Химия 9 класс

жүктеу 2,72 Mb.

бет	17/25
Дата	09.05.2023
өлшемі	2,72 Mb.
	#42500
түрі	Практикум

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 25

Organ-ximia-Tumenbaeva-Zharmuhambetova

Мақсаты: Көмірсулардың негізгі топтарының химиялық қасиеттерін, моносахаридтер құрамындағы функционалдық топтарды эксперименттік жолмен анықтай алу.
Жабдықтар: глюкоза, 5% , 10% , , , 5% сахароза, крахмал (ұнтағы), дистил. H₂O, йод суы сұйытылған, H₂SO₄ сұйытылған, зат шынысы, пробиркалар, шыны таяқша, штатив , ұстағыш, пипеткалар.

№ 1. Мыс сахаратының түзілуі.

Пробиркаға 2 тамшы және 4 тамшы ерітінділерін құю. Тұнба түзіледі, түсін белгіле. Оған 2 тамшы глюкоза ерітіндісін қосып шайқа. Өзгерістерді бақылап, оларды реакция теңдеулерімен өрнекте, қорытынды жаса.
№ 2. “ Күміс айна” реакциясы.
Пробиркаға 2 тамшы және 4 тамшы концентрациялы құйып, оған 3 тамшы глюкоза ерітіндісін қосып, ептеп қыздыр. Өзгерістерді бақылап, реакция теңдеулерімен өрнекте. Қорытынды жаса.

№ 3. Мыс гидроксидінің (ІІ) тотықсыздануы. (Троммер реакциясы).

Пробиркаға 2 тамшы , 4 тамшы құйып, оған 2 тамшы глюкоза қос. Пробирканы жайлап қыздыр. Қандай өзгерістерді байқадыңыз? Өзгерістерді реакция теңдеулерімен өрнектеп, қорытындыла.
№4. Фелингтің реакциясы.
5-6 тамшы глюкозаның ертіндісіне 3-5 тамшы Фелинг реактивін қосып қыздырғанда алдымен сары ертінді, одан кейін кірпіш-қызыл түсті тұнба түзіледі. Фелинг реактивінің құрамына күкіртқышқыл мыс, сегнет тұзы және күйдіргіш натр кіреді. Қыздырғанда Си(І)ОН тұнбаға түспейді, тек ертіндіні сары түске бояйды.
(П.А.Верболович, 86)
3-ші тәжірибе. Селивановтың фруктозаға жасалатын реакциясы.
Пробиркаға 3-4 тамшы 1%-тік фруктозаның ертіндісін және 1-2 тамшы Селиванов реактивін (0,5г резорцин 100 мл 20%-тік НСІ) тамызып, 2-3 минут қайнатады немесе 5-7минут су моншасында ұстайды. Ертінді біртіндеп шие-қызыл түске боялады.

№ 4. Сахарозаның гидролизі.

Екі пробирканы белгіле. Оның біріншісіне 2 тамшы , 5 тамшы , 2 тамшы сахароза ерітінділерінен қосып, қыздыр. Мыстың (!) оксиді түзілді ме? Түсіндір.
Екінші пробиркаға 10 тамшы сахароза және 2 тамшы сұйытылған H₂SO₄ қосып, алынған ерітіндіні 2-3 минут спирт шамының жалынында қыздыру. Осы ерітіндіден 3 тамшы алып, оны таза пробиркаға құю. Оған 2 тамшы және 7 тамшы ерітіндісін қосу, жылдам қыздыру. Өзгерістер болды ма? Оларды сипатта. Өзгерістерді реакция теңдеулерімен өрнектеп, қорытынды жаса.

№5. Толенстің реакциясы.

Ағаш ұнтағын концентрленген НСІ ертіндісімен сулап бояғыш затты-флороглюцинді қосқанда ұнтақ таңқурай түске боялады. Ағаштағы пентозандар тұз қышқылының әсерінен пентозаларға ыдырайды, ал пентоза фурфуралға айналады: Түзілген фурфурал флороглюцинмен таңқурай түсті өнім түзеді.
(П.А.Верболович, 94)
№6. Дисахаридтердің тотықсыздандырғыштық қасиеті.
Үш пробиркаға 3-4 тамшыдан 1% -тік сахароза, мальтоза және лактозаның ертінділерін тамызып, үшеуімен де Фелингтің реакциясын орындау керек. Көмірсулардың қайсысы тотықсыздандырғыштық қасиетке ие?
(П.А.Верболович, 94)
№7. Сахарозаның қышқылдық гидролизі.
Пробиркаға 10-12 тамшы 1%-тік сахарозаның ертіндісін тамызып, үстіне 2-3 тамшы 10%-тік күкірт қышқылы ертіндісін қосып, 2-3 минут қайнатады. Түзілген қоспаны лакмус бойынша 10% сілтінің ертіндісімен нейтралдап, Фелингтің реакциясын орындайды. Бақыланған өзгерістер бойынша қотынды жасау керек.

№ 5. Крахмалға сапалық реакция.

Пробиркаға 1-2 тамшы крахмал клейстерін және 8 тамшы дистилденген су құй. Оған 1 тамшы сұйытылған йод суын қос. Ерітінді түсі өзгерді ме? Қорытынды жаса.

№ 6. Крахмалдың гидролизі.

Пробиркаға 2 мл крахмал клейстерін құйып, оған 10 тамшы сұйытылған күкірт қышқылы ерітіндісін қос, шыны таяқшамен араластыр. Пробирканы абайлап 5-6 минут қыздыр. Зат шынысының бетіне пипеткамен он жеріне бір тамшыдан йод суын тамыз. Қыздырылып отырған ерітіндіге шыны таяқшаны батырып алып, зат шынысы бетіндегі бір тамшы йодқа араластыр. Тамшы түсі өзгерді ме? Егер тамшы түсі көк түске боялса, онда қыздыруды ары қарай жалғастырып, әр минут сайын зат шынысы бетіндегі йод ерітіндісінің түсі өзгеріссіз қалғанша қайталау. Йод түсі өзгеріссіз қалғанда қыздыруды тоқтат. Гидролиз аяқталды. Реакция теңдеулерін жазып, қорытындыла.

жүктеу 2,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 25