Лабораториялық жұмыс №3
Аммоний сульфатын алу
Жұмыстын мақсаты: Аммоний сульфатын алу және алынған ерітіндіден аммоний сульфатын бөліп алу.
Теориялық бөлім. Аммоний сульфаты азоттың тыңайтқыштарының ең көп тараған түрлерінің бірі. Аммоний сульфатының өндіру алғаш рет 18 ғ. аяғында газ зауыттарында басталды. 1 Дүниежүзілік соғыстан кейін аммоний сульфатын өндіруге синтетикалық аммиакты қолдана бастады. Аммоний сульфатын алу мынадай реакция теңдеуі бойынша өрнектклкді:
Бұл реакция сатуратор деп аталтын құралда өтеді. Аммакты 75-78% күкірт қышқылымен бейтараптағанда жылу бөлінеді. Соның нәтижесінде судың булануы және алынатын аммоний сульфаты ерітіндісің концентрациялянуы пайда болады. Аса ірі кристалдарды алу үшін 1 л ерітіндіде бос қышқылдың құрамы 10-15 г шамасында күкірт қышқылы болуы керек. Қышқылдың концентрациясы аса жоғары болғанда, аммоний қышқылының ұсақ кристаллдары түзілетін таза қаныққан ерітінділер пайда болады. Түзілген аммоний сульфатының кристалдарын ерітіндіден центрофугирлеу арқылы ажыратамыз да сумен шайып, барабан кептіргіштерінде кептіреді. Лабораторияда аммоний сульфатын алуға сатуратор орнына Дрексель шайғышын қолдануға да болады.
Құрал-жабдықтар мен реактивтер: Вюрц колбасы, Дрексель шынысы, стакандар, шыны таяқшасы, қыздырғыш шам, 75%-к күкірт қышқылы ерітіндісі, 25%-к аммоний гидроксиді.
Жұмыстың орындалу барысы
75%-к күкірт қышқылы ерітіндісінің 20 мл мензуркамен өлшеп сатураторға құямыз. Вюрц колбасына 100-120 мл 25%-к аммоний гидроксидін құямыз. Содан кейін колбаны жауып, асбест торы арқылы газ жалынында қыздырамыз. Аммоний кристалдары түзілгенше және аммиак ерітіндісі әлсізқышқыл ерітіндіге ауысқанша температураны біртіндеп көтере отырып қыздырамыз. Ерітіндіні қышқылдығына тексеріп, түзілген аммоний қышқылының кристалдарын Бюхнер воронкасы арқылы фильтрлейміз. Фильтрленген кристалдарды 2-3 рет суық дистилденген сумен шайып, тұнбаны өлшеген фарфор табақшасына саламыз да оны 110-115С температурада кептіргіш шкафта кептіреміз. Кептіруді бітіргеннен кейін аммоний сульфатының массасын өлшейміз.
Алынған күкірт қышқылының мөлшері бойынша аммоний сульфатының теориялық шығымын есептейміз. Содан кейін аммоний сульфатының проценттік шығымын есептейміз.
Сурет 3 Аммоний сульфатын алатын қондырғы
1 – жуғыш-нейтрализатор, 2 –Вюрц колбасы.
Әдебиет
Белоглазов И. Н., Муравьев А. И. Интенсификация и повышение эффективности химико-технологических процессов. – М.: Наука,1988 г.
Богдановский Г. А. Химическая экология, –М.: Изд. МГУ, 1994 г.
Иваненко С. В. И др. Производство синтетического аммиака. М.: Высшая школа, 1981г.
Касаткин А. Г. Основные процессы и аппараты химической технологии. – М.: Химия, 1973 г.
Кутепов А. М. и др. Общая химическая технология. – М.: Высая школа, –1985 г.
Соколов Р. С. Химическая технология: Учеб. пособие. для студ. высш. учеб. заведений: В 2 т. – М.: Гуманит. изд. центр. ВЛАДОС, 2003 г.
Соколовский А. А., Яшке Е. В. Технология минеральных удобрений и кислот. – М.: Химия, 1997 г.
Технология фосфорных и комплексных минеральных удобрений. под. ред. С. Д. Эвенчика.– М.: Наука, 1988г.
Мазмұны
Кіріспе 8
Лабораториялық жұмыс №1Сірке қышқылын синтетикалық жолымен алу 10
Лабораториялық жұмыс №2Ағаштың ұнтақтарын сұйық жолмен айдау 14
Лабораториялық жұмыс №3 Аммоний сульфатын алу 16
Лабораториялық жұмыс №4 Фосфорлы тыңайтқыштарды алу 20
Лабораториялық жұмыс №5 Аммиак селитрасын алу 22
Лабораториялық жұмыс №6 Шыныны алу және оның қасиеттерін зерттеу.
Әдебиет 30
Достарыңызбен бөлісу: |