'ЩШЫРЫМ-
Т>Аі4С/іЫАРЫ 'ЖӘ'%3
'К
р
г с
щ
ъ
я
ш
в
р
ч
2.1
,
БухгалтерлІк есептің
стандарттары жөне
тужырымдамалық негізі
2.2
Бухгалтөрлік есептің принциптері
2.3.
Бухгалтерлік есептің әдістөрі
16 ♦ Бухгаптерлік есеп тгориясы
жэнг
негіздері
2 -т а р а у
ІіД 1У 1Ы >.иіі
БСЕПТІҢ
і л я
;
ы і
,
ы щ л п
\ .
і л р ы
ЖӘІІЕІІРНІІЦЙНТЕРІ
2
.
1
.
Бухгалтерлік есешін стандарттары
жэне тркырымдаіуіалық негізі
Стаңцарт
созі
ағылшын тіліиеіі а>дарғанда үлгі, норма деген
мағьшаны бідціреді. Ал бухгаягерлік есеп стақцартгары дегеніміз
кәсшорындағы есеп жүмысьш дүрыс жүргізудің жэне қүжатгарды
дүрыс толіъфудьщ ережесі болып табылады. Әрбір осындай ереже
бухгалтерлік есептің әдістері мен тзсілдерін. мэні мен маіъшасьш
және термшюлогиясьш анықгайды. Бухгалтерлік есеп пен қаржьшық
есеіз беру стандарггарының қаіЧ-қайсыньщ болмасьш өз мақсаты,
қолданылу аясы Горны), аныктамасы. қолданысқа (күшіне) енген
уақыгы жэне мазмүны болады.
Мацсаты. Бұл бапта стандарттың қандай мақсатқа арналып
шыгарылғандығы және есеп мэселелері кысқаша баяндалады.
ҚолОанылу аясы (орны). Стандарпъщ пайдаланылатын
жерлері мен қандай жаідаида (жерлерде) қолданылмайтындығы
осы бапта жазьшады.
Анъщтамасы. Стандарттағъі келтірілген негізп терминдерге
түсініктеме берілетш бан болып табылады.
Қолданысқа (күшіне) енген уақыты. Стандарттың қай
уақыттан бастап күшіне енетіндігі осы баітта жазылады.
М ат уны . Бүл бапта кэсіпорьпіның есеп саясатына тусінік
беріпеді.
Кей кездерде стандарттың косымшалары да жарыққа шығуы
мүмюл. Бүл қосымшада жаңа стандарттың басқа қай елдерде
қолданылғандығы жазылып жэне оған қоса мысалдар берілуі де
мүмкін Бухгалтерлік есеп пеи қаржылық есеп беру стандарттары
халықаралық жэне ішкі болып екі түрге бөлінеді. Халықаралық
стандартты қаржьшық есеп беру стандартын дайындаудың
2-тарау. Бухгалтерлік есептгц туж ырьшдамалары
♦
17
(жасаудың) халықаралық комитеті жасап шығарады. Ал ішкі
бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру стаидарттары әр елде
бухгалтерл ік есепті жүргізу үшін, солелдің ішінде жасалынады. Бүл
жоғарыда аталған халыкаралық бухгалтерлік есеп сташдарты мен
ішкі бухгалтерлік есеп стандартының арасында тікелей байланыс
болуыкажет. Халықаралықбухгалтерлік есеп стандартыи дайындау
(қүру) барысында әрбір елдердегі тэжгоибеде кездескен мәселелер
жан-жакты талданып, оны шешу жолдары іздестірілетін бояса,
эрбір ел өзінін ішкі бухгалтердік есеп стандартын жасау ы (қүруы)
барысында халықарааық бухгалтерлік есеп ставдарттарын негізге
атады, ьүкіл злемдегі елдерде қаржылықесеп беруде қооданылатын
бухгалтерлік есеп принцшггерін бір ізге салуға (унифлкадиялауға)
қол жеткізу үшін 1973 жылғы 29 маусымда Қаржылық есеп
беру стандартының халықаралык комитеті қүрылды. Жалпы бүл
үйымның қүрылуы АҚШ, Австрия, Германия, Голландия, Жапония,
Ирландия, Канада, Мексика, Үлыбритания жэне Франция сынды
елдердің бухгалтерлершің келісімге келуімен юке асырьшды.
Алғашқы уақытта, яғни Қаржылық есеп беру стандартының
халықаралық комитеті қүрьшған кезде оның қүрамына жоғарыда
аталган елдерден жеті білікп маман алынган болатыи. Ал бүгінгі
күні оның қүрамында бүл аталған елдерден басқа Ундістан,
Малайзия, Оңтүстік Африка Республикасы, Швейцария, Зимбабве
жэне тағы да басқа елдердің өкілдері бар. Қаржылық есеп
беру стандартының халықаралық комитеті өздерінің жарыққа
шыққан жаңа стандарттары мен баскадай нүсқаулары, ережелері
жэне түсініктері үшіе табыс алып отырады. Сонымен қатар бүл
комитетке бухгалтерлердің халықаралық федерацияеы, каржылық
институттар, бухгалтерлік фирмалар жэне басқадай үйымдар
қаржылық көмек көрсетіп отырады. Халықаралық қаржылық
есеп беру стандартының негізгі мақсаты - мына төмендегілерді
орындай отырып, қаржьшық есеп беруге қол жеткізу:
• қаржьшық ақпаратты қүру барысында қажетгі міңдетгер;
• ақпаратгық жүйені
құру
принциптері;
■ осы ақпаратгардың сапалық сипаттамалары;
• қаржьшық есеп берудің элементгері;
влшеу және мойындау критерийлері.
2 - 3/43
АКАДЕМИК
ЖОЛДАСБЕКОВ
АТЫНДАҒЫ
ИНСТИТУТЫНЫІ-
КіТАПХАНАСЫ №
ЧЮН
Достарыңызбен бөлісу: |
