Қайталанатын алмастырулар.
сорттан тұратын элементтерден жасалынған қайталанатын алмастырулар саны
(2.6)
тең болады.
Мысал: Шахмат ақ фигура сүйектерін неше түрлі әдіспен шахмат тақтасының 1-ші қатарына қоюға болады?
Шешуі: =2 ат,=2 піл,=2 ладка,=1 уәзір,=1 патша болғандықтан, =.
Сонда
Әр түрлі етіп қоюға болады.
Комбинаторика элементтерін қолданып әр түрлі логикалық есептерді шешуге болады.
Логикалық есептердің саны да, шығару да тәсілдері де алуан түрлі.
2.1. 4 оқушыны 7 орындыққа неше түрлі тәсілмен отырғызып шығуға болады?
Шешуі: Мұнда Х жиыны 7 элементтен тұрады. Онда бізге қажетті сан барлық 7-ден 4 бойынша қайталанбайтын орналастырулар санына тең. Өйткені бірнеше оқушы бір орындыққа отырмайды деп есептейміз.
Сонда Жауабы: 840
2.2. Бес адамды кезекке неше түрлі тәсілмен тұрғызуға болады?
Шешуі: Бізге қажетті сан 5 элементтен алынған барлық алмастырулар санына тең. . Жауабы: 120
2.3. Үш таңбалы саннан қанша әртүрлі цифрдан құрастырылған үш таңбалы сан алуға болады?
Шешуі: . Жауабы: 6
2.4. Шахмат турниріне 12 ойыншы қатысты және әрбір шахматшы өзгелермен бір-бір ойыннан ойнайды. Турнирде барлығы неше партия ойналды?
Шешуі: Әрбір партияны өткізуге екі ойыншы қатысады. Онда барлық өткізілген партиялар саны 12-ден 2 бойынша алынған терулер санына тең.
. Жауабы: 66
2.5. Шахмат турниріне 7 адам қатынасқан. Әрбір ойыншы қалғандарымен бір партиядан ойнап шыққан. Барлығы неше партия ойнаған?
Шешуі: 1 - тәсіл. Әрбір шахматшы 6 партия ойнаған. Барлығы 21 партия ойнаған. (7*6 көбейтіндісін екіге бөлу керек, қарсы жағдайда әрбір партия екі рет есептелген болады).
2-тәсіл. (граф арқылы). Айталық әрбір шахматшы нүтемен белгіленген болсын, ал әрбір ойналған партия шахматшының біреуінен екіншісіне қарай стрелкамен көрсетілген болсын. Егер әрбір ойналған партияны біреу деп есептейтін болсақ, онда барлығы (6+5+4+3+2+1=21) партия болып шығады.
2.6. Шахмат турниріне 6 адам қатысқан. Олар: Айнур, Рахат, Жанат, Алина, Асыл, Данияр. Әрқайсысы бір-бірімен екі партия ойнаған. Неше партия ойнаған?
Шешімі: 15x2=30 Жауабы: 30
Айнур + + + + + Рахат + + + + Жанат + + + Алина + + Асыл + Данияр
2.7. 15 спортшы өзара 1 алтын, 1 күміс және 1 қола медалға күреседі.
Осы спортшылар өзара медалдарды қанша жолмен бөлісіп алар еді?
Жауабы: 2730
2.8. 15 адамнан 5 адамдық бригаданы қанша жолмен құруға болады?
Шешуі:
Достарыңызбен бөлісу: |