Г. Б юнусова Экологиялық құжаттау және сараптау

Кәсіпөндірістің экологиялық құжаты

7. Табиғи объектілерінің құжаттары....................................................................35

8. Экоқұжаттаманың біріктіру сабағы.................................................................38

9. Экологиялық сараптау (ЭС).............................................................................55

10. Экологиялық сараптаудың кейбір негізгі деңгейлері..................................57

11. Қоғамның ЭС қатысуы....................................................................................68

12. Қоғамның ЭС қатысуы....................................................................................73

13. Экологиялық сараптаудың қорытынды деңгейі...........................................74

14. Мемлекеттік экологиялық сараптау.............................................................84

15. Экосараптау бойынша біріктіру сабағы........................................................86

Қолданған деректер көзінің тізімі.......................................................................92

Кіріспе
Экологиялық құжаттау дегеніміз табиғи жүйенің, әлеуметтік-демографиялық кұрылымның, табиғаттык және өндірістік әлеуметін есепке ала отырып, шаруашылықтың бағыты және де басқа жағдайлар туралы құрамды сипаттамалар келтірілген құжат. Негізінде территорияның экологиялық төлқұжаты әкімшілік аудандар территориясына арналған, бірақ та оны басқа территориялық құрылымдарға да пайдалануға болады. Бүл төлқұжат бірнеше мыңдаған әртүрлі бағыттағы керсеткіштерді келесі бөлімдер арқылы қамтиды:

• территория туралы жалпы мәліметтер (әкімшілік жағдайы және

бөлінуі, тұрғындар, елді мекендер, жерге орналастырушылык);

• табиғи жағдайлар (географиялық сипаттама, геологиялық

құрылыс, жер бетінің керінісі (ландшафт), ауа райы, жер беті мен жер асты сулары, топырақ, есімдік жамылғысы, жануарлар әлемі);

• шаруашылық құрылымы мен экономикалық сипаттама (шаруашылық бағыттары, өнеркәсіп, энергетика мен жылуды қамтамасыз ететін жүйе, тау-кен онеркәсібі, транспорт пен коммуникация, су шаруашылығы, үй-жай шаруашылығы, ауылшаруашылығы, орман шаруашылығы, аңшылық пен балық шаруашылығы, негізгі қорлардың жағдайы);

• табиғи ортаның ластануы (ауа бассейні, топырақ, табиғи сулар,

ауылшаруашылық өнімдері, ортаның ластануына байланысты халықтың ауру-сырқауы, жануарлар мен осімдіктердің есіп-енуінің тегжелуі, кейбір түрлерінің жойылуы);

•табиғи жүйелерді (комплекстерді) қорғау (қорғалатын

территориялар - қорықтар, заказниктер, тұқым қоры, дем алу

зоналары).

Территорияның экологиялық төлқұжатына қосымша картографиялық мәліметтер және территорияның жалпы картасы қоса беріледі. Құжаттың соңында экологиялық жағдай туралы қорытынды, басқаша айтқанда, территорияның экологиялық аттестациясы жасалады. Төлкұжатта экологиялық тепе-теңдікті бұзбай және табиғат игіліктерін қоса пайдаланатын бір шаруашылықтың басқа шаруашылық салаларына зиян келтірмей алатын және қолданылатын аумақтағы табиғи ^ресурстардың мүмкіндік келемін, сонымен қатар табиғи жүйенің сыртқы әсерден туған озгерістерге тетеп беріп, қайтадан бұрынғы калпына келу қабілеттілігін есепке алу да қажет.

Жоспар:

2 Құжаттауды жасау және жүргізу

3 Экологиялық құжаттаудың иерархиялық денгейі. Табиғаттың техногенді объектілері, олардың әлеуметтік –экономикалық аймағындағы және табиғат территориясындағы маңыздылығы.
1 Құжаттау қоршаған орта объектілерінің жағдайын бақылайтын механизм ретінде.

Экологиялық құжаттау және сараптау объектілердің (территориялар, территориялық-өндірістік жүйелер және шаруашылық объектілер) табиғатты қорғауға бағытталған іс-әрекетіне құжаттарға сүйене отырып экологиялық-экономикалық сипаттама беру болып табылады. Экологиялық куәліктеу 1990 жылы үргізіле бастады. Экологиялық куәліктеуді жүргізудің негізгі әдістемесі болып МЕМСТ 17.0.0.04-90

«Табиғатты пайдаланушылардың экологиялық куәлігі» және «Өндірістік орындарының экологиялық куәліктеуді толтыру мен жүргізу туралы әдістемелік нұсқау». табылады.

Осы мақсатта кәсіпорындарға (ондірістік бірлестіктерге), территорияларға арналған экологиялық қүжаттар үлгілері мен төлкүжаттандыруды жүргізу әдісі жасалған (Т. А. Акимова, В. В. Хаскин, 1994).

Кәсіпорынның экологиялық толқүжатында көрсетілетін мәліметтер:

• 
  кәсіпорында қолданылатын технологиялар;
  
• 
  пайдаланылатын ресурстардың (шикізаттың, отынның, энергияның) сандық және сапалық сипаттамалары;
  
• 
  шығарылатын өнімнің сандық сипаттамасы;
  
• 
  қоршаған ортаға тасталатын шығарындылардың (төгінділердің, қалдықтардың) сандық және сапалық сипаттамалары;
  
• 
  кәсіпорында қолданылатын технологияларды шетелдік және отандық жақсы технологиялармен салыстырудың нәтижелері.
  

• 
  шығарылатын зиянды заттектердің (төгінді, қалдықтар) және өнімнің қоршаған орта мен тұрғындар денсаулығына тигізетін әсерін бағалауға және табиғатты пайдалануға төленетін төлемнің мөлшерін анықтауға;
  
• 
  қоршаған ортаға тасталатын зиянды заттектерге негізделіп кәсіпорын үшін шекті рауалы шығарынды (төгінді) нормасын белгілеуте;
  

• 
  кәсіпорынның табигатты қорғау шараларын жобалауға және олардың тиімділігін бағалауға;
  
• 
  кәсіпорынды қайта құруға арналған жобаларды сараптауға;
  
• 
  кәсіпорынның қоршаған табиғи ортаны қорғауға, ұтымды пайдалануға бағытталған зандарды сақтауын бақылауға;
  
• 
  табиғи жөне материалдық ресурстарды, энергияны және қосымша өнімдерді тиімді пайдалануды жолға қоюға.
  

Төлқұжат күшінің сақталу мерзімі 5 жыл. Күші жойылғаннан кейін жыл сайын жергілікті қоршаған ортаны қорғау органдары ұзартып отырады (егер де толқүжатта белгіленген нормадан ШРШ, ШРТ, шектік рауалы қалдықтар аспайтын болса).

Төлқұжат мынадай бөлімдерден тұрады: мұқабалық парағы; өнеркәсіп немесе объект туралы жалпы мәліметтер мен оның реквизиттері; өнеркәсіптің немесе объектінің орналасқан жерінің табиғи-климаттық сипаттамасы; өндірістегі немесе объектідегі технологияның қысқаша сипаттамасы және шығарылатын енім-дердің, материалдық заттектердің теңдестік жүйесі; найдаланатын жер туралы мәлімет; қолданылатын материалдық және энергетикалық ресурстардың, шикізаттардың сипаттамасы; ауаға шығарылатын заттектер туралы мәлімет; пайдаланатын және ластанған су, басқа қалдықтар туралы анықтама; бүзылған жерді ендеу, көлік туралы мөліметтер; объектінің экологиялық, экономикалық жағдайы туралы мәлімет.
2 Куәлікті жасау және жүргізу

Экологиялық төлқүжаттың бірінші бөлімінде жалпы мәліметтердің ішінде кәсіпорынға шекаралас объектілер де көрсетіледі. Төлқұжатта кәсіпорынның карта-схемасы келтіріледі, онда атмосфераны және жер асты суларын ластайтын көздер, су алатын нүктелер, қалдықтарды сақтайтын орындар белгіленеді және санитарлық қорғау аймағының, елді мекеннің, енеркәсіп зоналарының, ауылшаруашылыққа арналған жерлердің, көлік жол-дарының, дем алуға бағытталған зоналардың (санаторий, демалыс үйі, қорықтар, мәдени ескерткіштер, мүражайлар, кинотеатрлар және басқалар) шекаралары керсетіледі.

Төлкұжаттың "Көсіпорынды орналастыратын аймактың қысқаша табиғаттық-климаттық сипаттамасы" деп аталатын екінші бөлімінде метеорологиялық және ластаушы заттектердің таралуы жағдайын аныктайтын коэффициенттер туралы мәліметтер және сумен қамтамасыз ететін көздер мен акаба суларды қабылдаушылардың (аталуы, коды, орналастыру жері, минималды ортаайлық жүмсалу колемі және су сапасының керсеткіштері) си-паттамалары беріледі. Бүл мәліметтерді Қазгидрометтен және қоршаған ортаны қорғау министрлігінен алуға болады.

"Өндірістің қысқаша сипаттамасы, өнім туралы мөліметтер" бөлімінде бастапқы шикізаттың түрі мен мелшері және аралық өнімдер, ендірістік бағдарлама, шығарылатын енімнің түрлері мен көлемі туралы және басқа да мәліметтер келтіріледі. Әр өндіріс түріне байланысты материалдық кіріс-шығыстың теңдестік (баланс) сызбасы жасалады.

"Кәсіпорыңдағы суды пайдалану, суды шығару және ақаба суды тазалау жүйелерінің сипаттамалары" туралы бөлімінде суды иайдалану мен шығарудың теңдестік схемасымең байланысты мәліметтері, сумен камтамасыздандыратын көздердің сипаттамасы, сонымен қатар суды қолданушылар, ақаба сулар, тазалау ғимараттары, су айналым жүйелері туралы барлық ақпарат толығымен қарастырылады. Осы мәліметтерге сүйене отырып, әр ластаушы заттекке ШРТ нормативі жасалады.

Төлқүжаттың "Көсіпорыңда түзілетін калдыктардың сипат-тамасы" деген белімінде келтірілетін мәліметтер - істегі классификаторға сәйкес қалдықтардың нақты аталуы, олардың қауіптілік класы және мөлшері, негізгі химиялық элементтер (қосылыстар) және өрттік-жарылу қауіптілігі (жану қабілеттілігі, ездігімен тұтану, жарылу), агрегаттық күйі (шлак, ұнтақ тәрізді, ірі кесекті, ұсақты, сұйық, тұткырлы және т.с), ерігіштігі, ылғалдылығы. Бүл бөлімде кәсіпорын территориясында немесе сырт жерде ұйымдастырылған оларды сақтайтын (көметін) орындардағы қалдықтардьщ мөлшері; есеп беріліп отырған кезде сақталған жерден алынып пайдаланылған калдықтар көлемі; басқа мекемелерге әрі қарай қолдану үшін жіберілген қалдықтар мөлшері, кәсіпорынның өзінде өнім шығаруға қолданылған және жойылған қалдыктар массасы көрсетіледі.

Көсіпорын құрастырған экологиялық төлқұжат жергілікті табиғатты қорғау органдарының талабына қарай сараптауға жіберілуі мүмкін.

Экологиялық телқүжат шаруашылық объектілерді экологиялық аттестациядан өткізуге мүмкіндік береді, оған сүйене отырып кәсіпорынның шекті рауалы техногендік жүктеме және территорияның техногендік сыйымдылық талаптарына сойкестігін анықтауға болады.
3. Экологиялық куәліктеудің иерархиялық денгейі Табиғаттың техногенді объектілері, олардың әлеуметтік –экономикалық аймағындағы және табиғат территориясындағы маңыздылығы.
Территорияның экологиялық төлқұжаты дегеніміз табиғи жүйенің, әлеуметтік-демографиялық кұрылымның, табиғаттык және өндірістік әлеуметін есепке ала отырып, шаруашылықтың бағыты және де басқа жағдайлар туралы құрамды сипаттамалар келтірілген құжат. Негізінде территорияның экологиялық төлқұжаты әкімшілік аудандар территориясына арналған, бірақ та оны басқа территориялық құрылымдарға да пайдалануға болады. Бүл төлқұжат бірнеше мыңдаған әртүрлі бағыттағы керсеткіштерді келесі бөлімдер арқылы қамтиды:

• территория туралы жалпы мәліметтер (әкімшілік жағдайы және

бөлінуі, тұрғындар, елді мекендер, жерге орналастырушылык);

• табиғи жағдайлар (географиялық сипаттама, геологиялық

құрылыс, жер бетінің керінісі (ландшафт), ауа райы, жер беті мен жер асты сулары, топырақ, есімдік жамылғысы, жануарлар әлемі);

• шаруашылық құрылымы мен экономикалық сипаттама (шаруашылық бағыттары, өнеркәсіп, энергетика мен жылуды қамтамасыз ететін жүйе, тау-кен онеркәсібі, транспорт пен коммуникация, су шаруашылығы, үй-жай шаруашылығы, ауылшаруашылығы, орман шаруашылығы, аңшылық пен балық шаруашылығы, негізгі қорлардың жағдайы);

• табиғи ортаның ластануы (ауа бассейні, топырақ, табиғи сулар,

ауылшаруашылық өнімдері, ортаның ластануына байланысты халықтың ауру-сырқауы, жануарлар мен осімдіктердің есіп-енуінің тегжелуі, кейбір түрлерінің жойылуы);

•табиғи жүйелерді (комплекстерді) қорғау (қорғалатын

территориялар - қорықтар, заказниктер, тұқым қоры, дем алу

зоналары).

Территорияның экологиялық төлқұжатына қосымша картографиялық мәліметтер және территорияның жалпы картасы қоса беріледі. Құжаттың соңында экологиялық жағдай туралы қорытынды, басқаша айтқанда, территорияның экологиялық аттестациясы жасалады. Төлкұжатта экологиялық тепе-теңдікті бұзбай және табиғат игіліктерін қоса пайдаланатын бір шаруашылықтың басқа шаруашылық салаларына зиян келтірмей алатын және қолданылатын аумақтағы табиғи ^ресурстардың мүмкіндік келемін, сонымен қатар табиғи жүйенің сыртқы әсерден туған озгерістерге тетеп беріп, қайтадан бұрынғы калпына келу қабілеттілігін есепке алу да қажет.

Мөлшерлі-техникалық құжаттар экологиялық куәліктеуді төрт негізгі міндеттерді шешуге мақсаттайды:

1. Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану көзқарасынан өндірістердің экологиялығының бағасы.

2. Өндірістердің қоршаған ортаға теріс әсерін тигізуінің бағасы.

3. Тазарту жұмыстарын жақсарту және өндірістерден қоршаған ортаға тиетін теріс әсерді төмендету.

4. Кәсіп орындарының ластандырғаны үшін ақы төлемін жинау.

Экологиялық куәліктеудің иерархиялық денгейлері. Сонғы кезде райондар мен облыстардың экологиялық куәлігі пайда болды яғни территориялардың. Ресей федерациясында экологиялық куәліктеудің федералдық жүйе концепциясы жасалды. Ол территориалды-иерархиялық принципі бойынша жасалуы тиісті. Экологиялық куәліктеу иерархиясының 4 денгейін бөліп көрсетуге болады:

- бірінші денгейі – локалды (кәсіптердің экологиялық куәлігі);

- екінші денгейі – райондық: қала немесе административтық район (муниципалды экологиялық төлқұжат);

- үшінші денгей – аймақтық: область немесе ірі қала (аймақтық немесе территорияның экологиялық төлқұжаты);

- төртінші денгей – ұлттық, мемлекеттік (Қазақстанның экологиялық төлқұжаты немесе ұлттық баяндама).

Бақылау сұрақтары: ршаған орта объектілерінің құжаттамасы дегеніміз не?

2 Құжаттар қалай жасалады және жүргізіледі?

3 Экологиялық куәліктеудің қандай иерархиялық денгейлері болады?

Қолданған әдебиеттер:

1. Өндіріс орындарының экологиялық құжаттамасы әдістемелік ұсыныс ГОСТ 17.0.0.04-90. –http://www.simbexpert.ru/

Жоспар: 

2 Экологиялық құжаттамасының жалпы мәліметтері

3 ЭК Экологиялық құжаттамасының құрылысы

4 ЭК кестесін толтыру ережесі

Экокуәлікті жасау және жүргізу. Табиғатты пайдаланушы экокуәлікті өзінің күшімен жасайды. Экокуәлік өндірістік жетекшісімен бекітілуі тиісті және мемелекеттік қоршаған ортаны қорғау бөлімдерінің келісімімен жасалуы тиісті. Ақпараттардың дұрыс екеніне және экокуәлікті толық толтырылуына мекеменің жетекшісі жауабты.

- технологиялық жоспарлау;

- карталар;

- табиғатты пайдаланушының инструкциясы;

- мемлекеттік стандарттары;

-материалдарға және басқа нормативті құжаттарға деген техникалық жағдайлар.

Форманы толтыру барысында материалдық ағымының баланстық схемасы құрастырылады, қуаттық- материалдық ресурстарының шығымы, шығарылған өнімдердің бірлігіне есептеледі, өнімнің эффектілігі. Экокуәліктің ақпараттық базасы үзілмей корректировка жасап отырады.
Қарастырылған жүйеде принципиалды жаңа болып территорияның экологиялық куәлігі (ТЭК) болып табылады.

Экологиялық төлқұжат мемлекеттік денгейде нақты районның немесе облыстарындағы басқа территорияларының экологиялық жағдайдың объективті ақпараттарын алу үшін қажетті. Экологиялық төлқұжаты жағдайдың анализдеуі жүйелік принципінің алға басуын нақтылайды, оның әдістемелік, ұйымдастық және қызметтену негізінің бірлігін көрсетеді.

— Өндіруші райондары;

— Территориалдық бірлік (субъект ҚР, область, аймақ және т.б.).

- элементарлы операциялар анықталатын әр түрлі технологиялық үрдісіне матрица құрастырылады;

- элементарлы технологиялық операцияларды қамтамасыздандыруға қажетті нормокомплекстік машиналарды корреспонденттеушілеу матрицасы құрастырылады олардың механизмдері мен құралдары;

- қоршаған ортаға әсер ететін элементарлы технологиялық операцияларды қамтамасыздандыруға қажетті негізгі матрицасы құрастырылады (әр нормативтік көрсеткіштері бойынша);

- элементарлы технологиялық операциялардың әсер етуінің көрсеткіштерінің қосындысы.
2. Экологиялық құжаттамасының жалпы мәліметтері

Экоқұжаттың құрамы. Экокуәліктеу қоршаған ортаны қорғау мәселесінің бірлік жүйе принциптерімен құрылған. Экокуәлік келесі элементтер құрылысынан тұрады:

- титулдық бет (формасы қосымшада көрсетілген);

- экокуәлікті жасау туралы мәліметтер (атауы, адресі және экокуәлікті жасауға лицензиясының болуы)

- мазмұны (бөлімдердің аталуы және экокуәліктің қосымшасы);

- табиғатты пайдаланушы туралы жалпы мәліметтер (оның атауы, шығу орны, классификациялық қасиеттері және т.б.);

- экологты-экономикалық көрсеткіштер (қоршаған ортаны қорғауға жіберілген қаржы, қаржылау көзі, ресурстарын пайдаланған үшін және қоршаған табиғат ортасын ластаған үшін ақы төлеу);

- шығарылатын өнім туралы мәліметтер (өнімнің атауы, оның шығу көлемі);

- өндірістің қысқаша сипаттамасы (өндіріс туралы мәліметтер, технологиялық операциялар, қолданған құралдар, шикі заттар, материалдар);

- қуаттасушылардың талабтары туралы мәліметтер (жылу-энергетикалық ресурстар туралы сипаттамалар келтіріледі);

- экологты-өндірістік көрсеткіштер (қоршаған ортаны қорғауға пайдаланатын негізгі өндірістік фондтар; қоршаған табиғат ортасына жіберілген қаржылар);

- шығару көздерінің сандары; ластаушы заттардың сипаттамасы;

- ГОУ болуы; суды талаптаушылар және суды тасымалдаушылар; тазарту құралдардың болуы;

- жауын және ағын суларының көлемі; (өндіріс және тұрмыстық қоқыстарының сипаттамасы);

- жерді пайдалану туралы мәліметтер;

- табиғатты пайдалану және табиғатты қорғау әсерінің рұқсаты туралы мәліметтері (лицензиялар);

- табиғатты қорғау туралы жұмыстарының жоспары (өткізу мерзімі, қаржы шығару, экологиялық эффект);

- пайдаланған ақпараттар көздерінің тізімі.
Төлқүжаттың "Көсіпорыңда түзілетін калдыктардың сипат-тамасы" деген белімінде келтірілетін мәліметтер - істегі классификаторға сәйкес қалдықтардың нақты аталуы, олардың қауіптілік класы және мөлшері, негізгі химиялық элементтер (қосылыстар) және өрттік-жарылу қауіптілігі (жану қабілеттілігі, ездігімен тұтану, жарылу), агрегаттық күйі (шлак, ұнтақ тәрізді, ірі кесекті, ұсақты, сұйық, тұткырлы және т. с), ерігіштігі, ылғалдылығы. Бүл бөлімде кәсіпорын территориясында немесе сырт жерде ұйымдастырылған оларды сақтайтын (көметін) орындардағы қалдықтардьщ мөлшері; есеп беріліп отырған кезде сақталған жерден алынып пайдаланылған калдықтар көлемі; басқа мекемелерге әрі қарай қолдану үшін жіберілген қалдықтар мөлшері, кәсіпорынның өзінде өнім шығаруға қолданылған және жойылған қалдыктар массасы көрсетіледі.

"Қалдыктарды көмуге (жинауга) арналган полигондар мен жинайтын жердің сипаттамасы" бөлімінде кәсіпорын балансындағы қалдықтарды жинайтын жерлердің, полигондардың саны, орна-ласқан орны, олардың алып жатқан жерлерінің көлемі, санитарлық қорғау аймағының көлемі мен ауданы, ашылған жылы мен жоспарлық жабылу жылы беріледі. Бүл бөлімде сүзілуге қарсы қодданылатын экрандар (бетон, темірбетон, топырақ кабаты, үлпек және т. б.), объекті орналасқан жердегі қоршаған ортаның жағдайын анықтап отыратын бақылау жүйесі және қалдықтарды жинау мен көмуге және объектіні үстауға жүмсалатын қаражаттың көлемі көрсетіледі.

"Бұзылған жерді рекультивациялау мен топырактьң бүзылған кабатын алу' бөлімі статистикалық есептілік мәліметтер негізінде толтырылады. Бүл тікелей тау-кен ендіру өнеркәсіптеріне және кәсіпорынды салғанға, қайтадан жақсартып жөндегенге қатысты. Жылына бұзылатын және қалпына келтірілетін жердің жалпы ауданы, оның ішінде ауылшаруашылығына, жайылымға, орман егуге, су қоймаларын ұйымдастыруға және басқа мақсаттарға пайдаланылған мөлшері көрсетіледі.

