Г. Б юнусова Экологиялық құжаттау және сараптау



жүктеу 1,69 Mb.
бет2/8
Дата14.05.2018
өлшемі1,69 Mb.
#12221
1   2   3   4   5   6   7   8

6 кестенің қосымшасы


Міндетті

Қуаттық және материалдық ресурстарының пайдаланатын шикізатының сипаттамасы


5 кесте - Ресурстардың қосымша материалдарының шикізатының шығымы

Қосымша ресурстардың шикізат түрінің атауы

 


ГОСТ немесе ТУ

 


ГОСТ немесе анализ бойынша химиялық құрам


Пайдаланған шикізаттан алынған өнімнің атауы

Өлшем бірлігі

 


Шикзаттың өнім бірлігіне шығымы

Жалпы жылдық шығым

 


өту жылының жоспары бойынша

Жылдық фактісі бойынша по факту отчетного года

1

2

3

4

5

 

6

 

 

6 кесте


Қуатресурстардың шығымы

Кәсіпөндірісінің және өнімнің атауы

Қуатжеткізуші түрлер, шартты шағу тоннасы условного топлива (ТУТ)




Электроэнергия, кВт/сағ

Газ, ТУТ

Мазут, ТУТ

Уголь, ТУТ




барлығы

өнімнің бірлігі

барлығы

өнімнің бірлігі

барлығы

өнімнің бірлігі

барлығы

өнімнің бірлігі

1

2

3

4

5

б

7

8

9

6 кестенің жалғасы



Басқа түрлі жанғыштар, ТУТ

Жанғыш қуат

 

барлығы


 

өнімнің бірлігіне



 

барлығы


Соның ішінде

өнімнің бірлігіне

жанғыштан

екінші ресурс ретінде

10

11

12

13

14

15

Бақылау сұрақтары:

1 Кәсіпөндіріс орындарының өнімі туралы қысқаша сипаттамасы.

2 Жер ресурстарын пайдалану

3 Қуаттық және материалдық ресурстарының пайдаланатын шикізатының сипаттамасы

Қолданған әдебиеттер: 1. Өндіріс орындарының экологиялық құжаттамасы әдістемелік ұсыныс ГОСТ 17.0.0.04-90. –http://www.simbexpert.ru/



Кәсіпөндіріс орындарының экологиялық құжаттамасы (жалғасы)

Мақсаты: Кәсіпөндіріс орындарының экологиялық құжаттамасымен танысу

Жоспар:

1. Зиянды заттардың шығу көздерінің сипаттамасы



2. Өндірістердің зиянды заттарды шығарылуының сипаттамасы т/жыл

7 қосымша

Міндетті
қосымша 8 кесте - Зиянды заттардың шығу көздерінің сипаттамасы

Шығарылған заттар көздерінің атаулары (биіктігі, диаметрі немесе көлемі)

Шығарылған заттар көздерінің нөмірі

Шығарылған заттар көздерінің кәсіпорнының атауы

Зиянды заттардың атаулары

Зиянды заттардың коды

Шығу көзінен шығатын зиянды заттардың саны т/жыл

Қандай шаңұстайтын құралдардың атауы

1

2

3

4

5

6

7



Қосымша 8 кесте


КПД, %

Қаржылық салынуы мың. тенге. (газтазарту шығыны

Атмосфераға шығарылатын зиянды заттардың саны

Шығарындылар шығатын көзінің параметрлері

Жоба бойынша

Нақтылығы

Мың тенге./жылына)

Максималды, г/с, ШРЗ (ВСВ)

Суммарлы, т/жыл. ШРШ (ВСВ)

Бірлік өнімге

Көлемі, м3

Температура, t С

8

9

10

11

12

13

14

15

9 кесте - Өндірістердің зиянды заттарды шығарылуының сипаттамасы т/жыл



 

 

Зиянды зат



Барлық өндіріс көздерінен шығарылтын зиянды заттар (нақты)

 

 

Соның ішінде



 

 

Тазартылуға өтетіні



Код

Атауы

Тазаланбай шығуы

Тазалануға өтетіні

Ұсталынып тазартылғаны

Оның ішінде утилизацияланғаны

1

2

3

4

5

6

7


9 кесте жалғасы

Атмосфераға барлық шығарылған заттар (нақты)

Жойылған зиянды заттар %

 


Шығарымның шектеуі (шығарым лимиті)

Шығарым лимитінің жоғары денгейі

т/жыл

шартты,  т/жыл

т/жыл

т/жыл

8

9

10

11

12


Атмосфераны ластаушы көздер – бұл ластаушы заттардың объектен атмосфераға шығуы.

Л.З. Шығу көзі – бұл ластаушы заттардың пайда болатын объектісі (технологиялық құрылым, шикі заттардың және өнімдердің қоймасы).

Атмосфера ластануының ұйымдастырылған көзі – бұл ластандыру заттарын атмосфераға шығаратын құралы (түтін трубасы, вентиляциялық шахта, аэрациялық фонарь және т.б.).

Ұйымдастырылмаған атмосфераға зиянды заттарды шығаратын құралы жоқтар жатады.

Зияны заттар арнаулы газ шығаратын жабдықтары арқылы атмосфераға шығарылады.

Төлқүжаттың "Көсіпорыңда түзілетін калдыктардың сипат-тамасы" деген белімінде келтірілетін мәліметтер - істегі классификаторға сәйкес қалдықтардың нақты аталуы, олардың қауіптілік класы және мөлшері, негізгі химиялық элементтер (қосылыстар) және өрттік-жарылу қауіптілігі (жану қабілеттілігі, ездігімен тұтану, жарылу), агрегаттық күйі (шлак, ұнтақ тәрізді, ірі кесекті, ұсақты, сұйық, тұткырлы және т. с), ерігіштігі, ылғалдылығы. Бүл бөлімде кәсіпорын территориясында немесе сырт жерде ұйымдастырылған оларды сақтайтын (көметін) орындардағы қалдықтардьщ мөлшері; есеп беріліп отырған кезде сақталған жерден алынып пайдаланылған калдықтар көлемі; басқа мекемелерге әрі қарай қолдану үшін жіберілген қалдықтар мөлшері, кәсіпорынның өзінде өнім шығаруға қолданылған және жойылған қалдыктар массасы көрсетіледі.

"Қалдыктарды көмуге (жинауга) арналган полигондар мен жинайтын жердің сипаттамасы" бөлімінде кәсіпорын балансындағы қалдықтарды жинайтын жерлердің, полигондардың саны, орна-ласқан орны, олардың алып жатқан жерлерінің көлемі, санитарлық қорғау аймағының көлемі мен ауданы, ашылған жылы мен жоспарлық жабылу жылы беріледі. Бүл бөлімде сүзілуге қарсы қодданылатын экрандар (бетон, темірбетон, топырақ кабаты, үлпек және т. б.), объекті орналасқан жердегі қоршаған ортаның жағдайын анықтап отыратын бақылау жүйесі және қалдықтарды жинау мен көмуге және объектіні үстауға жүмсалатын қаражаттың көлемі көрсетіледі.

Бақылау сұрақтары:

1. Зиянды заттардың шығу көздерінің сипаттамасы

2. Өндірістердің зиянды заттарды шығарылуының сипаттамасы т/жыл


Топырақтың және азық –түліктің санитарлы-гигиеналық мөлшерлеу
Мақсаты: Топырақтың және азық –түліктің санитарлы-гигиеналық мөлшерлеуін үйрену

Жоспар:


1 Топырақ ластануының гигиеналық регламентациясы

2 Топырақ ластануының көрсеткіші

3 Топырақ жағдайының бағалық критерийлері

4 Азық түлікте қалған зиянды заттардың жіберілуі


1 Топырақ ластануының гигиеналық регламентациясы

Топырақтағы ластағыш заттектер үш бағытта нормаланады:

  1. ауыл шаруашылығында пайдаланатын жердің егістік қабатындағы улы химикаттардың мөлшері;

  2. кәсіпорынның территориясындағы улы заттектердің жинақталуы;

  3. елді мекендердің, көбінесе тұрмыстык қалдықтар сақтайтын жер топырағының ластануы.

Егістік қабаттағы улы химикаттарды нормалауға екі көрсеткіш қолданылады: шекті рауалы концентрация (ШРК т,) және уақытша рауалы концентрация (УРКТ).

  • ШРК т., - топырақтың егістік қабатындагы заттектердің шекті рауалы концентрациясы, мг/кг. Бұл концентрация адамның денсаулығына тікелей нсмесе жанама түрде қолайсыз әсер тигізбеуі қажст, сонымен қатар топырақтың өздігімен тазалану қабілетіне де;

  • ШРКо (РҚМ) - азык-түлік өнімдеріңдегі заттектердің шекті рауалы концентрациясы (рауалы қалған мөлшері), мг/кг.

ШРК т., белгілеу үшін қарастырылып отырған заттектің фондық концентрациясы, оның физикалық-химиялық қасиеті, тұрақтылығы, улылығы туралы мәліметтер қолданылады. Сонымен тәжрибе арқылы келесі мәлімсттер анықталады:

топырақтағы заттектің шектік рауалы концентрациясы, бұл мөлшер дсңгейінде оның тағамдық және жемдік өсімдіктерге өтетін көлемі кейбір рауалы қалдықтық мөлшерден аспауы қажет, басқаша айтқанда, тамақ өнімдеріндегі ШРКо,-дан;



  • заттек топырақтан ауаға ұшканда олардың мөлшері ауа үшін белгіленген ШРК-дан аспайтын рауалы концентрация (ұшатын заттсктер үшін);

  • микроорганизмдсрге және топырақтың өздігімен тазалану процесіне әсер етпейтін рауалы концентрация.

Қарастырылған көрсеткіштердің ішінде ең қатаң шартты түрде кабылданатын ШРКТ, топырақтарды зияндық сапаларына карай салыстырғанда негізгі болып қолданылатын да тек осы көрсеткіштің өзі ғана. Өсімдіктерді зиянкештерден, аурудан, арам шөптерден қорғау үшін қолданылатын кейбір улы химикаттарға белгіленген ШРКт, бар (5.1-ші кесте).
2 Топырақ ластануының көрсеткіші

Топырақтың үстіңгі қабаттары оңай ластанады. Әртүрлі химиялық қосылыстардың – улы заттар топырақтағы үлкен концентрациялары топырақтағы организмдер тірішілігіне зиянды әсер етеді. Сонымен бірге ауру тасушы және басқада керек емес микроорганизмдерден топырақтың өздігінен тазару қабілеті жойылады, бұның арты адамдарға, жануарлар мен өсімдіктер әлеміне зардаптарын тарттырады. Мысалы, өте ластанған топырақтарда сүзек және қылау қоздырғыштары бір жарым жылға дейін сақталады, ал ластанбаған топырақтарда тек екі-үш тәулік.

Топырақтың негізгі ластағыштары: 1) пестицидтер (улы заттар); 2) минералды тыңайтқыштар; 3) өндіріс қалдықтары және қоқыстар; 4) атмосфераға ластаушы заттардың газтүтінді шығарындылары; 5) мұнай және мұнай өнімдері.

Әлемде жылына миллион тоннадан артық пестицидтер өндіріледі және бұл өндіріс үздіксіз артуда.

Қазіргі кезде пестицидтердің адам денсаулығына деген әсерін көптеген ғалымдар радиоактивті заттардың әсерімен бірдей дейді. Сонымен қатар ғылыми негізде дәлелденген пестицидтерді пайдалану өнімді арттырумен қатар зиянкестердің түрлер құрамын да арттырады, тамақтық сапасы және өнімнің сақталуы нашарлайды, табиғи құнарлылығы жойылады.

Көптеген ғалымдардың пікірлері бойынша, пайдалынатын пестицидтердің басым көбі нысанадан тыс қоршаған ортаға түседі. Пестицидтер барлық тірі организмдерге әсер ете отырып, барлық экожүйелердің терең өзгерістеріне әкеледі, ал адам оны саналы ғана организмдер түрлерін жоюға қолданады.

Пестицидтер ішінде ең қауіптілері берікті хлорорганикалық қосылыстар (ДДТ, ГХБ, ГХЦГ), бұлар топырақтарда көп жыл бойы сақталуы мүмкін және тіпті олардың аздаған концентрациясы биологиялық жиналу нәтижесінде организмдерге өте қауіпті молуы мүмкін. Адам организмдеріне түскен пестицидтер аса қауіпті жаңа пайда болған түзілістерді арттырады, сонымен қатар организмдерді генетикалық жағынан бұзады, бұдан болашақ ұрпақтардың денсаулығына қауіп төнеді. Осы тұрғыдан олардың ең қауіптісі – ДДТ біздің елде және басқада елдерде қолдануға тиым салынған.

Пестицидтер тек қана адамдарға емес, сонымен қатар барлық фауна мен флораға да қауіпті. Өсімдіктер жамылғысы пестицидтерге өте сезімтал, және де қолдану аймағында ғана емес одан алыс жердерде де, себебі ластаушы заттар жел және су ағындарымен тасылады.

Пестицидтер ластанған топырақтардан өсімдіктерге тамыр жүйелері арқылы ене алады, соңынан биомассада жиналады да қоректік тізбекті зақымдайды. Пестицидтерді шашқанда көптеген құстар уланады, әсіресе сайрағыш құстар және жыл сайрауықтары, бозторғайлар және басқада торғайлар.

Пестицидтерді ұзақ пайдалану зиянкестердің төзімді нәсілдерінің дамуын арттырады және табиғи жаулары жоқ жаңа зиянкес организмдер пайда болады.

Топырақты ластанудан қорғау тәсілдері:

- тыңайтқыштарды енгізуде олардың негізделген түрлерін, дозаларын және тәсілдерін бұзбау, сонда қоректік затардың шығындары, олардың топырақтардан жер асты және жер үсті суларына түсуі азаяды, топырақта және өсімдікте заттардың қалдықтарының жиналуы кемиді;

- азот тыңайтқыштарының жоғары дозаларын өсімдіктердің даму фазаларда бөлшектеп енгізу, сонда оның шығыны азаяды және өсімдік маңызды даму фазаларында қоректік затпен қамтамасыз етіледі;

- минералды және органикалы тыңайтқыштарды үйлестіріп енгізу;

- эрозиялық процестерді болдырмау;

- өсімдіктерді химиялық қорғау тәсілдерін тиімді пайдалану;

- өсімдіктерді биологиялық қорғау тәсілдерін және алтернативті егіншілікті пайдалану;

- топырақта жиналған ауыр металлдарды сіңімділігі ауыр түрлерге ауыстыру;

- өте ластанған топырақтарды орман, декаративті өсімдіктерді өсіруде пайдалану және т.б.

топырақтың екінші рет тұздануы және батпақтануы).

топырақтың екінші рет тұздануы және батпақтануы).
3 Топырақ жағдайының бағалық критерийлері

Таблица 4 –Ластану заттарының лимиттік ШРК




Элементтер және қосылыстар

Топырақтың ШРК, мг/кг

ЛПВ

Құрамы, мг/кг, топрақтағы ЛПВ

Жалпы санитарлы, С1

транслокационды, С2

су-миграционды, С3

ауао-миграционды С4

Подвижные формы

Свинец

6,0

С1

6,0

6,0

63,0

нет

Никель

4,0

С1

4,0

6,0

14,0

-//-

Хром

6,0

С1

6,0

6,0

нет

-//-

Медь

3,0

С1

3,0

3,0

72,0

-//-

Цинк

23,0

С2

37,0

23,0

200,0

-//-

Валдық құрамы

Свинец

32,0

С1

32,0

35,0

260,0

-//-

Никель

35,0

С1

35,0

45,0

65,0

-//-

Цинк

85,0

С2

110,0

85,0

460,0

-//-

Сурьма

4,5

С2

5,0

4,5

4,5

-//-

Ванадий

150,0

С1

150,0

170,0

350,0

-//-

Кобальт

50,0

С1

50,0

250,0

10000,0

-//-

Медь

23,0

С1

23,0

38,0

263,0

-//-

Марганец

1500,0

С1

1500,0

3500,0

1500,0

-//-

Ванадий (к фону)

+100,0

С1

+100,0

+150,0

+200,0

-//-

Хром (III)

90,0

С1

90,0

90,0

90,0

-//-

Сероводород

0,4

С4

160,0

160,0

140,0

0,4

Нитраты

130,0

С3

225,0

180,0

130,0

нет

Денсаулықтың жалпы топырақтық зиянды заттармен ластану қызметтік тәуелділігі келесідей көрінеді:


Z = f(Dcp.мн; j, Kk; Dм)
Z – тұрғындардың денсаулығы; Dcp.мн – топыраққа түсетін орташа көпжылдық дозасы; j –ландшафттың өздік тазару әдісінің индексі; Kk – заттың коэффициент кумуляциясы; Dм максималды әсер етпейтін мөлшері.
2 Топырақтың сапалығын анықтау формасы:

Сi – топырақтағы физикалық ластау затының болуы; Сiф – топырақта зиянды заттың фондық болуы немесе ШРК; п – аномалды заттардың саны.
Таблица 22 – Топырақты экологиялық жағдайының бағасы


Топырақты ластану категориясы

Zc көлемі

Тұрғындардың денсаулығының көрсеткіші

Жіберілу

1-8



Жеңіл

8-16

Жоғары денгейде

Орташа

16-32

Жалпы аурудың өсуі

Күшті

32-64

Жалпы аурудың өсуі, соның ішінде балалардың

Өте күшті

64-128

Жалпы аурудың өсуі, соның ішінде балалардың, соның ішінде онкологиялық

Топырақтың көрсеткіштері оның ішіндегі құрамында мына металдардың (Си, Zn, Pb, Cd, Ni, Fe, Co, Hg), болуын есепке алған дұрыс болады.
3 Топырақ жағдайының бағалық критерийлері

Пайдалы кен қазғанда, кәсіпорындар, тұрғын үйлер, қалалар, басқа да құрылыстар салғанда топырақ жамылғысы бұзылады. Топырақтың қабаты көмір, руда, торф, фосфорит және басқада кен байлықтарын, құрылыс материалдарын ащық тәсілмен өндіргенде қатты бұзылады. Топырақтың бұзылуы және шөлді ландшафттың қалыптасуына жел және су эрозиясы әкеліп соғады. Бұзылған топырақтарды қалпына келтіру үшін рекультивация жүргізеді.

Жерді рекультивациялаудың екі этапы бар: бірінші техникалық, екінші биологиялық. Бірінші этапта үстін тегістейді, карьерлерді жабады, топырақтың гумусты қабатын шашады. Екінші этапта өсімдік жамылғысын жасайды. Былайша айтқанда бұзылған жерді қалпына келтіру жұмыстары тау-кен, инженерлік-құрылыс, мелиоративтік, орман шаруашылықтық, ауыл шаруашылықтық іс-шаралар комплексін құрайды.

Биологиялық рекультивациялау тәсілі орман және ауыл шаруашылықтық деп бөлінеді. Ауыл шаруашылықтық рекультивациялауда үстін тегістейді, алқаптардан тау жыныстарының сынықтарын әкетеді, қажеттігі болса химиялық мелиорация жасайды, су режимін реттейді. Содан кейін топырақ жағдайларына аса сұранысы жоқ дақылдарды себеді. Бұзылған жерлерде ағаш өсіру үшін кейде бірінші жылдары топырақ жақсартушы дақылдарды себеді, содан кейін ағаштарды, бұталарды отырғызады. Жоғарғы өміршендікпен қандағаш көзге түседі, азот жинаушы болып – қараған. Жақсы ылғалданған жағдайда терек және талды ұсынады. Кейде өте қатты бұзылған жерлерде су қоймаларын, имараттарды орналастырады.

Бұзылған жерлерді ауыл және орман шаруашылығына жарамдылығын анықтау үшін бірнеше тәсілдері бар: учаскелердің табиғи өсімдіктермен шөп басуын бақылау жасайды, далалық немесе вегетациондық тәжірибелер арқылы бұл жерлердің дақылдарға жарамдылығын анықтайды, лабораторияларда химиялық, минералогиялық және агрохиимялық талдаулар жасайды.

Ауыл шаруашылығына жарамдылығына байланысты дала және ормандыдала тау жыныстары мен топырақтарын келесінші категорияларға бөледі.

Әбден жарамды –гумус мөлшері 1 % артық, қоректік заттар қажетті мөлшерде, су-физикалық қасиеттері оңтайлы топырақ қабаты. Топырақ жамылғысы бұзылған жағдайда гумус қабатын бөлек үю керек, рекультивацияның алдында оны нашар тау жыныстарына 20-45 см. қалыңдықта салады..

Жарамды – гумус мөлшері 1 % төмен, агрофизикалық қасиеттері оңтайлы, зиянды тұздар жоқ тау жыныстары. Бұл қалыңдығы 25-40см тау жыныстарында шөптер (жоңышқа, түйежоңышқа, сиыржоңышқа-сұлы қоспасы, эспарцет) себуді ұсынады, 3-4 жылдан кейін бидай, арпа, картоп өсіруге болады.

Тиісті жақсартудан кейін жарамды – гумуссыз тау жыныстары, азот, фосфор, калий жетіспейді, агрофизикалық қасиеттері оңтайлы, мысалы тұнба мен саздың қоспасы. Бұл тау жыныстары жер жалдарын жасауды, органикалық және минералдық тыңайтқыштардың үлкен дозаларын енгізуді қажет етеді.

Жарамсыз немесе түбірлі жақсартуды қажет етеді – гранулометриялық құрамы ауыр, ерітінді тұздар бар юра саздары. Бұл тау жыныстарында орман дақылдарын, шөптерді өсіруге болады.

Өсімдіктерге жарамсыз пириттен тұратын тау жыныстарын рекультивация кезінде тамыр жайылатын қабаттың астына салу керек (3 м терең). Шамалы пирит мөлшері (1 % дейін) бар тау жыныстарында шөптер мен орман дақылдарын өсіруге болады, бірақ алдын ала әктеу керек.

Ауыл шаруашылық алқаптарының топырақ жамылғысы үкімет тарапынан бақылау жасалуы керек.


14 кесте –Топырақтың экологиялық жағдайының көрсеткіші

Бағалау көрсеткіші

Топырақтың геоэкологиялық жағдайының класы

I

норма


II

риск


III

кризис


IV

кедейленуі



жеңіл еритін тұздардың көрсеткіші (вес. %)

0,6 төмен

0,6–1,0

1,0–3,0

3,0 артық

улы еритін тұздардың көрсеткіші (салмақтық%)

0,3 төмен

0,3–0,4

0,4–0,6

0,6 артық

Содержание пестицидтер және басқа улыхимикаттардың құрамы( ШРК)

0,1 төмен

1,0–2,0

2,0–5,0

5,0 артық

Содержание нефти и нефтепродуктов (салмақтық. %)

0,1 төмен

1,0–5,0

5,0–10,0

10,0 артық

Таблица 15 – Топырақтағы химиялық заттармен ластануының қауіптілік класы



Қауіптілік класы

Химиялық ластау заттары

1

Мышьяк, кадмий, ртуть, свинец, цинк, фтор, 3,4-бензапирен

2

Бор, кобальт, никель, молибден, медь, сурьма, хром

3

Барий, ванадий, вольфрам, марганец, стронций, ацетофенон

4 Жер қыртысының химиялық құрамын анықтау оңай ма екен? Мұндай ауыр жұмыс бір адам түгіл бір ұрпақтыңда қолынан келмейді. Бұл міндетті шешу үшін әртүрлі ғылымдардың өкілдері мен көптеген ғалымдардың күштері керек болды. Әсіресе химиялық зерттеулер маңызды болды. Жаратылыстану ғылымдарының классигі орыс ғалымы М. В. Ломоносов көптеген геохимиялық проблемаларды ойына түсірді және Жер қойнауын білуде химияның рөлі басқарушы екенін атап өтті.

Х1Хғ аяғында АҚШ геологиялық қызметінің бас химигі Ф. Кларк талдаулардың нәтижелерін статистикалық жағынан жинақтап қорту арқылы жер қыртысының химиялық құрамын анықтау жолындағы көпжылдық жұмыстарын бастады. Ол былай деп ойлады: неғұрлым тау жыныстарының қандай болса да түрі көп тараған болса соғұрлым олардың үлгілері көп алынады да олардың химиялық талдаулары да соғырлым жиі жасалады. Талдауларды қосындысы арқылы жер қыртысының үстіңгі қабатының құрамы жайында түсінік алуға болады. Ф. Кларк бұл үстіңгі бөлікті шартты 10 миль (16 км) деп шектеді. Ғалым бұл проблема бойынша 40 жылдан артық еңбек етті және жер қыртысындағы химиялық элементтер мен басқада табиғи жаралымдардың мөлшері туралы деректерді бірнеше рет (1908 жылдан 1924 жылға дейін) жариялады. 1933 ж. А.Е.Ферсман жалпы Жердегі және басқада табиғи денелердегі химиялық элементтердің орташа шамасын, химиялық элементтердің таралуын санда бағалауға жол салған ғалымның құрметіне кларк деп атауды ұсынды.
Тамақпен адамның ішіне түсетін зиянды заттар:

1) тамақ рационы кейде қорғау қызметін атқарады;



Таблица 5 Кейбір химиялық элементтердің азық түліктің негізгі топтарының ШРК (мг/кг шикі заты)

Ауыр металлдр

Балық өнімдері

Ет өнімдері

Сүт өнімдері

Нан және астық өнімдері

Көкөністер

Жеміс

Сусындар

Ртуть

0,5

0,03

0,05

0,01

0,02

0,01

0,005

Кадмий

0,1

0,05

0,01

0,02

0,03

0,03

0,02

Свинец

1,0

0,5

0,05

0,2

0,5

0,4

0,4

Мышьяк

1,0

0,5

0,05

0,2

0,2

0,2

0,2

Медь

10,0

5,0

0,5

5,0

10,0

10,0

5,0

Цинк

40,0

40,0

5,0

25,0

10,0

10,0

10,0

Железо

30,0

50,0

3,0

50,0

50,0

50,0

15,0

Олово

200,0

200,0

100,0

не опр.

200,0

100,0

100,0

Никель

0,5

0,5

0,1

0,5

0,5

0,5

0,3

Хром

0,3

0,2

0,1

0,2

0,2

0,1

0,1

Бақылау сұрақтары:

1. Қоршаған ортаның сапасының мониторингі

2. Компактық жүйелерінің мониторингі.



3. Радиоактивті сәулеленудің мониторингі


жүктеу 1,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау