Салаға көрсетілетін қолдау
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
43
Кепілдік
жүзеге
асырылатын
МҚҰ/КС/ЕДБ
кредиттері/микрокредиттері
бойынша
сыйақының
номиналды
мөлшерлемесі 6%-дан аспайды.
4) Микроқаржы ұйымдарының операциялық шығындарын субсидиялау
МҚҰ
операциялық
шығындарын
субсидиялауды
ауыл
шаруашылығы мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органдар
жергілікті бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырады.
Ауылдық елді мекендерде және шағын қалаларда берілген МҚҰ
микрокредиттерін
беруге
арналған
операциялық
шығындар
субсидиялауға жатады.
МҚҰ субсидия алушылар болып табылады.
Субсидиялар мынадай шарттармен беріледі:
субсидия мөлшері "Аграрлық кредиттік корпорация" АҚ-дан
алынған қорландыру қаражаты есебінен ауылдық жерлерде
және шағын қалаларда МҚҰ берген микрокредиттің
көлемінен 10 %-ды құрайды;
субсидия ауылдық жерлерде және шағын қалаларда
микрокредит беру үшін "Аграрлық кредиттік корпорация"
АҚ МҚҰ-ға ұсынған, оператор растаған қаражатты толық
игеру көлемін субсидиялау бойынша бір уақытта МҚҰ-ға
төленеді;
МҚҰ-ға ауылдық жерлерде және шағын қалаларда
микрокредит беру үшін "Аграрлық кредиттік корпорация"
АҚ ұсынған қаражаттың игерілуін агроөнеркәсіптік кешенді
дамыту саласындағы уәкілетті орган бекітетін Микроқаржы
ұйымдарының операциялық шығыстарын субсидиялау
қағидаларына сәйкес МҚҰ ұсынған құжаттар негізінде
субсидиялау жөніндегі оператор растауға тиіс;
субсидиялау мақсаты үшін Бағдарламада көзделген
мақсаттарға МҚҰ берген микрокредиттер ғана ескеріледі.
Бұрын берілген, МҚҰ операциялық шығындарына субсидия алған,
микрокредиттерден қайтарылған (негізгі қарыз бен сыйақыны өтеу
бойынша төлемдер) қаражат есебінен МҚҰ берген микрокредиттерді
беруге арналған МҚҰ операциялық шығыстары субсидиялауға
жатпайды.
3- ші бағыт. Халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және еңбек
ресурстарының ұтқырлығы арқылы еңбек нарығын дамыту
Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау
министрлігі Бағдарламаның үшінші бағытының операторы болып табылады.
Осы бағыттың шеңберінде мынадай міндеттерді іске асыру көзделеді:
1) Жұмыссыздар мен өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды жұмыспен
қамтамасыз етуге жәрдемдесу.
Бағдарламаға қатысушыларды жұмыспен қамтамасыз ету
мақсатында мынадай мемлекеттік қолдау шаралары көрсетіледі:
Салаға көрсетілетін қолдау
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
44
әлеуметтік кәсіптік бағдарлау, кәсіп таңдауда көмек көрсету,
оқу
және
жұмысқа
орналасу
мәселелері
бойынша
консультациялар;
лайықты бос жұмыс орындарын іздеу және жұмысқа
орналасуға
жәрдемдесу;
әлеуметтік
жұмыс орындарын құру;
жастар практикасын ұйымдастыру;
қоғамдық жұмыс орындарын ұйымдастыру.
Жұмыс іздеп жүрген адамдар, жұмыссыздар және Заңға сәйкес
басым құқықтарды пайдаланатын өзге адамдар жұмыспен қамтамасыз
етуде қолдау көрсетілетін Бағдарламаға қатысушылар болып табылады.
2) Еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыру.
Жұмыс күші тапшы өңірлерді жұмыс күшімен қамтамасыз ету,
өңірлердегі диспропорция мен демографиялық теңгерімсіздікті жою
мақсатында Бағдарлама шеңберінде өз еркімен қоныс аударуға
жәрдемдесу есебінен еңбек ресурстарының аумақтық ұтқырлығы
ынталандырылады.
Бағдарламаға қатысушылардың ерікті түрде қоныс аударуы
мынадай бағыттар бойынша:
өңіраралық қоныс аудару – жұмыс күші артық облыстардан
жұмыс күші жетіспейтін облыстарға жүзеге асырылады.
облыс ішінде қоныс аудару – мемлекеттік тұрғын үй қорынан
және/немесе жұмыс берушілердің қаражаты есебінен тұрғын
үймен қамтамасыз ету және тұрақты жұмыс орнына жұмысқа
орналасу мүмкіндігі болған кезде экономикалық даму әлеуеті
төмен ауылдардан облыстық (аудандық) маңызы бар қалаларға,
экономикалық өсу орталықтарына жүзеге асырылады.
Бағдарламаға қатысушыларды мемлекеттік қолдау көшуге және тұрғын үй
жалдауға (жалға алуға) және коммуналдық қызметтерге ақы төлеу шығыстарын
өтеуге субсидиялар беруді қамтиды.
Қазақстан Республикасының азаматтары, оралмандар және олардың отбасы
мүшелері жаңа тұрғылықты жерге ерікті түрде қоныс аудару бойынша
Бағдарламаға қатысушылар болып табылады.
Ерікті түрде қоныс аударудың қатысушылары Қазақстан Республикасының
жұмыссыз және өнімсіз өзін-өзі жұмыспен қамтушы азаматтар болып табылады.
3) Еңбекке орналастыру бойынша бірыңғай сандық алаңды құру.
Бағдарламаның осы бағыты жұмыс іздеу және персоналды іріктеуге
жәрдемдесу үшін "Еңбек биржасы" еңбек нарығының бірыңғай ақпараттық
базасын құруды көздейді.
17
17
Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған
бағдарламасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 29 желтоқсандағы №919 қаулысы
Қатты тұрмыстық қалдықтар нарығының даму мәселелері мен келешегі
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
45
3 ҚАТТЫ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАР НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ
МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН КЕЛЕШЕГІ
3.1 АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙ
Қалдықтармен жұмыс істеу саласы бәсекелік ортада екендігін ескере
отырып, аталған саладағы шағын және
орта бизнесті дамыту, қалдықтарды жинау,
сұрыптау және қайта өңдеу инфрақұрылымын дамытуды ынталандыру,
қалдықтардың кейбір түрлерін полигондарда көмуге тыйым салуды енгізу
мақсатында 2016 жылы автокөліктерге және оның компоненттеріне
(шиналар
және сұйықтықтар, аккумуляторлар), 2017 жылы – коммуналды қалдықтардың
40-50% құрайтын электр жабдықтарына және орамаға (пластмассалы, қағаз,
шыны, металды) ӨКМ енгізілді. ӨКМ Операторы кәсіпорындарға ӨКМ
таралатын өнім қалдықтарын жинау, кәдеге жарату және қайта өңдеу
шығындарын өтейді.
ҚР Экономика министрлігінің деректері бойынша, ӨКМ жүзеге асырудың
екі жыл кезеңінде (2016-2017 жылдар) 24,2 мың тонна пайдаланылған майлар,
27,5 мың тонна аккумуляторлар, 39,6 мың тонна тозған шина, 40,2 мың тонна
орама, 4,6 мың тонна электр жабдықтары жиналды және қайта өңделді. Қайта
өңдеушілерге төлем мөлшері 5,2 млрд теңгені құрады. Құрамында сынап бар
шамдарды және батарейкаларды жинау үшін 955 млн теңге сомасына 2321 дана
контейнер әзірленді және 11 әкімдікке
(Астана қаласы, Ақмола, Ақтөбе, Алматы,
Атырау, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қостанай, Қызылорда, Павлодар,
Солтүстік Қазақстан облыстары) берілді.
18
2018 жылға кәсіпорындардың орама және ЭЖ қалдықтарын жинау,
тасымалдау және қайта өңдеу шығындарын өтеуге 1983,0 млн. теңге
қарастырылды. ӨКМ шеңберіндегі өтемақы кәсіпорындарды ынталандыруға және
дамытуға, қалдықтарды қайта өңдеу үлесін арттыруға, ҚТҚ көлемінің 40%-дан
астамын құрайтын пластик, полиэтилен, макулатура, шыны қалдықтарын
айнлаымға тартуға мүмкіндік берді.
Бұдан басқа, 2016-2017 жылдары ӨКМ шеңберінде жеке және заңды
тұлғалардан 5,9 млрд. теңге сомасына 39,7 автокөлік сатып алынды. Ескі
автокөліктерді кәдеге жаратуға қабылдау және өтемақы төлеу отандық
автокөліктік паркті жаңартуға, аймақтардағы экологиялық жағдайды жақсартуға
мүмкіндік береді.
Жиналған ескі автокөлік құралдары Қарағанды қаласында 2017 жылы іске
қосылған автокөліктерді кәдеге жарату бойынша зауытқа кейінгі кәдеге жарату
үшін бағытталды. Зауыт қуаты – жылына 50 мың автокөлік
Қалдықтар көлемін қысқарту мақсатында ҚР Энергетика министрлігі
мүдделі мемлекеттік органдармен және ұйымдармен, кәсіпорындармен бірлесе
отырып, бөлшек саудада сыйымдылығы шағын полиэтиленді пакеттерді,
қоғамдық тамақтану орындарында бір рет пайдаланылатын пластик ыдыстарды
бірнеше рет қолданылатын өніммен, сондай-ақ экологиялық қауіпсіз, қоршаған
18
ҚР Энергетика министрлігінің «Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару бойынша
анықтамасы», energo.gov.kz/index.php?id=2960
