Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы



жүктеу 3,97 Mb.
бет2/13
Дата18.12.2017
өлшемі3,97 Mb.
#4636
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Жылуэнергетика кафедрасы

«Жылутехниканың теориялық негіздері» пәні бойынша

5В071700 "Жылуэнергетика" мамандығының студенттеріне арналған
зертханалық жұмыстарға
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Павлодар




Әдістемелік нұсқауларды

бекіту парағы




Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18/20


БЕКІТЕМІН

ОІ жөніндегі проректор

Пфейфер Н.Э.

________________________

2013 ж «___»_____________

Құрастырушы: аға оқытушы ____________ Тулебаева Ж. А

Жылуэнергетика кафедрасы
“ Жылутехниканың теориялық негіздері ” пәні бойынша
5В071700 «Жылуэнергетика» мамандығының студенттеріне арналған
зертханалық жұмыстарға
әдістемелік нұсқаулар

Кафедраның отырысында ұсынылды

2013 ж. «___»____________, №_____Хаттама

Кафедра менгерушісі ___________ Никифоров А.С. 2013 ж. «___»________


Энергетикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

2013 ж. «_____»______________№____ Хаттама


ОӘК төрағасы ______________ Кабдуалиева М.М. 2013 ж. «___»________
МАҚҰЛДАНДЫ:

ОӘБ бастығы __________________Е.Н. Жуманкулова 2013 ж. «___»________


Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

2013 ж. «_____»______________№____ Хаттама


Мазмұны

Кіріспе..................................................................................................................................................... 4


Жұмыс жасау кезіңдегі қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау ...................... ............... ........ 5

Зертханадағы санитария шарттары ………………………………………………. .......................... 5


№ 1 зертханалық жұмыс. Is диаграммасын қолдану ережелерін зерттеу ............... ........................7
№ 2 зертханалық жұмыс. Id диаграммасын қолдану ережелерін зерттеу............... ............... .......10
№ 3 зертханалық жұмыс. Ауадағы газ тұрақтылығын анықтау............................... .......................15
№ 4 зертханалық жұмыс. Ауаның орташа изобаралық жылулық көлемін анықтау..................... 20
№ 5 зертханалық жұмыс. Су буының қасиеттерін зерттеу ..............................................................26
№ 6 зертханалық жұмыс. Ылғалды қаныққан будың құрғақтық дәрежесін анықтау ...................28
№ 7 зертханалық жұмыс. Ылғалды аудағы үрдістерді зерттеу .......................................................34

Әдебиеттер тізімі ......................................................................................................... ...................... 41



Кіріспе

Зертханалық жұмыстардың мақсаты – студенттерідің тәжірибелек дағдыларының тауып алу орнатып қою және тәжірибелік жұмыстардың өткізулері құруларда және олардың қызмет етуі. Зертханалық жұмыстардың орындалуы лекциялық бағыт негізгі бөлімдерімен студенттердің білімдерінің бекітуіне жағдай жасайды. Зертханалық жұмыстар «Жылуэнергетика және металлургия» кафедрасының зертханалық құруларында істеледі. Зертханалық стендылардың конструктивті схемалары, ереженің олардың қызмет етудің, өлшеу аспап мінездемелері төлқұжаттарда келтірілген, бар болатындардың әрбір стендыда.

Әрбір зертханалық жұмыс орындалуы 4 кезең салынады:

1 – зертханалық жұмысқа дайындау;

2 – зертханалық жұмысқа студент дайырлығы оқытушысымен тексеру;

3 – зертханалық жұмыс өткізуі нәтижелердің жазуымен;

4 – шығарылған жұмыспен нәтижелердің өңдеу және есептеу нәтижесі дайындаулары. Қорғанышқа дайындау.

Нұсқаулармен нәтижелердің өңдеуі сәйкестікте шығарылады, тап осылармен лабораториялық жұмыс суреттеуінде.

