10
Диссертация құрылымы:
Диссертация кіріспеден, тӛрт бӛлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен
және қосымшалардан тұрады.
Кiрiспе бӛлiмiнде зерттеудiң кӛкейкестiлiгi, зерттеудiң мақсаты, нысаны,
пәнi, мiндеттерi, жетекшi идеясы, әдiснамалық негiздерi, әдiстерi, ғылыми
жаңалығы, теориялық және практикалық мәнi, негiзгi қағидалары, дәйектілігі
мен негiздiлiгi баяндалады.
«Физика саласында білім беруді ақпараттандырудың ғылыми-
теориялық және әдіснамалық негіздері» атты бірінші бӛлімде білім беру
саласын ақпараттандыру арқылы әдістемелік жүйені жетілдіруді теориялық
тұрғыда негіздеп, ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды оқу
үдерісінде қолданудың заманауи мазмұндық бағыттарына талдау жасалды.
«Физикадан білім беру саласын ақпараттандыру мәселелері» атты
екінші бӛлімде қазіргі қолданыстағы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру
стандарты - білім беруді ақпараттандыру жағдайында «Физика» мамандығы
студенттерін оқытудың әдістемелік жүйесін жетілдірудің маңызды факторы,
жоғары мектепте білім берудің әдістемелік жүйесін дамытудың негізгі
бағыттары, білім беру жүйесінде электрондық басылымдар мен ресурстарды
жасаудың қажеттілігі жайлы қарастырылды.
«Қазіргі ақпараттық қоғам жағдайында физика пәні мұғалімдерін
даярлаудың әдістемелік жүйесі» атты үшінші бӛлімде Физика пәні
мұғалімдерінің педагогикалық қызметіндегі ақпараттық білім беру ортасы,
білім беруді ақпараттандыру жағдайындағы оқыту мақсатына жетуге
бағытталған технологиялар, ақпараттандыру және қашықтықтан оқыту
құралдары және оқу үдерісін модельдеу физика пәнінің мұғалімін кәсіби
даярлау қызметін жобалаудың құрамдас бӛлігі ретінде ашып кӛрсетіліп, оны
жүзеге асыруда басшылыққа алатын әдістемелік жүйе ұсынылды.
«Педагогикалық эксперимент жүргізу әдістемесі мен нәтижелеріне
талдау» атты тӛртінші бӛлімде ақпараттық технологияларды пайдалану
жолдары анықталып, білім беру сапасына мониторинг жасалып, тәжірибелік-
педагогикалық эксперимент жүргізіліп, эксперименттік жұмыс нәтижелері
талданып, қорытыланды.
Қорытындыда болжамды дәлеледейтiн зерттеудiң негiзгi нәтижелерi мен
тұжырымдары түйiнделдi, ғылыми-әдiстемелiк ұсыныстар берiлдi және
қарастырылып отырған мәселенiң келешекте зерттелетін бағыттары
айқындалды.
Қосымшада студенттерге арналған сауалнамалар, тестiк тапсырмалар,
әдістемелік материалдар, ғылыми нұсқаулардың үлгілері ұсынылды.
Негізгі бөлім
XXI ғасырдың білім беру жүйесі адамзаттың ӛмір сүру шарттарына сәйкес,
сондай-ақ ғылыми техникалық және әлеуметтік даму шынайылығы негізінде
ӛзгерген жаңа үлгідегі білім беру парадигмасы қайта жасалуы міндетті. Қазіргі
11
білім беру жүйесін жаңартудың ӛзектілігі ХХІ ғасырдағы адамзаттың жаңаша
жаңаша ӛмір сүруінің алғышарттарының білім беру жүйесіне жаңа мазмұндағы
талаптар тұрғысынан негізделуінде. Бүгінде адамдардың сауаттылық деңгейін
жоғарылату ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаның әлеуметтік және
ақпараттық, технологиялық, экономикалық жылдам ӛзгерістеріне адамдардың
қатынасын анықтайтын, жаңаша ойлайтын тұлға қалыптастыру. Зерттеу
нәтижелерінің болжауы бойынша осы ғасырда үздіксіз білім беру
инновациялық технологияларға бейімделуі қажет екендігін кӛрсетеді. Бүгінде
Жапония сияқты елдер XXI ғасыр басында жалпыға ортақ жоғары білім беруге
ӛту туралы мәселелерді қарастырып жатыр. Бұл озық технологиялардың
жоғары деңгейін топтастыратын ғылыми-техникалық прогрестің алдыңғы
қатарлы жетістіктерін меңгерген жоғары білікті мамандар даярлаумен
байланысты.
Әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінде келешегі зор жоғары білім беру
жүйесін қалыптастырудың бір жолы ақпараттық қоғамның қалыптасуы; білім
беру арқылы жеке тұлғаның шығармашылық қабілетін ашуға бағытталған
дамытушы және инновациялық әдістерді кең кӛлемде енгізу; жаңа ақпараттық
және телекоммуникациялық технологиялар негізінде қашықтықтан оқыту
жүйесін дамыту жолы мен халықтың кең кӛлемді сапалы білім беруге қол
жетімділігін арттыру болып саналады.
ХХ ғасырдың екінші жартысының басында 1960 жылы дамыған елдер
қатарында индустриаландырудан кейінгі қоғам тұжырымдамасын түрлендіру
ретінде «ақпараттық қоғам» тұжырымдамасы дами бастады (А.Турен,
П.Серван-Шрайбер, М.Понятовский (Франция), Ю.Хабермас, Н.Луман
(Германия), М.Маклюэн, Д.Белл, О.Тоффлер, Д.К.Гелбрейт, М.Кастельс
(АҚШ), И.Масуда (Жапония)).
Жаңа зерттеу мәліметтері бойынша Ресей ақпараттандырудың алғашқы
сатысында, болжам бойынша XXI ғасырдың 30 – 40 жж. жоғарғы сатысына
кӛтеріледі деп күтілсе, ал, АҚШ-та қазірдің ӛзінде ақпараттандырудың соңғы
сатысына ӛтуді іске асыруда.
Бүгінде қоғамды ақпараттандыру үдерісінің жаһандық дамуы барлық
кӛптеген дамыған және дамушы елдердің әлемдік бірлестігін қамтиды, соның
ішінде Қазақстанда тұратын адамдар ортасында жаңа ақпараттық ортаның және
олардың кәсіби қызметі мен ӛмірлеріне жаңа ақпараттық тәртіптің
қалыптасуына мүмкіндік береді. Миллиондаған адамдарды ақпараттық қоғам
жағдайындағы мүлде жаңа ӛмірге және қызметке дайындау білім беру
жүйесінің алдына жаңа ғаламдық мәселелер қояды. Бұл ӛз кезегінде тұрақты
ғылыми мәселелерге айналған, білім беру жүйесі дамуының стратегиялық
маңызды бағыты болатын, білім беруді ақпараттандыруға жаңа қадам ұсынуды
талап етеді.
Білім беруді ақпараттандыру үдерісінің қазіргі заманғы жағдайы мен
болашақтағы дамуын қарастыра отырып, осы үдерістің екі маңызды даму
бағытын кӛрсетуге болады: білім беру жүйесінің тиімділігін арттыру үшін
ақпараттық
технологиялар
және
информатика
құралдарының
жаңа