"Көсіпорын көлігі" деген бөлімде көлік және олардың, есептеу арқылы анықталған, жылына қоршаған ортаға шығаратын негізгі зиянды компоненттері туралы мәліметтер келтіріледі.

"Шығарынды, төгіңді, коршаган ортада зиянды заттектері бар калдыктарды орналастыру үшін төленетін төлем" деген бөлімді қоршаған ортаны әртүрлі зиянды заттектердің түрімен ластағанда алынатын істегі төлем көлеміне сәикестіріп дайындайды.

Көсіпорын құрастырған экологиялық төлқұжат жергілікті табиғатты қорғау органдарының талабына қарай сараптауға жіберілуі мүмкін.

Экологиялық телқүжат шаруашылық объектілерді экологиялық аттестациядан өткізуге мүмкіндік береді, оған сүйене отырып кәсіпорынның шекті рауалы техногендік жүктеме және территорияның техногендік сыйымдылық талаптарына сойкестігін анықтауға болады.

3 Кәсіпорынының экологиялық құжаттамасының құрылысы мен мазмұны

Құжаттама мынадай бөлімдерден тұрады:

• 
  мұқабалық парағы;
  
• 
  өнеркәсіп немесе объект туралы жалпы мәліметтер мен оның реквизиттері;
  
• 
  өнеркәсіптің немесе объектінің орналасқан жерінің табиғи-климаттық сипаттамасы;
  
• 
  өндірістегі немесе объектідегі технологияның қысқаша сипаттамасы және шығарылатын енім-дердің, материалдық заттектердің теңдестік жүйесі;
  
• 
  найдаланатын жер туралы мәлімет;
  
• 
  қолданылатын материалдық және энергетикалық ресурстардың, шикізаттардың сипаттамасы;
  
• 
  ауаға шығарылатын заттектер туралы мәлімет; пайдаланатын және ластанған су, басқа қалдықтар туралы анықтама;
  
• 
  бүзылған жерді ендеу, көлік туралы мөліметтер;
  
• 
  объектінің экологиялық, экономикалық жағдайы туралы мәлімет.
  

Төлкұжаттың "Көсіпорынды орналастыратын аймактың қысқаша табиғаттық-климаттық сипаттамасы" деп аталатын екінші бөлімінде метеорологиялық және ластаушы заттектердің таралуы жағдайын аныктайтын коэффициенттер туралы мәліметтер және сумен қамтамасыз ететін көздер мен акаба суларды қабылдаушылардың (аталуы, коды, орналастыру жері, минималды ортаайлық жүмсалу колемі және су сапасының керсеткіштері) си-паттамалары беріледі. Бүл мәліметтерді Қазгидрометтен және қоршаған ортаны қорғау министрлігінен алуға болады.

Атмосфераны ластайтын көздер сызбасы нөмірленеді, оны кейін өзгертуге болмайды. Егерде жаңа ластаушы кездер пайда болса, оған бұрынғы есептілікте пайдаланылған номірлерден тыс басқа нөмір беріледі. Ластаушы көз жойылған жағдайда оның нөмірі қайта қолданылмайды. Барлық ұйымдастырылған атмосфералық ауаны ластайтын көздер 0001 — ден 5999-ға дейін, ал ұйымдастырылмағандар — 6001 — ден 9999-ға дейін нөмірленеді.

Мұнайбазаның құжаттамасы

Жұмыстың мақсаты: мұнайбазасының құжаттамасының мазмұны мен құрылысын оқып танысу, оның құжаттамасын жасап үйрену.

Құралдар: мұнайбаза құжаттамасының типтік формасы.

Теориялық бөлімі.

Мұнайбазасының құжаттамасы жобалық (проектік) және техникалық құжаттама, технологиялық, қуаттық (энергетикалық) және қосымша құралдардың құжаттамасы мен формулярларының негізінде құрастырылады. Құжаттамаға жазуды анықты, шимайсыз, қатесіз жазады.

Құжаттағы барлық бөлімдерінің барлық сұрақтарына толық жауап берілуі тиісті.

Мұнайбазасының құжаттамасының типтік формасы В қосымшасында берілген.

Жұмыс барысы

1 Мұнайбазасының құжаттамасының теориялық бөлімі мен формасын жақсылап оқып біліңдер.

2 Таңдап алған мұнайбазасының құжаттамасын толтырыңдар.

3 АЗС және мұнайбазасының құжаттамаларының формасы мен мазмұндамасын салыстырыңдар.

4 АЗС және өнеркәсіптің құжаттамаларының формасы мен мазмұндамасын салыстырыңдар.

5 Мұнайбазасының құжаттамасы қандай бөлімдерден тұрады?

6 Жерді пайдалану және оның қызметін орындайтын мүшесінің құжаттамасы қалай аталады?

7 Нақты жөндеу және АЗС реконструкциясының бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

8 Ғимараттың сипаттамасынцң бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

9 Қуатпен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

10 Жылумен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

11 Сумен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

12 Желдетумен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

13 Канализациямен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

14 Тазартқыштармен (очистные) қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?

15 Құралдармен қамтамасыздандыру бөлімдеріне қандай көрсеткіштер кіреді?
16 Көрсеткіштердің қайсы өнеркәсіптің экологиялық қауіпсіздігімен, экологиялық технологиямен байланысты?

17 Түсіндіріңдер, көрсеткіштердің қайсы өнеркәсіптің экологиялық қауіпсіздігімен, экологиялық технологиямен қалай байланысты?

Бақылау сұрақтары:

1 Техникалық объектісі құжаттамасының реттілігі

2 Экологиялық құжаттамасының жалпы мәліметтері

3 ЭК Экологиялық құжаттамасының құрылысы

4 ЭК кестесін толтыру ережесі

Кәсіпөндіріс орындарының экологиялық құжаттамасы (жалғасы)

Мақсаты: Кәсіпөндіріс орындарының экологиялық құжаттамасын жүргізе білу

Жоспар:

 1 Кәсіпөндіріс орындарының өнімі туралы қысқаша сипаттамасы.

2 Жер ресурстарын пайдалану

3 Қуаттық және материалдық ресурстарының пайдаланатын шикізатының сипаттамасы

1. Кәсіпөндіріс орындарының өнімі туралы қысқаша сипаттамасы 4 кестеге сәйкес орындалады, олар материалды ағымы балансының схемасымен көрсетілуі тиіс.

4қосымша кестесі

Міндетті

3 кесте - Цехтар және кәсіптікөндіріс объектісі

Кәсіптік өндірісінің атауы (цехтар, корпустар) Қойылған күштігі (мощность)	Шығарылатын өнімінің атауы	Өнімнің коды	Өлшем бірлігі	Шығу өнімінің көлемі
				Жоспар бойынша	фактически
1	2	3	4	5	6

3 Жер ресурстарын пайдалану сипаттамасы 5 кестеге сәйкес жүргізіледі

5 қосымша кестесі

Міндетті

4 кесте – Жер ресурсын пайдалану

Жерді өлшеу, га								Санитар лы- қорғау зоналары, м
Барлығы	Соның ішінде
	ғимараттарға, құрылыстар			Территорияның қатты жабыны	Қоймалар, қоқыстар, қатты қоқыстар	Ақаба сулардың қоймасы	Көкалдар, газондар
	Негізгі өндірістер	Қосымша өндірістер	Админис тративтік-назначения
1	2	3	4	5	б	7	8	9

4кестенің жалғасы

Уақытша пайдаланатын жерлер мөлшері, га
	Соның ішінде
Барлығы	Құрылыс материалдарының қоймасы	жолдар	трубопроводтар	электроөткізу сымдары	Басқа құрылыстары
10	11	12	13	14	15

3 Қуаттық және материалдық ресурстарының пайдаланатын шикізатының сипаттамасы 6 кестеге сәйкес өткізеді.

жүктеу 1,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: