И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

векторының басынан В векторының соңына жүргізілген 
С векторы қорытқы вектор болады:
С = А + В.
Алайда, вектор құруды басқа тәсілмен де жүзеге асы- 
рута болады (7, 
0
-сурет). Екі вектордың да басы біріге- 
тіндей етіп В векторын (немесе А) көшіреміз. Осыдан 
кейім А және В векторына параллелограмм саламыз. Бұл 
параллелограмның диагоналі 7, б-суретте көрсетілген 
тәсіл бойынша алынған С векторына дәл келетіні сөзсіз. 
Осы себептен де кейде векторлар параллелограмм ере- 
жесі бойынша салынады деп айтады.
Қарастырылған тәсілдің екеуі де — б) және 
в
) — бір- 
дей нәтижені береді. Алайда екіден артық векторларды 
қосу жагдайында 
б)
тәсілі анағүрлым қарапайым, әрі 
ыңғайлы тәсіл. А, В, С және D векторлары (8-сурет) бе- 
рілген делік, векторларды, алдыңғы векторлардың басы 
келесі вектордың соңымен қосылатындай етіп, -өз-өзіне 
параллель көшірелік. Осыдан сынық сызық шығады. Қо- 
рытқы вектор А векторының қосылғыштарының біреуі-
8-рурет.
нің басынан ең ақырғы D-ның соңына дейін жүргізілген 
Е векторы болады. Қорытқы Е векторы берілген вектор 
салынатын тізбекке байланысты болмайтынына оңай көз 
жеткізуге болады. 8, б-суретте E = A + B-(-C-fD жағ- 
дайы, ал 8, e-суретте E = D + B + C + A жағдайы көрсе- 
тілген.
Векторларды азайту. Екі вектордың айырымы А —В 
деп, В векторымен қосылғанда А векторын беретін С век­
торын айтамыз. А —В айырымы мына түрде:
А —В = А + ( —В)
берілетіндіктен, С = А—В векторын А векторына шама- 
сы жағынан тең, бірақ оған қарама-қарсы багыттағы В 
векторын досу арқылы шығарып алуға болады.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: