Г. Д. Рыскелдиева М. Т. Иманбаева С.Қайыпжанқызы


Көркем шығармаларда кездесетін тәулік атаулары



жүктеу 2,37 Mb.
бет8/171
Дата06.04.2023
өлшемі2,37 Mb.
#42035
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   171
МҰҒАЛІМ КІТАБЫ,8-сынып ӘДЕБИЕТ

Көркем шығармаларда кездесетін тәулік атаулары
Алагеуім, алагөбе, елең-алаңтаңертеңгі мезгілде айналаның әлі жарықтанбай,
сәл ғана бозғылт тартқан кезі.
Құланиек – таң жаңа сыз беріп ата бастаған кез
Таң сәрі – жерге жарық түсе бастаған кез
Сәске күн арқан бойы көтерілген кез
Сәске түс – түске жақындаған мезгіл, сағат 12 шамасы
Тал түс – күннің қатты ысыған кезі, сағат 1 шамасы
Шаңқай түс көлеңкенің әбден қысқарған кезі, сағат 2 шамасы
Бесін бесін намазын оқитын кез, түс ауған шақ
Екінді түс ауып, күн батуға жақындаған мезгіл
Намаздыгер – күн еңкейіп, ұясына кіруге таянған кез
Ақшам, ымырт күн ұясына бата бастаған мезгіл
Іңір – күн батып, қас қарайған мезгіл
Қызыл іңір – қас қарайып, түн болған мезгіл


Поэзияны талдаудың жүйесі
1. Ең әуелі шығарма қайта-қайта оқылып, оның мазмұны терең ұғынылады. Ондағы айтылған ойлар қара сөзбен баяндалады немесе баяндалып жазылады.
2. Өлеңнің лириканың қай түріне жататыны, қандай тақырыпқа арналғаны анықталады. Өлеңнің лириканың төмендегі түрінің қайсына жататыны белгіленеді:

  • Саяси-әлеуметтік немесе азаматтық лирика

  • Махаббат лирикасы

  • Табиғат лирикасы

  • Көңіл күй лирикасы

Осылардың ішінде саяси-әлеуметтік лириканың тақырыптық ауқымы кең. Өйткені лириканың бұл түрі адам өмірінің алуан жағын қамтиды. Мысал ретінде мынадай тақырыптарды атаған жөн:

  • Отанды сүю

  • Ата-анаға махаббат

  • Бейбітшілік, тыныштық

  • Интернационалдық-достық

  • Өнер, талпыныс

  • Еңбек тақырыбы және т.б.

3. Идеясы анықталады. Идея дегеніміз – автор көзқарасы
4. Өлеңнің жанры анықталады. Өлең мынадай жанрларға бөлінеді:
Баллада – толғау, сюжетті өлең. Баллада итальянша билеу деген мағына береді, яғни лиро-эпостық сипаттағы, шағын сюжетті өлең. Мұнда ақын өзінің көңіл күйін, толғанысын жырлап қана тынбайды, сол сезімді туғызған себептерді оқиғаға айналдыра суреттеп көрсетеді. Мысалы, Қ.Бекхожиннің «Ақсақ Темір мен ақын», Қ.Жармағанбетовтың «Мұғалима» балладасын алуға болады. Әсіресе, «Кекті бала» атты балладасы көтеріңкі леппен жазылған.

жүктеу 2,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   171




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау