Ескі тежеуіш бұғауларын жаңаға ауыстырған кезде рычагті тежеуішті
автореттеуіштің корпусын № 574Б ұйғарым бойынша сағат тілімен
бұғауларды дөңгелектерге тигенше және автореттеуіштің корпусында
сезіліп қалғанша айналдырып тұтастырады. Сосын корпусты қарама-
қарсы бағытта 2 – 3 айналымға дейін айналдырады. Бұл бұғау мен
дөңгелектің арасында 5...8 мм өлшемдегі саңылаудың пайда болуына
септігін тигізеді.
Бақылау сұрақтары
1. Тежеуіш рычагті берілістің мақсаты қандай?
2. Тежеуіш рычагті берілістің құрамына қандай бөлшектер мен
құрылғылар кіреді?
3. Тежеуіш рычагті берілістің беру саны деген не және оны
белгілеу тәсілі қандай?
4. Жүк
және
жолаушылар
вагондарының
тежеуіш
рычагтіберілістері қалай жұмыс істейді? Локомотивтер мен
электрпойыздардың тежеуіш рычагті берілістері қалай жұмыс істейді?
5. Шарт. № 574Б автореттеуіштің құрылысы және қолданылу
қағидасы қандай?
6. Электрпойыздардың
тежеуіш
рычагті
берілістерінің
пневматикалық автореттеуішінің құрылысы мен қолданылу қағидасы
қандай?
7. ТЖ
электровоздары
тежеуіш
рычагті
берілістері
автореттеуіштерінің құрылысы мен қолданылу қағидасы қандай?
239
9 - т а р а у
АВТОМАТТЫ ЛОКОМАТИВТІ ДАБЫЛДАҒЫШЫ,
АВТОСТОП ПЕН ЖЫЛДАМДЫҚ ӨЛШЕУІШІ
9.1. Жалпы мәліметтер
Автоматты
локомативті
дабылдағыш
(АЛД)
жолдаға
бағдаршамдардағы көрсететін көлікшінің бөлімінде автоматты түрде
қайталанатын жолдың профильіне және ауа-райыға күйіне байланысты
емес пойыздар жақындайтын құрылғылар жиынтығынан тұрады.
Қозғалмалы локоматив пен қозғалмайтын жолдық сигналдар
арасындағы байланысты орнату бойынша АЛД құрылғысы үздіксіз
қимылдағы (АЛДҮ) және нақты қимылды (АЛДН) болып бөлінеді.
АЛДҮ қимылы кезінде жол бағдаршамдарының көрсеткіші
локомотивке үздіксіз жіберіледі, айдау мен станциялар бойынша сапар
кезіндегі әр уақытта, ал АЛДН қимылы кезінде жолдық дабылдар
локомотивке тек анықталған жерлерде (нүктелерде) жолдық
бағдаршамдардың алдында жіберледі. АЛДН жүйесін жартылай авто
шектеумен қамтамасыз етілген жерлерде қолданады.
АЛД-ның екі жүйесінде де дабылдарды жолдан локомотивке тарату
үшін рельсті шынжырды қолдану арқылы таратады, ал дабылды
таратудың өзі индуктивті тәсілмен жүзеге асады.
Ресейдің
көп
жерлерінде
автостоптың
құрылғыларымен
толықтырылатын,
машинисттің
жітілігін
және
жылдамдығын
бақылайтын АЛД үздіксіз қимылы қолданылады.
Автостоптар деп көлікшінің жолдық бағдаршамадардағы
көрсеткіші кезіндегі, пойыз жақындап келе жатқандағы және қажет
кезде (көлікшінің ешқандай іс-әрекет жасамаған кезінде) тежеуішті
автоматты түрде қимылға қосуының жітілігін бақылайтын құрылғыны
айтамыз. Сонымен, автостоптардың негізгі қызметі болып –
бағдаршамнан өтетін көрсеткіштермен және пойыздың тоқтатылуы
жолында ескерту, егер рұқсат етілген қозғалыс жылдамдығынан асқан
жерлер бар болса.
Локомотивті жылдамдық өлшеуіштер уақыт индикациясына,
пойыздың қозғалыс жылдамдығына, өтілген жолдың және т.б. және де
пойыздың қозғалу параметрлерін (жылдамдық, тездету/баяулату, жол,
уақыт, пойыздың тежеуіш магистральындағы қысым және т.б.) қағаз
таспада тіркеуге, локомотивті дабылдың құрылғысын көрсету мен
көлікшінің жеке қимылдарына (тежеуіш құрылғыларымен қолдану,
жітілік тұтқасын бақылауға) арналған.
241
әртүрлі, пойыздар жақындап қалған кездегі. Үш таңбалы құлттау
кезінде трансмиттермен жасалатын импульстар мен интервалдардың
үш түрлі қиыстыруы қолданады. 9.2 суретте трансмиттермен
жасалатын үш құпия сөз көрсетілген және импульстар мен
интервалдардың арасындағы ұзақтық көрсетілген. Толық циклдің
ұзақтығы (трансмитрдің валының толық айналуы) 1.6 с тең.
Солай, жолдық бағдаршамның жасыл («3» құпия сөз) белгісіне жүрген
кезде локомотивке циклге үш импульспен және олардың арасында үш
интервал кезінде импульстар түспейтін кезде орналасады. Циклдің
басында 0,35 с ішінде ауыспалы тоқтың импульстары түсіп, сосын 0,12
с импульстар түспейді (интервал), сосын 0,22 с ішінде қайтадан
ауыспалы тоқтың импульстары түседі, сосын қайтадан интервал, ол
кезде импульстар түспейді, сосын импульстар 0,22 с ішінде түсіп және
циклдің соңында импульстар 0,57 с жоғалады.
Локомотивті бағдаршамның («сары» жолды бағдаршамға жүру)
сары отына («Ж» құпия сөзі) 0,38 с ұзақтығындағы екі импульс сәйкес
келеді олардың арасындағы интервал 0,12 с және 0,72 с
интервалындағы екінші импульстан кейін.
Локомотивті бағдаршамның («қызыл» жолды бағдаршамға жүру)
сарымен қызыл («ҚС» құпия сөзі) оты екі импульспен олардың
арасындағы интервалдан тұрады.
Автономды жігермен қамтамасызданған жерлердегі құпиялы сөздің
тоғының жиілігі немесе электр күштің тұрақты тоғы 50Гц құрайды, ал
ауыспалы тоқтың электркүші – 25 немесе 75 ГЦ.
АЛД локомотивті құрылғысының құрамына (9.1 суретті қараңыз)
қабылдамалы ПК катушкалары, Ф фильтрі, ИР импульсті релесімен
локомотивті
күшейткіш,
дешифратор,
ЭПК
автостопының
электрпневматикалық клапаны, ЛС локомотивті бағдаршамы, СЛ
локомотивті скоростемері
9.2 сурет. Локомотивті дабылдың құпия сөз
сызбасы