Есептеу нәтижесі келесі бөлімдер асырайды:


  1. міндеті орнатып қою және оның шешімі әдісі;

  2. өлшеулердің схемасы;

  3. бақылаулардың құрама журналы;

  4. нәтижелердің өңдеуі;

  5. графиктер;

  6. алынған тәуелділіктердің талдауы, шығарулар.

Есептеу нәтижесі беруі жанында зертханалық жұмыс қорғанышы шығарылады, дайындаулыны сәйкестікте жоғарыда айтылған талаптармен.

Жұмыс жасау кезіңдегі қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау
Термодинамика және жылу беру зертханасында өткізілетін зертханалық жұмыстар кезінде қауіпсіздік техникасын сақтау ережелері:

  1. Зертханалық жұмыстарға қатысушы мұғалімдердің барлығы бір жылда екі рет қауіпсіздік техникасын өту керек.Журналға тіркелуі тиіс.

  2. Зертханалық сабағы басталмас бұрын мұғалім студенттерге электроқондырғыларды қалай қосу және сөндіру керектігі туралы ережелерді айтыу тиіс. Студенттерге қауіпсіздік ережелерін айтқаннан кейін, журналғ қол қойғызу керек.

  3. Жұмыс бастау алдында зерханашы барлық қондырғыларды тексеру керек. Егер қондырғылар жұмыс істемесе, онда оны өшіріп, зертхана меңгерушісіне айту қажет

  4. Басқыштарды өшіріп жағыду,насосты қосуды тек қана мұғалімнің немесе зерханашының рұқсатымен ғана іске асыруға болады. Жұмыс аяқталғаннан кейін қондырғыны бұрынғы қалпына келтірулі болуы керек.

  5. Студенттердің бір қондырғыдан екіншіге немесе бір топтан екінші топқа ауысуы мұғалмнің рұқсатымен өткізіледі.

Еңбекті қорғау түсінігі адамның жұмыс үрдісінде қауіпсіздігін, денсаулығының сақталуын және жұмыс әрекеттілігін қамтамасыз ететін, әлеуметті-эканомикалық, ұйымдастырушылық, техникалық, гигиеналық және емдеу-профилактикалық әрекеттерді, заңнамалық акттілер жүйесін білдіреді.

Еңбекті қорғау әдейі бір құқықтық және нормативті актілер негізінде құрастырылған әлеуметтік – экономикалық, кәсіпкерлік, техникалық, гигиеналық және емдеу – профилактикалық істер мен құралдар, жұмыс кезіндегі қауіпсіздік пен адамның денсаулығын сақтау жүйелер жинағы.

Еңбекті қорғаудың жалпы сұрақтары зертханада жұмыс жасайтын қызметкерлер үшін қауіпсіздік техникасының салалық ережелері негізінде технологиялық жабдықтарды қауіпсіз пайдаланудың құсқаулықтары өңделу қажет. Әр студент қауіасіздік техникасы ережелерін қатаң сақтау мен апат, жаоақатқа әкелетін механизмдер, жабдықтар, аспаптар ақаулықтары жайлы тікелей бастығына айтуға міндетті.

Қауіпсіздік техникасы ережелеріне сәйкес қолданылатын қорғаныс құралдары мемлекеттік стандарттарына сай болуы керек және де электрқондырғыларда қолданылатын қорғаныстарды қолдану мен зерттеулер ережелеріне сай болуы керек.

Жұмыс кезінде қолданылатын механизмдер және жабдықтар зерттелген болу керек және құралмен жұмыс істеген кездегі қорғаныс ережелері, және де істеп шығарған зауыттың инрструкциясына сәйкес қолдану керек.

Қауіпсіздік техника ережелерінің орындалуы міндетті болып келеді.Қауіпсіздік техникасына сай еңбекті қорғау нұсқаулары. Қауіпсіздік техникасының ережелеріне қарсы шараларды орындауға болмайды.
Зертханадағы санитария шарттары
Еңбек ету барысында жұмысшының жұмыс орнындағы санитарлық жағдай талаптарға сай жауап беруі тиіс. Оларға жарықтандыру, желдету, микроклимат, өрт қауіпсіздігі жатады.

Студенттердің денсаулығына және жұмыс істеу қабілетіне әсер ететін негізгі факторлардың бірі – бұл өндірістік бөлмелерде жұмыс орындарындағы ауа ортасының жағдайы. өндірістік аймақтың ауа жағдайы ауа ортасының физикалық жағдайына тәуелді болады. Ол келесі параметрлермен сипатталады: темпратурамен, салыстырмалы ылғалдылықпен, ауаның қозғалу жылдамдығымен және қыздырылған беттерден жылулық сәуле шығарумен.

Үйлесімді микроклиматтық шарттар адамға ұзақ мерзімді әсер етуден кейін ағзаның қалыпты функционалдық және жылулық кернеусіз жағдайын қамтамасыз етеді, яғни жылулық комфорт сезімін тудырады және жоғары жұмыс қабілетіне жағдай жасайды.

Өрт қауіпсіздік – қорғауын сақтау үшін, ішкі тәртіп ережелері және нұсқаулар құрастырылады. Жылу тәсілдемелік жабдықтар орналасқан бөлменің өрт қауіпсіздігінің жалпы талаптары «Жылу қолдану қондырғыларын және жылу торабының тәсілдік пайдалану ережелерінде» жазылған. Жанғыш заттар сақтайтың немесе қолданылатын бөлмелер деп аталады. Жарылғыш қоспа туратын немесе қалыптасуы мүмкін қондырғылар және бөлшелер жарылуқаупі бар аймақ болып табылады.

Жабдықтарды қауіпсіздің қолданудың ұйым қағидалары еңбекті қорғаудың нормативтік-техникалық құжат талаптарына орналастырылады. Осының негізінде қызмет көрсетушінің арасындағы оператыивті байланыс сүлбесін, негізгі өндірістің технологиялық сүлбесін, негізгі өндірістің технологиялық жүйесімен байланысты оның қағидалы сүлбесін, жабдықтың қысқа суреттемесін құрайтын пайдалану нұсқауын құрастырады.

Жабдықтың барлық ыстық бөліктері құбырлар, күбілер және басқа жұғысып кеткенде күйік тудыратың бөлшектер беткейінде жылулық оқшауламалары болуы тиіс. Оқшауламаның бетіндегі температура, қоршаған ауа температурасы 25 0С болғанда, 45 0С-ден аспауы керек.

Электр қордырғыларда электр ағысымен зардаптануынан қорғануды қамтамасыз ету үшін қорғанудың құрамдары және техникалық әдістері қолдануы тиіс.

Электр қорғағыш аспаптардан басқа қауіпсіздікті сақтау үшін электртехникалық емес щаралар қолданылады. Олар: қорғағыш көзілдіріктер, каскалар, қолғаптар, противогаздар, жоғары биіктікте жұмыс істеуге арналған белдіктер, сақтау арқандары, арнайы аяқ киім, ілмелі сәкілер, сүйреуіш сәкілер.

Жерге тұйықтау контуры

АБРҚ-де екі жерге тұйықтау контуры бар:



  • жабдықтық контуры;

  • қорғаушы контур (қауіпсіздік контуры).

Жерге тұйықтау контуры – бұл, жерге қағылған және бір-бірімен мыс шинамен өзара қосылған өзектердің жүйесі. Бұл жүйеге жабдықтардан жергілікті жерге тұйықтау контурлары қосылады.

Жерге тұйықтау шинасы – бұл, жабдықтар қосыатын қимасы жеткілікті сым.

Жерге тұйықтау жүйесі – бұл, жерге тұйықтау контурының және жергілікті жерге тұйықтау шиналарының үйлесімі.

Электр қауіпсіздік - адамдарды зиянды және қауіпті электр тогының, электр доғасы, электрмагнитті өріс пен статикалық электрдің әсерінен қорғауды қамтамасыз ететін ұйымдастыру және техникалық шаралар мен құралдар.



Зертханалық жұмыс №1 – Is диаграммасын қолдану ережелерін зерттеу
Мақсаты: Белгілі өлшемдер бойынша будың белгісіз өлшемдерін аңықтау мақсатында сулы буы үшін арнайы іs диаграммасын қолдану ережелерін зерттеу.


  1. Кіріспе

Су буына арналған is диаграммасы жылу энергетика саласында теориялық және тәжірибелік есептер үшін кеңінен қолданылады.

Осыған орай есеп жүргізуде су буының келесі өлшемдері ең басты болып табылады: қысым P, Па; температура t, оC; меншікті қысым v, м3/кг; меншікті энтальпия i, Дж/кг; меншікті энтропия s, Дж/кг·К; ылғалды будың құрғақтылығы x, бірлік өлшемінде; осы будың ылғалдылығы 1-x; меншікті ішкі энергиясы u = i – P·V , Дж/кг.

Осы өлшемдердің барлығын тәжірибеде жүзеге асыру мүмкін емес. Сол себептен өлшенген өлшемдер белгілі болып өлшемге келмейтін өлшемдер белгісіз болып табылады. Есеп жүргізу барысында кейбір өлшемдер аңықталып басқа біреулері белгісіз болып қала береді.

Термодинамика саласы белгілі бір есеп жолдарымен белгісіз өолшемдерді аңықтайды. Осы есептерді жүргізу үшін тұрақты және шынайы газдардың теңдігін қолданады. Тұрақты газдардың белгісіз өлшемдерінің есебін аңықтау үшін Клапейрон табиғи газдардың теңдік жағдайындағы белгілі болып табылған өлшемдерін қолданады:
P · V = R · T,
мұндағы R – тұрақты газ, Дж/кг·К;

T – абсолюттік температура, К.

Барлық газдар үшін R өлшемі термодинамика саласының оқулықтары бойынша кестелер түрінде берілген, келтірілген теңдік есебі табиғи газдың белгілі екі өлшемі бойынша белгісіз үшінші өлшемді аңықтай алады. Бірақ, келтірілген теңдік есебі жоғарыда аталғандардың ішінен тек қана негізгі үш өлшемді аңықтай алады.

Сондықтан, су буы шынайы газ болып табылады (бұл жағдай жоғары температурамен аз көлемдегі қысымы байланысты болып келеді). Су буының аталмыш жағдайы жылуэнергетика саласына жаңалық болып табылмайды.

Осыған су буы шынайы газ ретінде жаңа және күрделі теңдік жағдайына ие болады. Сондықтан, негізгі белгілі екі өлшем бойынша су буының негізгі белгілі екі өлшем бойынша су буының негізгі үшінші өлшемін табу қиынға соғады.

Аталған себептерге байланысты су буының барлық белгісіз өлшемдерін қазіргі кезде ЭЕМ-да белгілі бір өлшемдер бойынша есептеп шығаруға болады.

Осындай есептеулер күлделі болып табылғандықтан ЭЕМ-да көп уақытты алады, содықтан жоғарыда аталған өлшемдерді есепке ала отырып, әрбір өлшемнің белгіленген диапазоны аңықталған. Осы есептеулердің нәтежелері су буы мен су өлшемдерінің есептеулері арнайы термодинамикалық кестелерге енгізілген. Белгілі екі өлшем бойынша осы кестелердің ішінен қалған белгісіз өлшемдерді аңықтап алуға болады.

Бірақ, аталмыш кестелер кең көлемде болып табылады. Осы кестелер арқылы белгіленген диапазон бойынша белгісіз өлшемдерді аңықтай аламыз, мысалы, температураны 5 немесе 10 оС арқылы, қысым деңгейін 10 немесе 20 Па және тағы да басқа өлшемдер арқылы аңықтай аламыз. Белгісіз өлшемнің қажетті бір мәнін анықтау үшін энтрополяция мен экстраполяцияны қолданған жөн.



Осы күрделі жүйені жою үшін жоғарыда аталған су буыеның барлық термодинамикалық өлшемдерінің is диаграммалары әзірленген.Осы өлшемдер қисық сызылғылар ретінде диаграмма бетінде бейнеленген (1.1. суретті қара).

Диаграммадағы әрбір өлшемнің бірнеше мәні болады. Олардың бірі: қысымды анықтайтын – изобар; температура үшін – изотерм; көлем үшін – изохор; энтальпия үшін – изоэнтальпия; энтропия үшін – изоэнтроп; құрғақ пар үшін – үнемі қөұрғақтылық кескіндері анықтайды.

1.1. суретті қарастыратын болсақ, is диаграммасында s энтропиясының сандық мәндерін байқаймыз. s1, s2, s3…= const изоэнтроптары ұзынынан орналасқан. Ординат деңгейлері бойынша і энтальпияның сандық мәндерін байқауға болады. i1, i2, i3… = const изоэнтальпиялары көлденеңінен орналасқан.

Қалған өлшемдер is диаграммасында бейнеленген: изобар изобар р1, р2, р3= const; изохор V1, V2, V3… = const; изотерм t1, t2, t3… = const; будың құрғақтылық кескіндері x1, x2, x3… = const.

Будың құрғақтылық деңгейінде x1 = 1 сызығы қисығында сызықтың жоғарғы жағында орналасады. Аталған кескін деңгейінде су буы құрғақ болып келеді, бұл жағдайдағы буды құрғақ бу деп те атайды. Осы будың қаныққан температурасы болады (белгілі бірқысымдағы қатты ). Осы құрғақ тұрақтылық сызығы жоғарғы шектік қисығы (ЖШҚ). Осы сызықта су буы ылғалсыз болады,бірақ әлі қыздырылмаған. Осы жағдайда буды құрғақ қаныққан бу деп атайды. Осы будың қаныққан температурасы болады. Әр қысымда өзінің қаныққан температурасы болатынын ест,е сақтау керек.

is диаграммасының төменгі жағынан буға айналған кішкентай су тамшыларын байқай аламыз(тұман тәріздес). Осы себепті бу тұманға ұқсас болып келеді. Бұл жағдайдағы буды ылғалды қаныққан бу деп те атайды. Бірақ бұл бу қаныққан температура жағдайында болғаның есте сақтау керек. Өйткені әр түрлі сұйықтың буға айналған кездегі температурасы берілген қысымда өзгермейді. Сонымен қатар белгілі бір қысымда өзінің қаныққан температурасы болады.

is диаграммасының ЖҚШ жоғарғы жағында будың берілген қысмда қызғаның байқаймыз. Бұл жағдайда оны қызған бу деп атайды. Қызған будың беогілі бір түсі болмайды, өйткені оның құрамында су қалдықтары болмайды.



Is диаграммасындағы изохоралар изобарадан қарағанда мықты болып келеді,ал изобаралар изотермадан қарағанда күштірек. Құрғақтылық сзықтары қысымның төмендеуі жағдайында алдымен жоғары, сосың төмен қарай жүреді.

ЖШҚ сызығында изотерма сынық тәріздес болады және ЖШҚ-дан жоғары еңкеюі төмен болады ЖШҚ – дан төменгісіне қарағанда.



Is диаграммасын 1 бетке орналастырады. Беттің үстіне бірнеше қисық сызықтарын орналыстыруға болады.

Берілген диаграмманы белгілі екі өлшем бойынша белгісіз өлшем бойынша белгісіз өлшемдерді аңықтау үшін қолдануға болады. Энтраполяция мен экстраполяцияны қолданбай белгісіз өлшемдерді табу өте оңай және тез.


2 Жұмысты орындау тәртібі


  1. Белгілі өлшемдер бойынша белгісіз өлшемдерді анықтау мысалдарымен танысу.

  2. 1 мысал: рА және tA. өлшемі белгілі болсын. Осы өлшемдер арқылы белгісіз өлшемдерді анықтауымыз керек.

    1. is диаграммасы бойынша рА изобараны анықтаймыз, ол шама мәні бойынша р2 және р3. изобаралардың арасында орналасқан.

    2. is диаграммасы бойынша tA изотерманы анықтаймыз, ол шама мәні бойынша t3 және t4 изотермалардың арасында орналасқан.

    3. А нүктесі осы қисық сызықтарының қиылысу нүктесі 1 мысалдағы су буының нүктелі жағдайы болып табылады.

    4. А нүктесі бойынша басқа да өлшемдердің мәнін анықтай аламыз: V2 және V3 – арасында VA ; S1 және S2A арасында; i2 және i3iA арасында; xA мәні жоқ. Өйткені нүкте ВПК-дан жоғары орналасқан.

3. 2 мысал. Is диаграммасында пунктир сызықтары бейнеленген. рБ және iБ – 2 өлшемі белгілі. Осы өлшемдер арқылы белгісіз өлшемдерді анықтауымысыз қажет.

3.1. is диаграммасы бойынша рБ изобараны анықтаймыз,ол р3 және р4. изобараларының арасында орналасқан.

3.2. is диаграммасы бойынша iБ изоэнтальпияны анықтаймыз, ол i1 және i2 энтальпиялардың арасында орналасқан.

3.3. Б нүктесі осы қисық сызықтарының қиылысу нүктесі 2 мысалдағы су буының нүктелі жағдайы болып табылады.

3.4. Б нүктесі бойынша басқа да өлшемдердің мәнін анықтай аламыз: VБ V3 және V4 арасында; tБt2 және t3 арасында; SБS1 және S2 арасында; xБx2 және x3 арасында.

4. is шынайы диаграммасы бойынша су буына лайық нүктесін анықтау үшін бастапқы мәндерін алу.

5. Қарандаштық сызықтарды өшіру үшін лекало, сызғыш ,орташа қаттылық қарандаш,өшіргіш дайындап алуыңыз керек.

is диаграммасындағы сызбалар қарандашпен ғана тіркелуі тиіс, диаграмма сызбаларын тез арада өшіруге тиімді болып табылады.

Сызбалар 1 және 2 өлшемдер арқылы орындалуы тиіс. Оларды орындап, белгісіз өлшемдерді анықтаныз.

6. is диаграммасы бойынша табылған және берілген термодинамикалық өлшемдерден кесте құрастырындар.

3 Қорытынды сұрақтары:


  1. Неліктен су буы шынайы газ болып табылмайды?

  2. Ылғалды бу қызған будан немен ерекшеленеді?

  3. Бу пайда болған жағдайда термодинамикалық өлшемдердің маңызы?

  4. Клапейрон теңдігін дәптеріңізге жазып алыңыз. Неге оларды шынайы газдарға қабылдай алмаймыз?

  5. Неге белгісіз термодинамикалық өлшемдерді анықтау үшін термодинамикалық кестелер мен is диаграммаларын қолданамыз?

  6. Ішкі энергияны қалай анықтаймыз?

  7. Будың ылғалдылық дәрижесін қалай анықтаймыз?



Зертханалық жұмыс № 2
Id диаграммасын қолдану ережелерін зерттеу
Мақсаты: белгілі өлшемдер арқылы белгісіз өлшемдерді анықтау мақсатында,яғни ылғалды ауаны анықтау үшін id диаграммасының ережелерін зерттеу,оларды қолданысқа еңгізу.


  1. Кіріспе

Ылғалды ауаныңт өлшемдерін id – диаграммасының көмегімен графикалық тұрғыда анықтайды.

Қоршаған ортаның ауасы ылғалды болып келеді,өйткені оның құрамында су булары бар.

Сол себепті, ылғалды ауа – құрғақ ауа мен су буларының қосындысынан тұрады.

Ылғалды ауа өндірісте кеңінен қолданылады,әр түрлі заттарды құрғату үшін, жанармайды жандыру және тағы да басқа жағдайларда қолданылады. Осыған байланысты ауаның бастыерекшеліктері мен сапалық қасиеттерін зерттеп, білген жөн. Ауаны зерттеу бірнеше түсініктерге тәуелді болып келеді.

1. Ылғалды ауаның атмосфералық қысымы р Дальтон заңына сәйкес парциалдық құрғақ ауаның қсымының – ра және су буының – рб қосындысына тең


р = ра + рб (2.1)
Парциалды қысым – бұл қандайда бір газдың бір компонентінің қысымы болып тыбылады,бірақ ол газ қосындыларының көлемін алып тұрған жағдайда ғана. Мысалы,су буының парциалды қысымы рб, бұл берілген ылғалды ауаның көлемі тек қана су буынан тұратын жағдай. Ылғалды ауаның тағы да бірнеше ұғымдарын қарастыру үшін, оны pv – диаграммасында қарастырамыз.

Берілген pv – диаграммасының төменгі және жоғары жағындағы қисық сызбалар су буы үшін бейнеленген.

Қоршаған ылшғалды ауаның су буының парциалды қысымы рб ылғалды ауаның қымынан р төмен. Одан басқа, бұл ауа әрқашанда парциалды қысым кезінде су буын қыздырылған күйінде алады. Ол оң жақ үстіңгі қисықта орналасқан. 2.1 суретіндегі 1’-1’’-1П изотермасы t1 = const температурасында қоршаған ылғалды ауасына тән сызбасы, ал 1П нүктесі осы ауаға ең қолайлысы болады. 1П нүктесінде су буы парциалды қысымда рП1 тең болады.

Үстіңгі қисығында (x=1) су буы өзінің парциалды қысымында рП құрғақ қаныққан күінде болады. Бұл 2.1 суретіндегі нүктелер: 0’’- парциалды қысым кезінде рП = рП1; 1’’ – рП = р – рВ қысым кезінде; 2’’- рП = р қысым кезінде; 3’’- рП > р қысым кезінде.

1П нүктесіндегі ылғалды ауадағы су буы қыздырылған күйде болғандықтан,ол ылғалды ауа сияқты түссіз болады .

Бірақта,ылғалды ауа тұман кезінде белгілі бір түске ие болады,ол су буының кейбір бөліктерінің ылғалды қаныққан буға айналуымен түсіндіріледі, яғни диаграмманың сол жақ қисығының жоғарғы жағында, онда су буының конденсациясы басталады,яғни түсі бар су тамшыларының пайда болуы.

1П нүктесін алсақ, қызған жағдайда су буы тұманға қалай айналғаның білеміз.

Конденсация қисықтың жоғарғысынан басталады, 1П нүктесінен t1 изотермасы арқылы 1’’ нүктесіне өтуге болады,бұл су буының парциалды қысымын рП1 –ден бастап р-рВ деңгейіне дейін көтеру арқылы, яғни ылғалды ауаның ылғалдығының үлкейту арқылы. Мысалы,жаз мезгілінде жаңбырдан кейін бұл жағдайды анық сезінуімізге болады, немесе 0’’ нүктесі арқылы су буының парцианалды қысымы тұрақтылығында рП1 қысымына теңескенде,бұл жағдай ылғалды ауаны салқындату арқылы жүзеге асырылады,мысалы,түңгі уақытта байқауға болады

0’’, 1’’, 2’’, 3’’ нүктелерінде және осы нүктелерінің сол жағындағы нүктелерге тиісті температурасында ылғалды ауаның құрамына су буының бірнеше пайызы барынша кіреді. Парцианалды қысым кезінде осы аталған температураға тиісті нүктксі қаныққан температурасы болады.

2’’ және 3’’ нүктелеріндегі және де сол жағында орналасқан нүктелерде ылғалды ауаның деңгейі тек қана бір су буынан тұрады.



Ылғалды ауамен байланысты басқа түсініктерді қарастыруға көшеек.

жүктеу 3,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау