Жалғасы
86
алады? “Санақ жүйесі” деп нені айтады?
Неліктен механикалық қозғалыс туралы
айтқанда санақ жүйесін көрсету қажет?
Бір ғана дененің қозғалысын әртүрлі
санақ жүйесінде сипаттауға болады. Бір
санақ жүйесінен екінші санақ жүйесіне
көшкенде дене қозғалысының сипаты
өзгере ме?
Мыналардың:
а)
әткеншек тепкен балалардың;
ә)
велосипед дөңгелегінің;
б) үстелде домалаған қарындаштың
қозғалыс траекториялары жерге
қатысты қандай формада болады?
Мұғалім сұрақ қойған кезде оқушы-
ларға әр шағын топты бекетте
орналастырып, берілген сұрақты
талқылауға және ойларын қағазға
немесе тақтаға жазуға 10
мин беріңіз.
Уақыт аяқталғанда топ басқа бекетке
ауысып алдағы топтың жұмысын
жалғастырады. Ауысу әр 10
ìèí
сайын болып тұрады, әр топ барлық
позицияларда болып шыққанға және
барлық топтардың ойларын ойлап
шық қанға дейін жалғаса береді.
Содан соң мұғалім:
— Санақ жүйесі — бұл өзара байла ныс-
қан санақ денесі, координаталар жүйесі
мен уақытты өлшейтін құралдың (сағат)
жиынтығы
деген ойға жетелейді;
— оқушылар координат түзуі деп
бағыты, санақ нүктесі және бірлік
кесіндісі бар сызық екенін еске түсіреді.
Бұнда жаңа тақырып бойынша
терминдер тиянақталады.
Дескриптор.
1) оқушылар еркін түсу,
көкжиекке
бұрыш жасай лақтырылған дененің
қозғалысы жайлы мағлұмат алады;
2) оқушылар еркін түсу, көкжиекке
бұрыш жасай лақтырылған дененің
қозға лысының формулаларын есеп
шыға руда қолдануға болатынын
түсінеді;
Физикадан “Еркін
түсу, көкжиекке
бұрыш жасай
лақтырылған
дененің
қозғалысы”
тақырыбындағы
видео-сабақ.
Бағалау
критерийлері.
ИТ (сұрақтар
көрсетіледі).
Жалғасы
87
3) осы шамалардың өзара байланысын
көрсететін өрнекті жазады.
Күтілетін нәтижелер:
оқушылар
— еркін түсу, көкжиекке бұрыш жасай
лақтырылған дененің қозғалысы жайлы
мағлұмат алады;
— еркін түсу, көкжиекке бұрыш жасай
лақтырылған дененің қозғалысының
формулаларын есеп шығаруда қолдана
білуге үйренеді;
— бірін-бірі
бағалай білетін болады;
— орындалған жұмыс бойынша ғылыми
қорытынды жаза алады.
Қб:
“Бас бармақ” әдісі арқылы орын-
далады.
оқушылар:
— күнделікті өмірден еркін түсу,
көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған
дененің қозғалысы жайлы талқылайды;
— жұпта, топта мәселелік сұрақтар
құрастырады, оларға жауап береді.
“Пікір алмасу” (Showdown). Әрбір
топ тақырыпқа қатысты 4
сұрақ
дайындайды. Әрбір сұрақты стикердің
бірінші жағына, ал жауабын екінші
жағына жазып, келесі топпен стикер-
л е р і н а у ы с т ы р а д ы . Т о п б а с ш ы -
сы стикердегі сұрақтарды оқиды,
топ мүшелері жауаптарын жазып
дайындайды.
Көшбасшы белгі бергенде, барлығы өз
жауабын ашады және жауаптарды
талқылап, дұрыс жауаппен салыс-
тырады.
1. “Санақ денесі” деп қандай денені
айтады? Қандай денелерді санақ денесі
ретінде таңдап алады?
2. “Санақ жүйесі” деп нені айтады?
Неліктен механикалық қозғалыс туралы
айтқанда санақ жүйесін көрсету қажет?
3. Бір ғана дененің қозғалысын әртүрлі
санақ жүйесінде сипаттауға болады. Бір
санақ жүйесінен екінші санақ жүйесіне
көшкенде дене қозғалысының сипаты
өзгере ме?
Жалғасы
88
4. Мыналардың: а) әткеншек тепкен
балалардың; ә) велосипед дөңгелегінің;
б) үстелде домалаған қарындаштың
қозғалыс траекториялары жерге
қатысты қандай формада болады?
— Санақ жүйесі — бұл өзара байланысқан
санақ денесі, координаталар жүйесі мен
уақытты өлшейтін құралдың (сағат)
жиынтығы деген
қорытындыға келеді.
Дескриптор.
а) “Санақ денесі” деп қандай денені
айтатынын анықтайды.
ә) “Санақ жүйесі” деп нені айтады?
Неліктен механикалық қозғалыс туралы
айтқанда санақ жүйесін көрсетуді қажет
етеді.
б) Бір ғана дененің қозғалысын әртүрлі
санақ жүйесінде сипаттауға болады. Бір
санақ жүйесінен екінші санақ жүйесіне
көшкенде дене қозғалысының сипаты
өзгеретіндігін біледі.
в) Мыналардың: а) әткеншек тепкен
балалардың; ә) велосипед дөңгелегінің;
б) үстелде домалаған қарындаштың
қозға лыс траекториялары жерге қатыс-
ты қандай формада болатынын анық-
тайды.
2)
Зерделенген материалды бекіту.
Мұғалім сұрақтар береді:
1. “Санақ денесі” деп қандай денені
айтады? Қандай денелерді санақ денесі
ретінде таңдап алады?
2. “Санақ жүйесі” деп нені айтады?
Неліктен механикалық қозғалыс туралы
айтқанда санақ жүйесін көрсету қажет?
3. Жылдамдық — векторлық шама ма,
әлде скаляр шама ма?
Дескриптор.
1) Қандай денелер “Санақ денесі”
екендігін түсіндіреді;
2) Жылдамдық модулін ғана біле
отырып, дененің орнын сипаттайды;
3) Жылдамдық — векторлық шама ма,
әлде скаляр шама ма жазып көрсетеді.
Оқулықтағы графиктер мен суреттерге
сүйеніп өтілген тақырыпты қайталау.
