56
19 сурет- Апериодикалық бөлік
Асинхронды қозғалтқыш үшін
К
=
1
S
н
, аω
0
̅̅̅̅ = f
1
̅. (3.8)
Моментті дұрыс қолдану осы мәндермен шектеледі -0,8
∙ М
к
≤ М < 0,8 ∙
М
к
.
Егер де асинхронды қозғалтқыштың жұмысын үлкен сырғуларда,
жылдамдықты және моментті кең ауқымды аралықта жиілікті түрлендіргенде,
онда математикалық сипаттамасы қиындау болады.
3.3 Электрлік түрлендіргіштің құрылымдық сұлбасы
Энергияны электрлік түрлендіруді әртүрлі құрылғылар атқаратды:
айнымалы токты тұрақты токка айналдыратын тиристорлы және
транзисторлы түрлендіргіштер, жиілікті түрлендіргіштер, импульсті
түрлендіргіштер және т.б, және қозғалтқыштың күштік бөлігіне
орнатылатын
қарапайым
резисторлар.
Электрлік
энергияны
түрлендіргіштер қуатты реттегіш ретінде қолданылады, қозғалтқыштың
қысқыштарына керекті кернеу мен ток береді.
Тұрақты кернеуден қозғалтқыштың күштік бөлігін қоректендірген
кезде қуатты реттеу үшін күштік тізбекке релейлі контакторлы басқару
станциясына қосалқы кернеу береді. Бұл резисторларды тура таңдай білудің
арқасында дұрыс қосу диаграммасын (моментті реостатты реттеу) және
жұмыс органының қозғалысқа керекті дұрыс жылдамдақты реттеуге болады
(жылдамдықты реостатты реттеу).
Тиристорлы
түрлендіргіштен
қозғалтқыштың
күштік
бөлігін
қоректендірген кезде қуатты реттеу үшін күштік тізбекке трансформатор
орамаларының және түзеткіш реактордың активті және индуктивті
кедергілері (немесе ток шектегіш реакторлары) қосылады, ең соңында R
яц
және L
яц
өседі, құрылымдық сұлбаның К
яц
және Т
я
мәндері өзгереді.
Тиристорлық түрлендіргіштің күштік бөлігі кіріс және шығыс
координаттарының лезде мәндеріне қарағанда өз алдына сызықсыз импульсті
жүйені көрсетеді.
Сызықтық учаскісінің реттеуіш сипаттамасы
E
d
= f(U
у
) үшін
тиристорлы түрлендіргіштің беріліс функциясы:
57
W
тт
(p) = k
тт
∙
e
−τp
T
тү
+1
. (3.9)
Мұндағы
k
тт
= E
d
/U
б
− түрлендіргішті күшейту коэффициенті.
Есептеулерді жеңілдету үшін электр құрылғысын элементтерін таңдау
және есептеу кезеңінде ол ТТ және ТТ инерция елемеуге болады еркін бағыт
К
тт
өсімді сілтемені білдіреді. Жүктеменің өзгеруі кезінде түрлендіргіштің
элементтеріндегі кернеудің түсуін есептеу құрылымдық сұлбаның
К және Т
я
параметрлерінің өзгеруімен есептелінеді.
Жоғарыда көрсетілгендердің барлығы жиілікті түрлендіргішке тән.
Сонымен қатар, салдарынан тұйықталу тогы элементтердің үлкен санының ,
оның ішінде инвертор тізбегінде ағып , бұл шын мәнінде (тиристорлық , т.б.
дтессельді), жобалау сатысында белгісіз электр деректер, сондай-ақ
қамтамасыз түрлендіргіштің ішкі кері байланыс болуын, берілген кезде
жүктеме өзгерістер алдын ала белгіленген шығыс кернеуінің сақтай отырып,
ол (нөл ішкі қарсылық болжауға) түрлендіргіші ішіндегі кернеудің түсуін
елемеуге болады.
Осыған байланысты электр энергиясының тиристорлық түрлендіргіші
күшейту коэффициентінің инерциясыз бөлігі болып табылады. Шығыстағы
кернеу және жиілік оның кірісіндегі еңгізу құрылғысымен өңдіріледі. Қазіргі
уақытта, барлық дерлік түрлендіргіштер бақылау кернеу өзгерту түрлі
заңдарына байланысты жабдықталған. Ең жиі қолданылатын ол интегралды
қарқындық беруді қолданады, ол басқарылатын кернеуді бірқалыпты
арттырады. Кернеудің сызықты өзгеруіне арналған қарқындылықты берудің
құрылымдық сұлбасы 20 суретте көрсетілген.
20 сурет- Кернеудің сызықты өзгеруіне арналған қарқындылықты берудің
құрылымдық сұлбасы
3.4 ЖТ-АҚ жүйесіндегі электржетектің құрылымдық сұлбасы
Электр жетектің толық құрылымдық сұлбасы өзі қосалқы бөліктердің
құрылымдық сұлбасынан тұрады: механикалық бөліктен, энергияның
электрмеханикалық түрлендіргішінен, электрлік түрлендіргіштен және бекіту
құрылғысынан.
ЖТ-АҚ тың құрылымдық сұлбасы жалпы түрде күрделі. Жылдамдық
және кернеу бойынша кері байланысы бар ЖТ-АҚ тың сызықсыз тұйықталған
жүйесінің құрылымдық сұлбасы 21 суретте көрсетілген.
58
21 сурет- Жылдамдық және кернеу бойынша кері байланысы бар ЖТ-АҚ
сызықсыз тұйықталған жүйесінің құрылымдық сұлбасы
Құрылымдық сұлбада келесідей белгіленулер қолданылған:
b- АҚ-тың механикалық сипаттамасының қаттылық модулі;
T
q
=T
э
- АҚ-тың статоры және роторының электте магниттік уақыт
тұрақтысының эквиваленті;
Кpr- ЖТ-тің беріліс коэффициенті;
Т
0
, Т
1
- жылдамдық реттеудің уақыт тұрақтылығы.
ЖТ-АҚ тұйық жүйесінің матемтикалық сипаттамасын келесі түрде
көруге болады:
d∆
dt
=y;
dy
dt
=
K
pr
T
ээT
∆U
пр
−
1
T
э
y −
1
Т
э
Т
м
∆ω;
d∆∆U
p
dt
=
1(к
ос
с
1
с
2
)
−
Т1
Токосс1+ω
dU
dt
+
1(к
ос
с
1
с
2
)
Т1
Токосс1+ω
U; (3.10)
1
Т1
Токосс1+ω
y
U
жұ
−
1\T
0
Т1
Токосс1+ω
ωU
жұ
.
dx
dt
= x
2
;
dx
2
dt
= a
1
x
3
− a
2
x
2
− a
3
x
1
; (3.11)
dx
2
dt
=
a
4
(a
5
+x
1
)
z +
a
5
(a
5
+x
1
)
x
4
−
1
(a
5
+x
1
)
x
2
x
3
−
a
7
(a
5
+x
1
)
x
1
x
3
;
