Карьерде технологиялық диспечерлік басқармасын автоматтындыру

- басқарылатын объект үшін ақпарат жинау, ол ақпаратты жинақтау;

- карьерде екі АСУ түрі қолданылады;

- өндірісті административті басқару жүйесі (АСУП), [8, 9].

Ең басты жүйенің басқарылуы ол қазу технологиялық процессі, эксковатордың өнімділігін бақылау, тиеу өнімділігі.

Автосамосвал жұмысын бақылау.

«Карьер-2» жүйесін таңдаймыз, ол жүйе келесі бастапқы жүйелерге бөлінеді:

- автоматизация қондырғысы;

- тиелген автосамосвалды өлшеу таразы;

- ақпаратты тіркеу қондырғысы;

- диспечерлік пунктің қондырғысы.
14.5 Оперативті байланыс
Карьерде сұрақтарды оперативті шешу үшін келесі байланыстар қолданылады:

- автоматты телефон ДКз-40;

- комутатор ДКЗ-40, 40 абонент үшін;

- кендегі және бос жыныстағы диспечерлер;

- эксковатор мен диспечер арасындағы радиобайланыс «Лен» арқылы байланысады.

15 КАРЬЕРДІҢ АЭРОЛОГИЯСЫ
15.1 Амақтың ауа райы, карьердің орналасу, желдердің бағыты, жауын-шашын
Кен орнының ауа-райы континентальді орташа айлық температура қаңтарда - 13⁰-16⁰, шілде +18⁰ + 18,5⁰, қыста минималды температура - 38⁰-41⁰, максималды жазда +37⁰ + 38⁰. Жылдық жауын шашын мөлшері 136 мм-ден 437 мм-ге дейін. Қыста қардың жатуы 150-170 күн. Қатты желдер 25-30 м/сек болады. Қыста желдің бағыты оңтүстік шығыс, жазда солтүстік – батыс.

15.1 суретте карьерде желдету жұмыстары жүргізіліп жатқанын көреміз. Карьердің көлемін ескере отырып h – 620 м, Н_н – 300 м және β - 45⁰. Карьерде рециркуляциялық табиғи желдетулер болады. Осыдан келесі жағдайда сай болу керек. h /Н < 5 ÷ 6 және β > 15⁰. Карьердің размерлері барлық жұмыстардың этаптарына сай, сондықтан рециркуляциялық әдіс әрбір этапқа бірдей жүргізіледі.

Карьерден зиян қоспаларды шығаратын максималды желдердің болуы:

Q = 0,077 ∙ X_cp ∙ U₀ ∙ h_н, м³/с (15.1)

мұнда Х_ср – карьердің бірдей профилінің орташа х арақашықтығы, 484 м.

U₀ - жер бетіндегі желдің жылдамдығы, 10 м/с.

h_н - желдің перпендикуляр болған кезде карьердің өлшемі 600 м.

Q = 0,077 ∙ 484 ∙ 10 ∙ 600 = 223 608 м³/с

Зиянды қоспалар ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді. Сыртқы: байтыу фабрикасы, үйінділер, автокөлік жолы және тағы басқа. Ішкіге: ашу-тиеу қондырғылары, ішкі өшу двигательдері және автокөлік жолы.

мұнда К – коэффициент, карьердің желдету схемасына байланысты, 1,5.

Х – зиянды қоспаларын өлшенген нүктеге дейінгі арақашықтық, 4 м.

С_х - қалдық концентрациясы 5 м²/с;

φ - өлшемсіз (безразмерный) коэффициенті.

U_в – карьер ішіндегі желдің жылдамдығы, 4 м/с.

φ = 0,045 ∙ U_в + 0,022;

φ = 0,045 ∙ 4 + 0,022 = 0,202.

Шаң шығуының интенсивті суммасы