- Тақырыбы: Біршөмішті тиегіштердің жұмыстық құрал-жабдығының күштік есептеуі
- “Өнеркәсіптік көлік” кафедрасы
- Пән: Тиеу-түсіру машиналары
- 5В071300 «Көлік, көлік техникасы және технологиясы»
- Авторлары: доцент Бестембек Е.С.,
- аға оқытушы Жунусбекова Ж.Ж.,
- оқытушы Дюсенбаев Е.Ш.
Дәріс жоспары: - Дәріс жоспары:
- 1. тиегіштің шөмішімен материалды алу барысында кедергілерді анықтау;
- 2. жебенің көтерілу механизмін есептеу;
- 3. гидрожетектің берілісін анықтау.
1. Шөмішті материалмен толтыру процесі тиегіштің алға ілгерілемелі қозғалысы барысында материалдың қатқабатына шөміштің енуінен басталады. - 1. Шөмішті материалмен толтыру процесі тиегіштің алға ілгерілемелі қозғалысы барысында материалдың қатқабатына шөміштің енуінен басталады.
- 1-сурет - Бұрылыспен материалдың қатқабатына ену барысында
- тиегіштің шөмішіне әсер ететін күштердің сызбасы
Тиегіштің материалдың қатқабатына енуінен соң оның толтырылуы 0 топсаның бұрылысы арқылы жүргізіледі 1 - сурет, оған кедергісі материалдың призмасын ығысуы мен көтерілуін есептеумен және де жұмыстың ең ауыр жағдайлары барысында шөміштің салмағының күшін жеңумен анықталады (ауыр қиыршық тасты алу және де қатқабаттың ең биіктігі барысында). - Тиегіштің материалдың қатқабатына енуінен соң оның толтырылуы 0 топсаның бұрылысы арқылы жүргізіледі 1 - сурет, оған кедергісі материалдың призмасын ығысуы мен көтерілуін есептеумен және де жұмыстың ең ауыр жағдайлары барысында шөміштің салмағының күшін жеңумен анықталады (ауыр қиыршық тасты алу және де қатқабаттың ең биіктігі барысында).
Бұрылыс басында ТВ күші төменгі формула бойынша анықталады, оған шөміш бұрылысы механизмінің гидроцилиндрлері әсер болады: (1- сурет): - Бұрылыс басында ТВ күші төменгі формула бойынша анықталады, оған шөміш бұрылысы механизмінің гидроцилиндрлері әсер болады: (1- сурет):
-
- мұндағы Gк– шөміштің салмағы, Н.
- li – күштердің іс-қимылдары, м.
- Gк негізгі шөміштің салмағы тиегіштің номиналды жүккөтергішінен 0,3-ден 0,35 –ке дейін.
Күш иінінің іс-қимылдарын шағын қателіктермен былай көрсетуге болады: - Күш иінінің іс-қимылдарын шағын қателіктермен былай көрсетуге болады:
- L иіні Тв күштің іс-қимылы кинематикалық сызбадан алынады.
- P1 күші мына формула бойынша анықталады:
мұндағы с – сусымалы материалдарды алу кезиндегі кернеу мәні. Ол 40-тан 1000 Па-га дейін - мұндағы с – сусымалы материалдарды алу кезиндегі кернеу мәні. Ол 40-тан 1000 Па-га дейін
- – ішкі үйкеліс бұрышы байланысты коэффициент, көп жағдайда k =1,86
- F1 – қарсы жылжыту ауданы, м2.
- мұндағы Le – материал қатқабатына шөміштің кесу жиегінің ену тереңдігі (1 - сурет), м;
- мұндағы: Lк – шөміштің тереңдігі, м.
Шөміштің тереңдігі келесі формула бойынша анықталады: - Шөміштің тереңдігі келесі формула бойынша анықталады:
- Р2 қыр беті бойынша материалдың ығысуы кедергісінің суммарлық күші төменгі формуламен анықталады:
- мұндағы F2 – қыр алаңдарының көлемі, м2.
Ығысудың қыр ауданы мына формула бойынша есептеледі: - Ығысудың қыр ауданы мына формула бойынша есептеледі:
- Ығысудың призмасындағы материал салмағы:
- мұндағы Vм– ығысылатын материалдың призмасы-ның көлемі, м3;
- γ – материал тығыздығы, орташа γ=16 кН/м3.
- Төгілмелі материал үшін шөміштің бұрылысы барысында ығысатын материал призмасының көлемі мынадай формула бойынша анықталады:
2. Жебені көтеру кезінде гидроцилиндрдағы күш келесі формуламен есептеледі: - 2. Жебені көтеру кезінде гидроцилиндрдағы күш келесі формуламен есептеледі:
- мұндағы GK+Г – шөміштің жүкпен бірге салмағы, Н
- Gc – иінтірек жүйесінің элементтерімен же-бенің салмағы, Н;
- rc – иінтірек жүйесінің элементтерімен жебе-нің салмағының ортасынан жебенің бұру топсасының осіне дейінгі ара қашықтық, 0,5Lс дейін;
- Lc – жебенің ұзындығы, м;
- ip.o. – жұмыстық құрал-жабдықтың көтеру меха-низмының беріліс қатынасы;
- ηМ – механизмның ПӘК-і.
Иінтірек жүйесінің элементтерімен жебенің салмағы (жабдықтың салмағы) төмендегідей анықталады: - Иінтірек жүйесінің элементтерімен жебенің салмағы (жабдықтың салмағы) төмендегідей анықталады:
- мұнда GТ – базалық шассидың салмағы, Н;
- к – көлемсіз коэффициент, доңғалақты тиегіштер үшін 0,35-тен 0,45-ке дейін, шынжыр табанды үшін – 0,25-тен 0,35-ке дейін;
- q – меншікті жүккөтергіштілігі, доңғалақты тиегіштер үшін 0,25-тен 0,35-ке дейін, шынжыр табанды үшін – 0,2-ден 0,25-ке дейін;
- rc – иінтірек жүйесінің элементтерімен жебенің салмағы-ның ор-тасынан жебенің бұру топсасының осіне дейінгі қашықтық, м.;
- Lc – жебенің ұзындығы, м ;
- мұндағы S0 –гидроцилиндрдің бастапқы ұзындығы, м;
- SШ – гидроцилиндрдің шығынының жүрісі, м;
- Д1, Д2, Δ – нақты механизм үшін тұрақты мөл-шерлері.
- Тиегіштің жұмыстық құрал-жабдығының көтеру меха-низмінің беріліс қатынасы:
- мұндағы r ,l - механизм буындарының ұзындығы, м.
- Жебені көтерудің механизмінің есептеу сызбалары
- түбіндегі сырғалық тесігіндегі бекіту
- 3. Жұмыстық (жүкті) және бос жүріс жылдамдықтары болады. Фронтальді тиегіштің жұмыстық жүрісі негізінен сағатына 2,5-тен 4-ке дейін км/сағат. Бос жүрістің жылдамдығы біркелкі немесе жұмыстық жүріс жылдамдығынан 25-тен 40% пайыздан артық болады. Шынжыр табанды фронтальді тиегіштердің көліктік жылдамдығы 10 км/сағатқа дейін, пневмодоңғалақты жүрісте 45 км/сағатқа дейін.
- Тиегіштің қозғалысының теоретикалық жылдамдығы:
- мұндағы ωдв – қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығы;
- iтр – трансмиссияның беріліс саны;
- rк(з)– доңғалақтың немесе жұлдызшаның радиусы
мұндағы – жұмыс органында кедергі пайда болған жағдайында қозғалтқыштың білігінің айналу жиілігін азайту коэффициенті, =0,75-тен 0,8 –ге дейін; - мұндағы – жұмыс органында кедергі пайда болған жағдайында қозғалтқыштың білігінің айналу жиілігін азайту коэффициенті, =0,75-тен 0,8 –ге дейін;
- δ – тайғанақтау коэффициенті, δ 30%.
- Операцияларды бірлестіріп жұмыс жүргізуді төменгідей жазуға болады:
- tпод.с=tp, (20)
- мұндағы tпод.с – жебенің көтеру уақыты;
- t p – жұмыс жүрісінің уақыты.
- Фронтальді тиегіштің қозғалысының нақты жылдам-дығы:
- мұндағы SП – төменгі бағыттан биіктік бағытына көтеру барысында жебеге жұмыс жүрісі үшін өтетін жолы (доға ұзындығы);
- vп.с.– жебеге шөмішті бекіту нүктесінің жыл-дамдығы;
- Sp – жұмыс жүрісінің ұзындығы;
- vз– тиегіштің жұмыс жылдамдығы.
Жебенің түсіру жылдамдығы гидроцилиндрлердің соташық қуыстарында кавитация, яғни сұйықтықтың ағынының үзілуі болмағандай орнатылады. - Жебенің түсіру жылдамдығы гидроцилиндрлердің соташық қуыстарында кавитация, яғни сұйықтықтың ағынының үзілуі болмағандай орнатылады.
- v0=(1,2...1,3)·vп.с., (23)
-
- мұндағы v0 – жебенің түсірілу жылдамдығы.
-
- Тиегіштің кету операцияларын жебенің көтерілуімен бірлесуін жүзеге асыру үшін қажетті гидросорғыш-тың өнімділігі төменгідей анықталады:
- мұндағы Lc– жебенің ұзындығы;
- φ – жебенің көтеру бұрышы, φ=70…800;
- QГ.П.– гидрожетекті беру, QГ.П.=60…150л/мин;
- ηоб– гидрожетектің көлемді ПӘК-і;
- Fп.п– жебені көтеру гидроцилиндрлерінің суммарлық көлемі;
- Sш.п.– жебені көтеру гидроцилиндрлерінің соташық жүрісі.
- гидрожетекті беруді анықтау сызбасы
СРС үшін бақылау тапсырмалары - СРС үшін бақылау тапсырмалары
- 1. Фронталды тиегіштерде қолданатын гидроци-линдрлердің сипаттамасымен танысу.
- 2. Атқарушы гидроцилиндрлерді таңдау тәртібі.
- 3. Фронтальді тиегіштің теориялық жылдамдығы.
- 4. Фронтальді тиегіштің нақты жылдамдығы.
- 5. Тиегіштің кету операцияларын жебенің көтері-луімен бірлесуін жүзеге асыру.
- 6. Фронтальді тиегіштің жұмыстық жүрісімен танысу.
Әдебиеттер тізімі: - Әдебиеттер тізімі:
- 1. Фронтальные погрузчики: Учебное пособие/С.В. Абрамов. - Караганда: КарПТИ, 1990. - 146 бет.
- 2. Базанов А.Ф., Забегалов Г.В. Самоходные погруз-чики. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Машинострое-ние, 1979. – 406 бет.
- 3. Гоберман, Л. А. Основы теории, расчета и проек-тирования строительных и дорожных машин: учеб-ник для техникумов. [Текст]: учебник / Л.А. Гоберман. - М.: Машиностроение, 1988. - 463 бет.
- 4. Вайнсон Л.А. Подъемно-транспортные машины. - М.: Машиностроение, 1989.-536 бет.
Достарыңызбен бөлісу: |
