Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

204
13-ТАРАУ
ЭЛЕКТРОНДЫ АППАРАТТАРДАҒЫ 
ЛОГИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ИМПУЛЬСТІК
ҚҰРЫЛҒЫЛАР
13.1.
 
Ақпаратты берудің цифрлық әдістері 
туралы жалпы мәліметтер
Соңғы уақытта аналогты құрылғыдан цифрлық құрылғыға өту бета- 
лысы байқалды. Цифрлық құрылғылар іс жүзінде аналогты құрылғы- 
лармен шешілетін барлық міндеттерді шешуге мүмкіндік береді жəне 
сонымен бірге өндірісте неғұрлым қарапайым, сенімді жəне арзан бо- 
лып табылады.
Әсіресе цифрлық əдістер ақпарат беру құрылғыларында, əртүрлі ны- 
сандармен басқару жүйелерінде, автоматикада кеңінен қолданылады.
Сонымен, қазіргі таңда байланыс жүйелерінің цифрлық əдістерге 
өтуі жүзеге асуда. Спутниктік телевидение де цифрлық режимде жұмыс 
істейді. Таспалы фотоаппараттардың орнына цифрлық, тіпті ұялы теле- 
фон аппараттарына тұрғызылған фотоаппараттар пайда болды. Цифр- 
лық ақпаратты есте сақтау оңай, компьютерлерге жəне DVD-рекордер- 
лерге енгізуге болады.
Кез келген аналогты сигналдарды, мысалы, адам сөзін қажет 
жағдайда қайтадан аналогты сигналға түрлендіруге болатын цифрлық 
кодпен берілген дискреттік сигналдарға түрлендіруге болады. Цифр- 
лық əдістер іс жүзінде кез келген түрдегі сигналдарды түрлендіруге, 
мысалы ешқандай тербеліс контурынсыз синусоидалық кернеуді алуға 
мүмкіндік береді. Цифрлық əдістердің ерекшелігі - онда бізге үйрен- 
шікті ондық цифрлар пайдаланылмайтындығында. Оларды есте сақтау 
жəне жоғарғы сенімділікпен тарату қиын болар еді. Тек екі цифрды 
пайдалану неғұрлым ыңғайлы: нөл жəне бір. Екілік деп аталатын 
есептеудің мұндай жүйесінде нөл цифрына кернеудің болмауы, ал бірге
– кернеудің болуы сəйкес келеді жəне қандай деңгейде екендігі бəрібір.
Іс жүзінде есептеудің екілік жүйесінде барлық заманауи компьютер- 
лер жұмыс істейді, ал кейбір ғалымдардың ойынша адамның миы да 
екілік жүйеде жұмыс істейді.
Цифрлық құрылғылардағы транзисторлар негізінен кілттік деп ата- 
латын режимде жұмыс істейді: транзистор толығымен жабық (коллек- 
тор тогы нөлге тең) немесе қаныққан режимде болады (коллектор тогы
ең жоғары).

205
А
В
Q
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
1
1
А
В
Q
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
1
0

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: