69
8-
кесте
блум таксономиясы бойынша ойлау әсерінің деңгейлері
Дағдылар
сипаттамасы
Білім
Нақты фактілерді, ақпараттарды және олардың сипаттамасын білу және
көрсету
Түсіну
Ақпаратты дұрыс көрсету, болжау немесе түсіндіру арқылы ұғынуды
көрсету
Қолдану
Ақпаратты және бұрын алынған білімдерді жаңа немесе таныс емес
мәнмәтінде немесе жағдаятта қолдану
Талдау
Ақпараттық материалдарды құрылымдық бөліктерге бөлу қабілетін
көрсету, дәлелін немесе себебін анықтау арқылы түрлі қорытынды
алу үшін ақпаратты зерделеу, жалпы ережелерді негіздеу үшін ой
қорытындысын және/немесе
дәлелдер табу
Синтез
Бұрын алынған білімдердің түрлі бөліктерін жаңа мәнмәтінде қайта қарау
қабілетін көрсету
Бағалау
Белгіленген критерийлер бойынша идеялардың немесе фактілердің
маңыздылығы
туралы пікір қалыптастыру
Оқушылардың дайындық деңгейі әрбір білім беру саласы бойынша
жобаланған оқытудың күтілетін нәтижелері арқылы анықталады.
Төмендегі кестеде ойлау дағдыларының барлық деңгейлері бойынша
күтілетін нәтижелерді анықтауға арналған етістіктерді қолдану үлгілері
берілген (9-кесте).
9-
кесте
блум бойынша ойлау дағдылары деңгейінің таксономиясы
№
р/с
ойлау дағдыларының
деңгейі
ойлау дағдылары деңгейіне сәйкес
келетін етістіктердің тізбесі
1
Білім
Атап өту, есте сақтау, атау, көрсету, аяқтау, қайталау, елестету,
әңгімелеу, еске түсіру және т.б.
2
Түсіну
Талқылау, анықтау, әңгімелеу, сұрау, түсіндіру, тұжырымдау,
түрлендіру, көрсету және т.б.
3
Қолдану
Қолдану, есептеу, өзгерту, таңдау, жіктеу, аяқтау, көрсету, табу,
сахналау, қатыстыру, зерттеу, эксперимент өткізу, суреттермен
суреттеу, түсіндіру, сүйену, жаттықтыру, ара қатынасын
белгілеу,
жоспарлау, көрсету, нобай жасау, шығару, пайдалану және т.б.
4
Талдау
Талдау, топтастыру, есептеу, санаттау, жіктеу, салыстыру,
байланыстыру, қарама-қарсы қою, талқылау, саралау, ажырату,
бөлу, зерттеу, эксперимент жасау, түсіндіру, қорытынды шығару,
реттеу, күдіктену, ара қатынасын белгілеу, таңдау, бөлу, тексеру
және т.б.
5
Синтез
Топтастыру, жинау, араластыру, құрастыру, жасау, әзірлеу,
тұжырымдау, жинақтау, біріктіру, ойластыру, түрлендіру,
ұйымдастыру, жоспарлау, дайындау, ұсыну, қайта топтастыру,
көшіру, белгілеу, алмастыру, қайта анықтау және т.б.
6
Бағалау
Дәлелдеу, таңдау, салыстыру, қорытынды жасау, сендіру, дәлел
келтіру, шығару, негіздеу, түсіндіру, өлшеу, болжау, ұсыну,
белгілеу, жинақтау, қолдау, тексеру, бағалау, кеңес беру,
эксперименттеу, рецензиялау, зерттеу,
шығару