүрміз. Бұл технологиялардың оқушының ой - өрісінің
дамуына тигізер пайдасы өте зор, себебі оларды қолдану сабақ нәтижесін, сапасын,
оқушылардың пәнге қызығушылығын арттырады. Әсіресе оқушылардың өздігінен
танып, іздену іс - әрекеттерін меңгертуді талап етеді. Деңгейлеп оқыту
технологиясының мақсаты болып білім алушының жеке басының дара және дербес
ерекшеліктерін ескеріп, олардың өз бетінше ізденуін арттырып, шығармашылығын
қалыптастыру болып табылады. [1]
Дамыта оқыту технологиясы қазіргі уақытта жаңа технологиялардың бірі деп
келеді. Дамыта оқытудың негізін Ян Амос Коменский өзінің 17 ғасырда «Ұлы
