2. Әдістемесі
Ауаның изобаралық жылусыйымдылығын анықтау ауаны қыздыру әдісімен анықталады. Жылусыйымдылығының есебі (4.17) формуласы арқылы шығарылады,ол заттың ағыныа қарай келесі түрде жазылады:
, (4.18)
мұнда Ф –қыздырғыштан ауаға дейінгі жылу ағыны, Вт;
тt – ауаның массалық шығыны, кг/с;
Т1 және Т2 – калометрге кіруде және одан шығудағы ауаның тғемпературасы, К.
Калометрдің қабырғасынан өтетін жылу шығының ескермесек,онда қыздырғыштың электірлік қуатын Р (ваттметрмен өлшенеді) жылу қуатына тең деп алуға болады (жылу ағынына), яғни Ф = Р.
Ауаның массалық шығыны келесі формуламен анықталады:
тt = · S, (4.19)
мұнда – калориметр кіруіндегі ауа тығыздылығы, кг/м3;
– ауаның орташа жылдамдығы, м/с;
S – ауданның көлденен қиылысу құбыры, м2.
Құбырға кірудегі ауаның тығыздылығы бөлмедегі ауа тығыздылығына тең болып алынады және келесі теңдеуден анықталады:
= ро / (RT), (4.20)
мұнда ро – атмосфералық қысым, Па;
Т – қыздырғыш алдындағы ауа температурасы (бөлме температурасына тең болып алынады), К;
R =287 Дж/(кг·К) – ауаның меншікті газ тұрақтылығы.
Жылдамдық қиылысу құбыры арқылы өзгергендіктен,ал жылдамдықты өлшеу құбыр осі арқылы алыеса, онда орташа қиылысу жылдамдығы келесі формуламен анықталады:
= о· о, (4.21)
мұнда о – орташаланған жылдамдық коэффициенті, Рейнольдс санының тәелділігіне байланысты болып, графиктен ( 4.2сурету)анықталады:
Re = о d /, (4.22)
мұнда d – құбырдың ішкі диаметрі, м;
– ауаның кинематикалық жабысқағының коэффициенті, м2/с.
Осьтік ағын жылдамдығы өлшенген динамикалық қысымы рдин арқылы анықталады:
. (4.23)
Динамикалық қысым толық және статикалық қысымның айырмашылығы ретінде өлшенеді және микроманометр lдин көрсеткіші арқылы анықталады:
Рдин = 9,81· k · lдин, (4.24)
мұнда k – микроманометр коэффициенті (құбырдың енкеу бұрышын есепке алады және пирта тығыздылығын, микроманометрдің көрсеткішін су.бағ.мм. аудару үшін қолданылады), микроманометрдің доғасында көрсетіледі;
9,81 – су.бағ.мм–ді Па ауыстыру коэффициенті.
3. Зертханалық қондырғыны сипаттау
Ауаның жылусыйымдылығын өлшеу шынылы 1 калориметрде іске асырылады (4.2 суреті). Қоршаған ортаға жылуды кетірмеу үшін калориметр шыны қабығымен қоршалған,калориметр мен қабық арасындағы ауа жойылған. Калориметрге электрлік қыздырғыш 2 орнатылған, ол арқылы ауаға жылу жеткізіледі. Қыздырғыш қуаты 3 реостатпен реттеледі және ваттметрмен 4 өлшенеді, ауаның тұрақты шығыны калориметр арқылы вакуумдық насоспен 5 жүзеге асырылады. Ауаның температурасы калометрге кіруінде Т1 және одан шығуы Т2 термометрмен 6 өлшенеді. Динамикалық қысымы Пито құбыры 7 көмегімен (толық қысым) және пьезометрмен өлшенеді (статикалық қысым) 8, олар микроманометрге қосылған 9. Атмосфералық қысым барометрмен 10 анықталады.
Суреті 4.2 – Зертханалық коңдырғы
Достарыңызбен бөлісу: |